ماجرای حادثه‌ای معدن مهماندویه دامغان چه بود؟

ساعت ۱۵ و ۳۰ دقیقه هجدهم فروردین‌ ۱۴۰۴ خبر گازگرفتگی در معدن «جواهر زغال» روستای مهماندویه در ۳۵ کیلومتری شمال شرقی شهر دامغان، به مرکز کنترل و هماهنگی عملیات هلال احمر استان و اورژانس سمنان اعلام شد.

پس از تلاش چندساعته پیکر بی‌جان هفت کارگر به نام‌های مرتضی شکاری، احمد شکاری، مهدی گیلکی، هانی گیلکی(۳۵ ساله)، غلاحسین ابراهیمی (۲۰ ساله، اتباع خارجی)، مجتبی اکبری (۲۵ ساله، اتباع خارجی) و علی ابراهیمی (۲۵ ساله، اتباع خارجی) از معدن خارج شد.

حادثه دردناک معدن «جواهر زغال» روستای مهماندویه دامغان و جان‌باختن هفت کارگر بر اثر گازگرفتگی روایتی دیگر از اهمیت توجه به مباحث اولیه ایمنی در شغلی است که به عنوان سخت‌ترین کار دنیا شناخته می‌شود. این حادثه تلخ بار دیگر ضرورت توجه بیش از پیش به نظارت و بازدیدهای دوره‌ای از معادن را دوچندان کرد و به همگان یادآور شد همچنان تمام جوانب و فعالیت در حوزه معادن را باید مدنظر داشت.

حادثه در تونلی که فعالیت معدنی نداشت

سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری سمنان با تسلیت جان‌باختن هفت معدن‌کار مهماندویه دامغان، بیان کرد: معدن «جواهر زغال» روستای مهماندویه چهار تونل دارد که از تونل‌های دیگر برداشت می‌شود و حادثه در تونلی رخ داد که مدتی بدون استفاده بود و مواد معدنی از آن برداشت نمی‌شد. فرج‌الله ایلیات افزود: کارفرما با پیمانکاری که تجربه همکاری قبلی داشت، برای ازسرگیری فعالیت معدنی در این تونل قرارداد بسته بود و به اذعان کارفرما، پیمانکار بدون اطلاع به او، برای بررسی وضعیت تونل وارد معدن شد.

هر تصمیمی منوط به اظهار نظر پزشکی قانونی است

وی اضافه کرد: ساعت دقیق حادثه معدن «جواهر زغال» روستای مهماندویه و زمان خفگی و فوت کارگران مشخص نیست و باید منتظر اعلام نظر پزشکی قانونی بود.

وی بیان کرد: کمبود اکسیژن و احتمال وجود گازهای زغالسنگ از دلایل مرگ کارگران معدن مهماندویه دامغان پیش‌بینی می‌شود، اما باید برای اعلام نظر قطعی منتظر گزارش پزشکی قانونی بود.

مرگ پیمانکار و برادزاده‌اش

به گفته ایلیات، افرادی که وارد تونل شدند سردرد شدید گرفتند که این موضوع احتمال نشت گازهای زغالسنگ را دوچندان می‌کند. این مسوول اظهار کرد: کارگران فعال در دیگر تونل‌های «جواهر زغال» روستای مهماندویه اذعان کردند ساعت ۱۳ کارگرانی که در تونل دیگر کار می‌کردند برای کمک وارد این تونل شدند و در ادامه پیمانکار کارفرما و برادرزاده‌اش هم با تجهیزات جزئی برای کمک به داخل تونل رفتند.

کمبود اکسیژن و نشت احتمالی گاز زغالسنگ، علت حادثه معدن دامغان

حوالی ساعت ۱۵ و ۳۰ دقیقه ۲ نفر متوجه شدندکه خبری از همکاران نیست و همان موقع با اورژانس، هلال احمر و کارفرما که مجوز بهره‌برداری به نامش است، تماس گرفتند. سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان گفت: معادن زغالسنگ باید همیشه فعال باشند و دستگاه تهویه و اکسیژن سنج داشته باشند. اگر برای مدت طولانی تعطیل شوند، نیازمند تهویه هوا هستند.

وی بیان کرد: به اذعان کارشناسان، حادثه در تونلی از معدن مهماندویه دامغان رخ داد که طی بازدیدهای دوره‌ای غیرفعال و کارفرما به دنبال از سرگیری فعالیت این تونل بود. کارگران فوت‌شده داخل معدن برای بررسی رفته بودند و مشغول کار نبودند.

وی افزود: طبق گفته‌ها برای از سرگیری فعالیت تونل غیرفعال معدن مهماندویه دامغان مقرر شده بود تا ابتدا از بخش سطحی تونل بازدید شود و وارد عمق نشوند، اما طبق بررسی‌ها، کارگران پس از ورود به داخل تونل دچار کمبود اکسیژن شدند و به داخل گودال عمیق ۲۰ متری سقوط می‌کنند.

ایلیات ادامه داد: نیروهای امدادی پس از تخلیه گاز و ورود به تونل، کارگران را پیدا نکردند و با جست و جو در عمق تونل متوجه سقوط کارگران به داخل گودال و خفگی آنان شدند. سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان اضافه کرد: طبق گزارش کارشناسان، زنده مانده در آن شرایط فقط بین ۲ تا ۶ دقیقه امکان‌پذیر است و پیمانکار هم به احتمال زیاد، پس از تمام شدن کپسول اکسیژن فوت کرد.

کارشناسان در حال بررسی قصور احتمالی هستند

وی با بیان اینکه معدن «جواهر زغال» روستای مهماندویه به میزان هشت کیلومتر مجوز بهره‌برداری داشت، اظهار کرد: بررسی ابعاد حادثه معدن «جواهر زغال» روستای مهماندویه دامغان در نشستی با حضور و گزارش دستگاه‌های امدادی، خدماتی، انتظامی، قضایی و اجرایی در فرمانداری دامغان برگزار شد و گزارش پزشکی قانونی در تصمیم‌گیری‌ در این زمینه نقشی مهم دارد.

وی با اشاره به اینکه معدن زغالسنگی که فعال نیست در اصطلاح باید زنده نگه‌داشته شود و کنترل اکسیژن و تهویه هوا در آن مدنظر باشد، تصریح کرد: نداشتن امکانات و تجهیزات کافی در حادثه فوت هفت نفر در معدن «جواهر زغال» روستای مهماندویه دامغان مشهود است.

سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استاندار سمنان با بیان اینکه در مجموع ۱۶ نفر در چهار تونل معدن «جواهر زغال» روستای مهماندویه دامغان مشغول به فعالیت هستند، افزود: بررسی بیمه کارگران و رسیدن خانواده کارگران فوت‌شده به حق و حقوقشان در دست بررسی و پیگیری است. طبق گزارش مسوولان معدن مهماندویه دامغان هفت نفر شامل چهار ایرانی و سه اتباع خارجی در معدن منطقه مهماندویه دامغان محبوس بودند که پیکر بی‌جان همگی پیدا شد.

بی توجهی به اصول ایمنی، عامل فوت ۷ معدنکار مهماندویه دامغان

«سعید صمدی» با اشاره به حادثه گازگرفتگی در معدن زغال‌سنگ مهماندویه دامغان که هفت نفر جان خود را از دست دادند، اظهار داشت: این معدن در مقیاس بسیار کوچک بود و در زمره معادن عضو انجمن زغالسنگ کشور قرار نداشت.

وی ادامه داد: تعداد کارگران آن بسیار محدود بود و طبق اطلاعات کسب شده سرکارگر این معدن نیز فوت کرده است ضمن اینکه هیچ اطلاعی از بازرس فنی و مسئول ایمنی در این معدن نداریم.

دبیر انجمن زغالسنگ کشور با بیان اینکه معدن مهماندویه دامغان سیستماتیک نبوده است، گفت: به نظر می رسد علت این حادثه تصاعد گاز متان نباشد زیرا اگر عامل آن بود، منجر به وقوع انفجار در معدن می شد؛ بنابراین آلودگی معدن به گاز منوکسید کربن سبب خفگی معدنکاران شده است.

وی درباره اینکه چرا شاهد انباشت گاز در این معدن بودیم، اظهار داشت: معدن در ایام عید تعطیل بوده و وقتی کارگران وارد تونل شده و مشغول به کار شدند، اصول ایمنی را رعایت نکرده و در معرض گازگرفتگی قرار گرفتند.

صمدی با تاکید بر اینکه هنوز اطلاعات دقیقی از علت وقوع حادثه نداریم و هر آنچه تاکنون گفته شده بر اساس حدس و گمان است، گفت: با توجه به حجم گاز، نیاز است ابعاد مختلف حادثه به طور دقیق بررسی شود.

وی با بیان اینکه باید نظارت های سختگیرانه و دقیق بر معادن کوچک صورت بگیرد، گفت: در منطقه سمنان و شمال حوزه شاهرود، البرز شرقی و مرکزی، معادن کوچک مقیاس زیادی فعال هستند که نیاز است نظارت بیشتری روی آنها صورت گیرد.

دبیر انجمن زغالسنگ کشور تاکید کرد: معادن کوچک مقیاس، نقشی در تولید کشور ندارند و گاهی منجر به از دست دادن جان هموطنان می شوند؛ از این رو این انجمن مدافع چنین معادنی نیست.صمدی ادامه داد: در کنار افزایش نظارت و کنترل معادن، بازرسی وزارت خانه های تعاون، کار و رفاه اجتماعی و صنعت، معدن و تجارت نیز باید شدت یابد و کنترل ها دقیق و سختگیرانه باشد.

مرگ هفت معدن کار در حادثه گازگرفتگی

خبر گازگرفتگی در معدن مهماندویه دامغان ساعت ۱۵:۳۰ روز ۱۸ فروردین‌ به مرکز کنترل و هماهنگی عملیات اهلال احمر ستان و اورژانس سمنان اعلام شد و سه تیم اورژانس با ۶ نفر از کار درمان و پژمان قرائیان رئیس اورژانس حوادث پیش‌بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی استان سمنان در محل حادثه حضور یافتند. در این حادثه هفت نفر شامل چهار ایرانی و سه تبعه خارجی در معدن محبوس بودند که پیکر بی‌جان همگی پیدا شد.

دستور رئیس جمهور به وزیر صمت برای پیگیری حادثه و اعزام تیم کارشناسی

به دنبال دستور مسعود پزشکیان رئیس جمهور به وزیر صنعت، معدن و تجارت برای پیگیری حادثه در معدن مهماندویه دامغان، گروهی از کارشناسان بررسی و ارزیابی این وزارتخانه عازم محل حادثه شدند.

این معدن از نوع کوچک مقیاس است که در نظارت فنی پایان سال ۱۴۰۳ به دلیل نقص، اخطار یک ماهه در تاریخ ۲۹ بهمن‌ماه همان سال به بهره‌بردار ابلاغ شده است. روستای مهماندویه در ۳۵ کیلومتری شمال شرقی شهر دامغان واقع شده است؛ شهرستان دامغان با حدود ۱۰۰ هزار نفر جمعیت در شرق مرکز استان سمنان قرار دارد.

در استان سمنان ۴۲ نوع ماده معدنی شناخته شده دارد که ذخیره قطعی معادن این استان حدود ۶۰۰ میلیون تن و ذخیره احتمالی آن‌ها حدود یک میلیارد تن است.