شوک بزرگ چین به صنعت فولاد
اقتصاد چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان، نقشی کلیدی در بازارهای جهانی ایفا میکند. این کشور با تولید ناخالص داخلی بیش از ۱۷ تریلیون دلاری و سهمی حدود ۱۸ درصدی از تولید ناخالص داخلی جهانی، پس از ایالات متحده در جایگاه دوم قرار دارد. اهمیت چین در اقتصاد جهانی ناشی از چندین عامل است که شامل ظرفیت تولید، بازار بزرگ مصرفی، سرمایهگذاریهای خارجی و سیاستهای اقتصادی خاص این کشور میشود. در این خبر تحلیلی به طور کامل به بررسی شوک بزرگ چین به اقتصاد جهانی و تغییر بنیادین صنایع مادر مانند آهن و فولاد خواهیم پرداخت.
چین، کارخانهای جهانی
چین بهعنوان «کارخانه جهان» شناخته میشود. این کشور با دارا بودن زیرساختهای قوی، نیروی کار فراوان و هزینههای پایین تولید، مرکز اصلی تولید بسیاری از کالاها در جهان است. از محصولات الکترونیکی و فناوری تا پوشاک و تجهیزات صنعتی، چین بخش قابل توجهی از نیازهای تولیدی جهانی را تامین میکند. همچنین جمعیت بیش از ۱.۴ میلیارد نفری چین، یکی از بزرگترین بازارهای مصرفی جهان را تشکیل میدهد. این بازار گسترده، هدف بسیاری از شرکتهای بینالمللی برای سرمایهگذاری و توسعه است. رشد طبقه متوسط در چین، تقاضای بیشتری برای کالاها و خدمات به وجود آورده، که خود یکی از عوامل مهم رشد اقتصادی این کشور و همچنین جذب سرمایهگذاران خارجی است. این موارد باعث شده که چین بهطورمستمراز طریق پروژههایی مانند «یک کمربند، یک راه» (Belt and Road Initiative)، سرمایهگذاریهای قابل توجهی در کشورهای دیگر انجام دهد. این سیاستها به چین امکان میدهد که نه تنها روابط اقتصادی خود را با دیگر کشورها تقویت کند، بلکه نفوذ ژئوپلیتیکی خود را نیز افزایش دهد.
جمعیت میلیاردی؛ فرصتی طلایی برای سرمایهگذاران جهانی
تغییرات در سیاستهای اقتصادی چین میتواند تأثیرات عمیقی بر اقتصاد جهانی داشته باشد. برای درک بهتر تأثیرات عمیق تغییرات در سیاستهای اقتصادی چین بر اقتصاد جهانی، چنین میتوان بیان داشت که اگر چین تصمیم به تغییر در سیاستهای تجاری یا تعرفههای واردات و صادرات خود بگیرد، این موضوع میتواند مستقیماً بر زنجیره تأمین جهانی و تجارت بینالمللی تأثیر بگذارد. برای مثال، در جنگ تجاری اخیر میان چین و ایالات متحده، افزایش تعرفهها بر کالاهای چینی و بالعکس، باعث اختلال در بازارهای جهانی و کاهش حجم تجارت بین دو کشور شد.
این موضوع در ماههای اخیر نیز بر سر افزایش تعرفه واردات خودروهای الکتریکی چینی به اتحادیه اروپا و سپس آمریکا، تنش بسیاری را برای صنعت خودروسازی این کشور به همراه داشت. به نوعی چین وارد جنگی تجاری با اتحادیه اروپا شد که بهدنبال آن خودروسازان چینی خواستار افزایش تعرفههای خودروهای بنزینی وارداتی اروپا از دولت خود به تلافی اقدام کمیسیون اروپا شدند. لازم به ذکر است که تنوعسازی منابع انرژی در چین، اهمیت بالایی در اقتصاد آن دارد زیرا یکی از بزرگترین واردکنندگان انرژی در جهان است که نقش مهمی در بازارهای انرژی ایفا میکند. هر گونه تغییر در سیاستهای انرژی چین، مانند حرکت به سوی انرژیهای پاکتر یا کاهش وابستگی به واردات نفت، میتواند بازارهای جهانی را تحت تأثیر قرار دهد.
چین؛ بزرگترین بازیگر صنعت فولاد و آهنآلات جهان
فارغ از تمامی مواردی که به آنها اشاره کردیم، چین در صنعت فولاد و آهنآلات، جایگاهی بیرقیب و محوری دارد که بهعنوان بزرگترین تولیدکننده و مصرفکننده این محصولات در جهان شناخته میشود. حدود نیمی از تولید فولاد جهانی به چین اختصاص دارد و این کشور به تنهایی نزدیک به ۱.۱ میلیارد تن فولاد در سال تولید میکند. این رقم، نشاندهندهی ظرفیت عظیم چین در تولید فولاد است که بر تمامی زنجیرههای تأمین جهانی تأثیر میگذارد و نقش مهمی در تعیین قیمت آهن آلات در بازارهای جهانی دارد.
قدرت تولید چین؛ از یارانههای دولتی تا کاهش قیمت تیرآهن
یکی از دلایل اصلی تسلط چین بر بازار فولاد، برخورداری از منابع طبیعی فراوان، زیرساختهای قوی، و سیاستهای حمایتی دولتی است. دولت چین از طریق یارانهها، کاهش هزینههای انرژی، و ایجاد سیاستهای حمایتی برای تولیدکنندگان داخلی، رشد و توسعهی این صنعت را تضمین کرده است. این رویکرد، چین را قادر ساخته تا قیمت محصولات خود، از جمله قیمت تیرآهن، را پایین نگه دارد و سهم قابل توجهی از بازارهای بینالمللی را به خود اختصاص دهد.
چین، بزرگترین مصرفکننده فولاد؛ تعیینکننده قیمت میلگرد
چین به عنوان بزرگترین مصرفکننده فولاد جهان، نقشی تعیینکننده در تقاضای جهانی این محصولات دارد. بخشهای مختلف اقتصادی این کشور، از ساختوساز گرفته تا خودرو و ماشینآلات صنعتی، به شدت به فولاد وابسته هستند. هرگونه تغییر در سیاستهای اقتصادی چین، مانند سیاستهای توسعه زیرساختها، میتواند به سرعت تقاضای جهانی فولاد و در نتیجه قیمت میلگرد را تحت تأثیر قرار دهد.
کاهش کربن و تأثیر بر قیمت ورق سیاه در بازار جهانی
چین با حرکت به سوی فناوریهای سبزتر و کاهش انتشار کربن، سیاستهایی برای بهبود کارایی انرژی و کاهش آلایندگی در صنعت فولاد اتخاذ کرده است. این تغییرات میتواند بر روند تولید و صادرات فولاد چین تأثیرگذار باشد و در نتیجه نوساناتی در قیمت ورق سیاه و دیگر محصولات فولادی در بازارهای جهانی ایجاد کند. بنابراین، چین نهتنها تولیدکننده و مصرفکننده بزرگ فولاد در جهان است، بلکه با سیاستها و تصمیمات خود، توانایی تغییر جهت بازارهای جهانی را نیز داراست.
بحران بازار مسکن و کاهش قیمت پروفیل در بازار جهانی
کاهش مداوم قیمت پروفیل در بازار جهانی، به مشکلات بنیادی در صنعت فولاد چین اشاره دارد؛ از جمله مازاد تولید و افت تقاضای داخلی به دلیل بحران مسکن. پیشبینی میشود که تقاضای فولاد در سال ۲۰۲۴ بهطور قابلتوجهی کاهش یابد و تولیدکنندگان برای متعادل کردن بازار مجبور به کاهش ظرفیتهای خود شوند. این کاهش میتواند به واکنشهای منفی بازارهای جهانی منجر شود..
چالشهای اساسی در صنعت فولاد؛ تأثیر مستقیم بر قیمت آهن آلات
کاهش مداوم قیمت میلگرد فولادی در سطح جهانی به مسائل بنیادی در صنعت ساختوساز در سطح بینالمللی اشاره دارد. عوامل کلیدی پشت این کاهش قیمت شامل عدم تعادل در عرضه و تقاضا و کند شدن رشد اقتصادی چین است که در نهایت بر قیمت آهن آلات و دیگر محصولات فولادی تأثیر میگذارد.
افق تاریک صنعت فولاد چین؛ از مازاد تولید تا افت تقاضا
در حال حاضر، صنعت فولاد چین با مشکل مازاد تولید و صادرات بیش از حد مواجه است. تقاضای داخلی برای فولاد بهطور قابلتوجهی به دلیل سقوط بازار مسکن این کشور که از سال ۲۰۲۱ آغاز شده، کاهش یافته است. بر اساس گزارش بانک کامنولث، حجم شروع ساختوسازهای جدید در چین از پایان سال ۲۰۲۳ تا به امروز ۲۴ درصد کاهش یافته است. این کاهش پس از افتهای بیش از یک پنجم در هر یک از سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ اتفاق افتاده است. بعید بهنظر میرسد که تقاضای داخلی برای فولاد ساختمانی قبل از پایان سال ۲۰۲۴ بهبود یابد، زیرا روند نزولی بازار املاک هنوز به پایان نرسیده است.
یخ بازار فولاد و آهن آلات آب خواهد شد؟
دولت چین در تثبیت صنعت فولاد ناموفق بوده است، با وجود اینکه تولیدکنندگان میزان تولید خود را کاهش دادهاند. کاهش تولید فولاد همچنین بر سایر کالاها مانند سنگآهن تأثیر گذاشته است، بهطوری که تقاضا در نیمه دوم ماه اوت نزدیک به 10 درصد کاهش یافت. اخیراً، رئیس گروه فولاد باووی چین، هو وانگمینگ، هشدار داد که بخش فولاد چین باید منتظر زمستان سختی باشد که بدتر از رکودهایی است که صنعت در سالهای 2008 و 2015 تجربه کرده است. این کاهش طولانیتر، سردتر و دشوارتر از آنچه انتظار داشتیم خواهد بود.
زلزلهای در راه بازارهای جهانی؟
بر اساس پیشبینی تحلیلگران شرکت Kallanish Commodities Ltd، تقاضای صنعت ساختوساز چین برای فولاد در طول سال 2024 بهطور بیشتری 10 درصد کاهش خواهد یافت. دادههای تاریخی 20 سال گذشته نشان میدهد که این امر سهم این بخش را به حدود یکچهارم میانگین بلندمدت مصرف آن کاهش میدهد. وی یینگ، تحلیلگر شرکت China Industrial Futures Ltd، بیان کرد: «تقاضا برای فولاد به شدت ضعیف است.» او توضیح داد که بسیاری از استانهای با بدهی بالا به جای تمرکز بر پروژههای عمرانی، مشغول کاهش بدهیهای خود هستند. به همین دلیل، تعداد پروژههای با کیفیت ساختوساز کاهش یافته و سرمایهگذاری در زیرساختها نیز کمتر از حد انتظار است.» بر همین اساس، طبق آخرین اطلاعات منتشره انجمن جهانی فولاد جهانی؛تولید فولاد در چین از 91600 هزار تن در ژوئن 2024 به 82900 هزار تن در ژوئیه کاهش یافت. میانگین تولید فولاد در چین از سال 1990 تا 2024 به 40891.11 هزار تن رسید که به بالاترین رکورد تاریخ 99500 هزار تن در مه 2024 رسید.
کاهش تولید، راهکار دولت چین برای بحران صنعت فولاد
برای متعادل کردن بازار، تولیدکنندگان فولاد چین تولید خود را کاهش دادهاند. با وجود این تلاشها، بخش فولاد همچنان بزرگتر از حد لازم است و برای غلبه بر چالشهای کنونی باید بیش از 30 درصد از ظرفیت تولید فولاد را حذف کند. وو ونژانگ، بنیانگذار شرکت مشاورهایShanghai Steel Home E-Commerce Co.، معتقد است که احتمال کاهش پایدار وجود دارد زیرا تقاضای فولاد چین به اوج خود رسیده است. او پیشبینی میکند که خروج فولاد از این چرخه در دو تا سه سال آینده بسیار دشوار خواهد بود، مگر اینکه دولت فشار قوی برای ادغام و بازسازی میان شرکتهای فولادی وارد کند. امسال، موجودی فولاد در بنادر بهطور ماهانه افزایش یافته و اکنون به بیش از 150 میلیون تن رسیده است، زیرا تولیدکنندگان چینی به دنبال فروش بیشتر در بازارهای بینالمللی هستند. در نیمه اول سال 2024، صادرات کشور بیش از حجم صادرات هشت سال گذشته بوده است. با این حال، کشورهای دیگر با وضع تعرفهها برای حفظ صنایع فولادی خود، با این تلاشها مخالفت کردهاند.تلاشهای اخیر چین برای افزایش صادرات فولاد با واکنش شدید کشورهای آمریکای لاتین مواجه شده است. ویتنام، بزرگترین خریدار فولاد چینی، در حال بررسی محدودیتهای وارداتی است. علاوه بر آمریکای لاتین و برخی کشورهای آسیایی، ایالات متحده و اروپا نیز تحت تأثیر صادرات تهاجمیتر چین قرار گرفتهاند. آرسلورمیتال همچنین ادعا میکند که صادرات چین باعث بیثباتی بازار جهانی فولاد با کاهش قیمتها در ایالات متحده و اروپا میشود. تحلیلگران گلدمن ساکس انتظار دارند که صادرات بیش از حد چین در سالهای آینده معکوس شود، زیرا کاهش شدید اخیر تولید به بازگرداندن تعادل بین عرضه و تقاضا کمک میکند. این تحلیلگران معتقدند که فشارهای ناشی از سیاستهای زیستمحیطی و کاهش تقاضای جهانی برای فولاد از جمله عواملی است که میتواند به کاهش صادرات چین منجر شود. با این حال، افزایش مصرف داخلی فولاد در چین بدون تحریک جدید دولت برای بخش ساختوساز و اقتصاد کلی کشور بعید به نظر میرسد. تحلیلگران معتقدند که دولت چین ممکن است مجبور شود برای حمایت از اقتصاد داخلی خود، سیاستهای مالی و پولی تسهیلگرانهتری اتخاذ کند.
کاهش قیمت فولاد؛ هشداری از افت تقاضا در چین
در این راستا، قیمت سنگ آهن که در هفتههای اخیر به ثبات نسبی رسیده بود، در مسیر بدترین عملکرد هفتگی خود از ماه مارس قرار گرفته است. این موضوع بر نرخ مقاطع دیگر فولادی همچون قیمت میلگرد و قیمت تیرآهن نیز تاثیرگذار بوده و کاهش قیمت آنها نشانهای از نگرانیها درباره کاهش تقاضای فولاد در چین و کاهش فعالیتهای تولیدی در این کشور است. تحلیلگران بازار همچنین به این نکته اشاره میکنند که با وجود برخی علائم از بهبود اقتصادی، نشانههای کمی از بهبود پایدار در بازار فولاد چین دیده میشود. زنگ شائودا، تحلیلگر شرکت چین فیوچرز، بیان داشت: هیچ بهبود قابل توجهی در تقاضا برای محصولات فولادی وجود ندارد، بنابراین فضای کمی برای کارخانههای فولاد برای از سرگیری تولید وجود دارد.انتظار میرود، روند کاهشی قیمت سنگ آهن ادامه یابد. همچنین، قیمتهای نقدی فولاد در چین همچنان به کاهش خود ادامه داده و ضعف بازار را نشان میدهد، حتی در حالیکه بازار به دورهای که معمولاً شلوغتر است نزدیک میشود. طبق گزارش شرکت شانگهای استیلهوم ایکامرس، قیمت کویل گرم که در نیمه دوم آگوست بهبود یافته بود، به ارزانترین سطح خود از سال ۲۰۱۷ بازگشته است. این کاهش قیمتها، در شرایطی که انتظار میرفت با آغاز فصل ساختوساز تقاضا برای فولاد افزایش یابد، نگرانیهایی را درباره آینده بازار ایجاد کرده است.
تثبیت بازار فولاد چین برابر با بهبود شرایط بازارهای جهانی
کارشناسان بازار به این نکته اشاره دارند که برای تثبیت بازار فولاد چین، نه تنها بهبود در تقاضای داخلی بلکه بهبود در شرایط بازارهای جهانی نیز ضروری است. فشارهای اقتصادی ناشی از تورم و کاهش رشد اقتصادی در کشورهای واردکننده فولاد، تقاضای جهانی را تحت تاثیر قرار داده است. از این رو، چین که بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده فولاد در جهان است، با چالشهای مضاعفی روبرو شده است. در عین حال، کاهش صادرات چین میتواند فرصتی برای سایر کشورهای تولیدکننده فولاد ایجاد کند تا سهم بیشتری از بازار جهانی را تصاحب کنند. با توجه به تمامی این عوامل، تحلیلگران معتقدند که بازار فولاد چین در ماههای آینده نیازمند نظارت دقیق خواهد بود و هرگونه تغییر در سیاستهای دولت یا شرایط اقتصادی جهانی میتواند تأثیرات قابل توجهی بر قیمت و تولید فولاد در این کشور داشته باشد.