یکه تازی زغـال‌سنگ
محرک تعهدات صفر خالص کربن ممکن است محو شود، زیرا پکن رشد اقتصادی و امنیت انرژی را در اولویت قرار داده است. این کشور با ۱.۴میلیارد نفر جمعیت و اقتصاد صنعتی عظیم که هنوز به‌شدت به زغالسنگ وابسته است، بزرگ‌ترین آلوده‌‌‌کننده محیط‌زیست بوده که تقریبا یک‌سوم انتشار کربن جهانی را به خود اختصاص می‌دهد.
رئیس‌جمهور چین اعلام کرده تا سال ۲۰۶۰ به بی‌‌‌طرفی کربن دست خواهد یافت. به گزارش فایننشال‌تایمز، به‌منظور داشتن فرصتی برای مبارزه با تغییرات آب‌‌‌و‌‌‌هوایی، جهان به دولت رئیس‌جمهور شی جین‌‌‌پینگ نیاز دارد تا راهی برای کربن‌‌‌زدایی اقتصاد چین بیابد. فعالان اقلیمی در سراسر جهان ممکن است در سپتامبر ۲۰۲۰ با احتیاط چین را تشویق کرده باشند، زیرا شی به مجمع عمومی سازمان ملل گفت که انتشار کربن در چین قبل از سال ۲۰۳۰ به اوج خود خواهد رسید و این کشور تا سال ۲۰۶۰ به بی‌‌‌طرفی کربن دست خواهد یافت که به‌عنوان اهداف ۶۰-۳۰ نیز شناخته می‌شود.
اما اکنون، تقریبا چهار سال بعد، این نگرانی در میان برخی از کارشناسان تغییرات آب‌‌‌و‌‌‌هوایی افزایش یافته که انرژی ناشی از تعهد دوگانه شی به دلیل اولویت دادن مقامات به رشد اقتصادی و امنیت انرژی، محو شده است. مایکل میدان، رئیس تحقیقات انرژی چین در موسسه مطالعات انرژی آکسفورد می‌‌‌گوید: «رویکرد چین بسیار چالش‌‌‌برانگیز بوده است؛ اگرچه همچنان به افزودن انرژیهای تجدیدپذیر با سرعت بسیار زیاد ادامه می‌دهد و از انرژیهای تجدیدپذیر بیشتری در تولید برق استفاده می‌کند، اما زغالسنگ بیشتری نیز اضافه می‌کند و در مورد زغالسنگ به عنوان ستون فقرات سیستم انرژی و منبع اصلی صحبت می‌کند.»
چین در سال گذشته دوسوم کارخانه‌‌‌های زغال‌‌‌سنگ‌سوز جدید را در جهان به خود اختصاص داده است. شاخص‌‌‌های کلیدی نگرانی، افزایش نیروگاه‌‌‌های جدید زغالسنگ در چین و سرعت پایین بازنشستگی نیروگاه‌‌‌های زغالسنگ قدیمی است. به گفته یک گروه تحقیقاتی گلوبال انرژی مانیتور (GEM)، سال گذشته، چین نیروگاه‌‌‌های زغالسنگ جدیدی را با ظرفیت تولید ۴۷.۴گیگاوات برق (که دو سوم کل ظرفیت زغالسنگ جدید جهان را تشکیل می‌دهد) اضافه کرد، در حالی که تنها ۳.۷۱گیگاوات بازنشسته شد. GEM همچنین خاطرنشان کرد که سرعت ساخت برق جدید با سوخت زغالسنگ در چین تقریبا چهار برابر سال ۲۰۱۹ بود؛ زمانی که این کشور در واحدهای جدید زغالسنگ به پایین‌‌‌ترین حد خود در ۹سال گذشته رسید.با این حال، در همان زمان، گسترش سریع صنعت انرژیهای تجدیدپذیر چین با سرعت ادامه می‌‌‌یابد و امیدی را ایجاد می‌کند که اهداف شی همچنان قابل دستیابی است. پنی چن، تحلیلگر موسسه رتبه‌‌‌بندی فیچ، خاطرنشان می‌کند که چین انتظار دارد سهم ظرفیت انرژی بادی و خورشیدی در ترکیب سوخت خود از حدود ۲۰درصد در سال گذشته به ۴۰درصد افزایش یابد و از ظرفیت سوخت زغالسنگ در نیمه دوم سال‌جاری فراتر رود. قابل ذکر است، در سه‌ماه اول سال‌جاری، نزدیک به ۹۰درصد از سرمایه‌گذاری‌‌‌های تولید برق چین در بخش‌‌‌های غیر‌‌‌حرارتی بوده است. جونجی ژانگ، استاد علوم محیطی و سیاست در دانشگاه دوک کونشان، در نزدیکی شانگهای، می‌‌‌گوید پاسخ «بله و نه» به این سوال وجود دارد که آیا شتاب تغییرات آب‌‌‌و‌‌‌هوایی از بین رفته است؟او می‌‌‌گوید که اقدامات پکن در زمینه آب‌‌‌و‌‌‌هوا، برای سال‌ها تحت فشار بین‌المللی، از جمله توسط دولت اوباما و برخی رهبران اروپایی، برای اقدام تهاجمی‌‌‌تر انجام می‌شود. اما در حال حاضر، با علاقه تجاری گسترده به ترویج صنایع انرژیهای تجدیدپذیر، نقش بازار بسیار مهم‌تر شده است. ژانگ می‌‌‌گوید: «مسابقه شروع شده. رقابت شدیدی در خودروهای انرژی جدید، باتری‌‌‌ها، انرژی بادی و بازار پنل‌‌‌های خورشیدی وجود دارد. این صنایع غیرقابل توقف هستند.» کارشناسان می‌‌‌گویند که یک معضل حیاتی برای شی و سیاستگذارانش در پکن روی ریسک‌‌‌های اقتصادی و اجتماعی وجود دارد که طی این گذار به انرژیهای تجدیدپذیر، چین با کمبود برق و خاموشی بیشتری مواجه شود.
دیوید فیشمن، تحلیلگر مستقر در شانگهای که انرژی چین را در گروه مشاوره لانتائو پوشش می‌دهد، تاکید می‌کند که اهداف گسترده‌‌‌تر اقلیمی ثابت مانده است. اما او می‌‌‌گوید اگر خطری برای امنیت انرژی وجود داشته باشد، می‌‌‌توان آنها را «متوقف» کرد. دونگ و همکارانش پیش‌بینی می‌کنند که زغالسنگ در ۱۶سال آینده از یک ستون مرکزی بخش برق چین به یک «نقش پشتیبان» برای تضمین ثبات در طول انتقال به انرژیهای تجدیدپذیر تبدیل خواهد شد. با این حال، برخی از کارشناسان می‌‌‌گویند، در حالی که تولیدکنندگان انرژی دولتی به‌سرعت سهم خود را از انرژیهای تجدیدپذیر افزایش می‌دهند، سایرین با منافع ذاتی در سوخت‌‌‌های فسیلی به اندازه کافی سریع عمل نمی‌‌‌کنند تا انتقال از زغالسنگ را در اولویت قرار دهند.اتفاقا چنین است که منافع ریشه‌‌‌دار سوخت‌‌‌های فسیلی همه در دست شرکت‌های دولتی است. لی شو، مدیر مرکز آب‌‌‌و‌‌‌هوای چین در موسسه سیاست جامعه آسیا در ایالات‌متحده، خاطرنشان می‌کند که شرکت‌های انرژی پاک همگی مالکیت خصوصی داشته و از نظر سیاسی قدرت کمتری دارند. این ممکن است به مشکل کلیدی برای چین در انتقال از سوخت‌‌‌های فسیلی به انرژی پاک تبدیل شود. در نهایت، میدان از آکسفورد می‌‌‌گوید بازگشت به زغالسنگ بیشتر به این معنا نیست که «چین از اهداف ۳۰-۶۰ خود عقب‌‌‌نشینی می‌کند.» با این حال، او می‌‌‌گوید این خطر وجود دارد که اوج ممکن است بالاتر و دیرتر باشد که متعاقبا هزینه‌‌‌ها و پیچیدگی رسیدن به اهداف خالص صفر ۲۰۶۰ را افزایش می‌دهد.
