تاثیر حذف سوخت‌های فسیلی چین چه بر توسعه سیستم‌های ذخیره انرژی باتری
انتقادات علیه بخش انرژی چین در خصوص استفاده از سوخت‌های فسیلی کاهش یافته و دلیل آن این است که چین در حال حاضر به جایگاه بسیار مناسبی در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در جهان دست یافته و آنطور که به نظر می‌رسد، روند روبه‌رشد چین در این بخش ادامه خواهد یافت.
طبق آمارهای منتشر شده در سال ۲۰۲۳، چندین نیروگاه بادی، خورشیدی و برق‌آبی با ظرفیت کل ۳۰۱ گیگاوات در چین به مرحله بهره‌داری رسید. براساس گزارش موسسه «Global Energy Monitor»، نیروگاه‌های خورشیدی با مجموع ظرفیت ۱۸۰ گیگاوات انرژی و نیروگاه‌های بادی با ظرفیت کل ۱۵۹ گیگاوات انرژی در حال ساخت در سال ۲۰۲۴ در چین، حدود دو برابر مجموع ظرفیت تولید بیشتری در مقایسه با نیروگاه‌های در حال ساخت در سایر نقاط جهان داشتند.
طبق گزارش موسسه مذکور، سهم انرژی‌های تجدیدپذیر از سهم کل انرژی مصرف شده در تولید برق چین در ماه می ۲۰۲۴ حدود ۴۴ درصد اعلام شد و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰، این سهم به ۵۰ درصد از کل سهم برق تولیدی سالانه در چین برسد. در بخش توسعه سیستم‌های ذخیره انرژی باتری، چین به دستاوردهای مهمی دست یافته است. در همین راستا، ظرفیت تولید سیستم‌های ذخیره انرژی باتری در این کشور در سال ۲۰۲۳، بیش از سه برابر افزایش را تجربه کرد.
براساس مقاله منتشر شده در وب‌سایت خبری «Carbon Brief» و به نقل از موسسه تحقیقاتی «BloombergNEF»، چین در حال حاضر بزرگ‌ترین بازار سیستم‌های ذخیره انرژی باتری جهان است و پس از آن ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا در رتبه‌های بعدی قرار دارند. نکته قابل توجه در خصوص سیستم‌های ذخیره انرژی باتری چین اینکه کشور مذکور حتی توانسته است دو سال زودتر از برنامه‌ریزی‌های انجام شده به هدف‌گذاری افزایش ظرفیت تولید سالانه ۳۰ گیگاوات انرژی در انواع سیستم‌های ذخیره انرژی خود دست پیدا کند.
از مزایای توسعه این سیستم ذخیره‌سازی در چین، میتوان به امکان استفاده از آن به عنوان ذخیره انرژی متناوب در بخش تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان جایگزین سوخت‌های فسیلی نظیر نفت و گاز اشاره کرد. از آنجایی که نور خوشید تنها در چند ساعت از روز قابل دسترسی بوده و میزان وزش باد نیز به طور روزانه باید آنقدر قوی باشد که بتوان در نیروگاه‌های بادی برق تولید کرد، بنابراین یک خلا تولید برق در نیروگاه‌های خورشیدی و بادی ایجاد می‌شود که امکان پر کردن این شکاف از طریق سیستم‌های ذخیره انرژی باتری وجود دارد.
سرعت رشد بخش انرژی چین به قدری افزایش یافته است که در آن سرعت راه‌اندازی نیروگاه‌های تولید برق، هم‌خوانی لازم را با ظرفیت مصرف انرژی در این کشور ندارد و از همین رو حجم زیادی از برق تولیدی در نیروگاه‌های مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر به هدر می‌رود. استفاده از سیستم‌های ذخیره انرژی باتری باعث خواهد شد این هدررفت انرژی به طور قابل‌توجهی کاهش یابد. در واقع این سیستم گزینه بسیار مناسبی برای استفاده در بخش‌های دیگری همچون ذخیره انرژی در سیستم‌های حرارتی خورشیدی خواهد بود.
قابل ذکر است که موانعی پیش‌روی توسعه بخش سیستم‌های ذخیره انرژی باتری چین قرار دارد که ایجاد ظرفیت مازاد عرضه، تشدید فضای رقابت و وضع تعرفه‌های جدید واردات این محصولات به ایالات متحده آمریکا از مهم‌ترین آن‌ها به شمار می‌رود. تخصیص سرمایه‌گذاری‌های هنگفت در بخش مذکور شرایطی را به وجود خواهد آورد که در آن تجهیزاتی که کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند یا اصلا به کار نمی‌روند، در حجم بالا تولید شوند؛ این در حالی بوده که میتوان از چنین سرمایه‌گذاری‌هایی برای افزایش بازدهی در تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده کرد.
ایجاد وضعیت مازاد عرضه در بخش سیستم‌های ذخیره انرژی باتری چین می‌تواند منجر به تشدید رقابت در قیمت‌گذاری‌ها، ایجاد مشکل در ایمن‌سازی اتصالات شبکه برق و چالش در فروش و عرضه انرژی تولید شده به مصرف‌کنندگان در بازار شود. براساس گزارش نشریه «Forbes»، نگرانی‌هایی در مورد حاشیه سود تولیدکنندگان سیستم‌های ذخیره انرژی باتری در چین به دلیل هزینه‌های اولیه بالا و افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی بالقوه مربوط به صادرات باتری‌ها به دلیل افزایش کربن تولیدی و حضور برخی موانع تجاری در آن به وجود امده است. ناگفته نماند که یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در توسعه سیستم‌های مذکور تولید شده در چین، تاثیر وضع تعرفه‌های ۱۰ درصدی واردات کالاهای چینی به آمریکا بوده که از سوی دولت ترامپ اعمال شده است.
در حال حاضر چین یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان سیستم‌های ذخیره انرژی باتری در جهان به شمار می‌رود که از آن به منظور ذخیره انرژی تولیدی در نیروگاه‌ها استفاده می‌شود. باتری‌های لیتیوم‌یونی به طور گسترده در این سیستم‌ها استفاده می‌شوند که توانایی مدیریت نوسانات عرضه انرژی از منابع تجدیدپذیر با قابلیت ذخیره‌سازی برق را دارد و در صورت نیاز از آن، به ویژه در زمان پیک مصرف برق به منظور تامین انرژی مصرف‌کنندگان استفاده خواهد شد.
طبق ارزیابی انجمن سیستم‌های ذخیره انرژی باتری چین، این کشور در حال حاضر حدود ۳۸ درصد از سهم بازار جهانی سیستم‌های مذکور را در اختیار دارد. همچنین مجموع ظرفیت صادرات سیستم‌های ذخیره انرژی باتری چین در سال حدود ۱۴۰ گیگاوات انرژی گزارش شده است. با وجود مشکلاتی چون ایجاد ظرفیت مازاد، تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی، وضع تعرفه‌های واردات جدید از سوی برخی کشورها و سایر موانع دیگر توسعه بخش سیستم‌های ذخیره انرژی باتری چین تاثیر بسیار زیادی در گسترش بخش انرژی این کشور که بزرگ‌ترین در نوع خود در جهان به شمار می‌رود، داشته است. توسعه بخش سیستم‌های ذخیره انرژی باتری چین موجب شده است اتکای این کشور به استفاده از سوخت‌های فسیلی در بخش انرژی به شدت کاهش پیدا کند.
