آفریقا؛ فرصتی استثنایی برای صنعت نفت کشور
اتاق مشترک ایران و آفریقا روز گذشته سمیناری با هدف بررسی راه‌های صادرات فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی به قاره آفریقا برگزار کرد. در این نشست تلاش شده بود که سه ضلع بخش خصوصی، دولت و دانشگاه حضور داشته باشند تا از طریق گفت‌وگو و شناخت توانمندی‌ها، امکانات و همینطور چالش‌ها در این حوزه به یک هم‌افزایی برسند. به این‌ترتیب از مرتبط‌ترین شخصیت‌ها در وزارت نفت مثل معاونت بین‌الملل وزارت نفت و مطالعات پژوهشی این وزارتخانه تا اتحادیه صادرکنندگان نفت و فرآورده‌ها و کمیسیون انرژی و حمل‌ونقل اتاق بازرگانی حضور داشتند؛ به‌طوری‌که یکی از سخنرانان اعلام کرد لیست مخاطبان این جلسه بی‌نهایت قیمتی است.
در ابتدای این جلسه «مسعود برهمن»، رئیس اتاق مشترک ایران و آفریقا با اشاره به اینکه اکنون قاره آفریقا برای کشورهای پیشرفته از اهمیت زیادی برخوردار‌شده، گفت: این قاره برنامه توسعه تا سال۲۰۶۳ را طراحی‌کرده اما فعالیت‌های کشورهای جهان برای حضور در این بازار نشان می‌دهد؛ برنامه یادشده خیلی زودتر به نتیجه می‌رسد. وی به حضور گسترده چین در قاره آفریقا اشاره کرد و گفت: این کشور برنامه‌ریزی‌کرده ۳۰۰میلیون نفر از جمعیت خود را به این کشور اعزام کند. برهمن خاطرنشان‌‌‌‌‌‌کرد: چین ۱۴۷میلیارد دلار فعالیت مالی در قاره آفریقا دارد. وی، میزان صادرات و واردات قاره آفریقا را حدود یک‌‌‌‌‌‌هزار و ۵۰۰میلیارد دلار دانست و تاکید کرد: جا دارد درباره حضور در این قاره فکر کرده و درباره حضور در بازار بکر آفریقا به‌صورت جدی عمل کنیم. رئیس اتاق مشترک ایران و آفریقا اضافه‌‌‌‌‌‌کرد: برای موفقیت در بازار آفریقا باید گروهی عمل‌کرده و از عملکرد فردی اجتناب کنیم. برهمن گفت: اگر قرار است کاری در این زمینه صورت گیرد باید بخش‌خصوصی پرچمدار باشد.
مشکل حمل‌ونقل
در ادامه علی عباسی، عضو اتاق مشترک ایران و آفریقا و انحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی به نبود تعامل بین بازرگانان فعال در بازار آفریقا اشاره کرد و گفت: این امر مانع از فعالیت و حضور گسترده‌تر در این بازار شده‌است. وی خاطرنشان‌‌‌‌‌‌کرد: انحصارگرایی برخی تجار سبب‌شده دیگران از حضور در این بازار باز بمانند. عباسی به نبود سیستم درست حمل‌ونقل به آفریقا اشاره کرد و ادامه‌‌‌‌‌‌داد: نرخ بالای کرایه حمل سبب‌شده کالاهای ایرانی در مقابل رقبا نتوانند موفق باشند. وی همچنین طولانی‌بودن زمان حمل را از دیگر مشکلات دانست که تداوم آن سبب خواهدشد بازار آفریقا از دست برود. عضو اتاق مشترک ایران و آفریقا اضافه‌‌‌‌‌‌کرد: تحریم‌ها و نبود امکان تبادل مالی بین ایران و آفریقا از جمله مشکلات موجود است. عباسی تصریح‌‌‌‌‌‌کرد: تداوم مشکل مالی سبب ازبین‌رفتن بازار آفریقا خواهدشد. وی، عدم‌آشنایی با بازار آفریقا و عدم‌حضور مناسب در نمایشگاه‌های قاره آفریقا را از دیگر مشکلات دانست و خاطرنشان کرد: قاره آفریقا می‌تواند روزنه‌ای برای خروج از مشکلات و رونق محسوب شود.
عضو اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی از صادرات سالانه ۳۰۰ تا ۴۰۰هزار تن اوره به آفریقا خبر داد و گفت: انواع روغن پایه نیز از کشورمان به آفریقا صادر می‌شود. عباسی ادامه‌‌‌‌‌‌داد: اگر حمایت‌های لازم انجام شود، می‌توانیم بازار آفریقا را حفظ کنیم.
در ادامه «حامد حسینی» با بیان اینکه فرصت‌های زیادی در بازار آفریقا برای صادرات و ارزآوری وجود دارد، ادامه‌‌‌‌‌‌داد: اگر می‌خواهیم در این بازار حضور داشته باشیم باید ابتدا مشکل تبادل مالی را برطرف کنیم. نایب‌رئیس هیات‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی خاطرنشان کرد: وجود تحریم‌ها اجازه تبادل مالی با آفریقا را نمی‌دهد و اگر این مشکل حل نشود نمی‌توان حضوری جدی در این بازار داشت. وی، بازار آفریقا را بسیار جذاب دانست و بر ضرورت حل مشکلات حمل‌ونقل با این قاره تاکید کرد.
بهره‌‌‌‌‌‌گیری از فرصت اتحادیه گمرکی آفریقا
در ادامه لیلا باغبان، معاون دفتر آفریقای سازمان توسعه‌تجارت به‌وجود ظرفیت‌های زیادی که در بازار آفریقا وجود دارد اشاره کرد و گفت: باید از این ظرفیت‌ها برای توسعه صادرات دیگر محصولات کشور استفاده کرد. وی افزود: اکنون بخش زیادی از صادرات کشور به قاره آفریقا را محصولات نفت، گاز و پتروشیمی تشکیل می‌دهند که باید در زمینه صدور خدمات فنی و مهندسی نفت هم تلاش کرد. وی خاطرنشان کرد: در این بخش می‌توانیم حضور بیشتری داشته و حتی شرکت‌های ایرانی آنجا سرمایه‌گذاری کنند. معاون دفتر آفریقای سازمان توسعه‌تجارت با اشاره به اینکه آفریقا اتحادیه گمرکی کاملی دارد، گفت: باید از این فرصت استفاده کرد. باغبان افزود: دفتر آفریقای سازمان توسعه‌تجارت برنامهریزی خوبی برای این موضوع‌کرده و برای حضور در نمایشگاه‌های این قاره مجوزهای لازم را صادر می‌کنیم. وی به پاویون نمایشگاهی ایران در الجزیره اشاره کرد و گفت: برای حضور بخش نفت و گاز و پتروشیمی در نمایشگاه‌های قاره آفریقا کمک خواهیم کرد. معاون دفتر آفریقای سازمان توسعه‌تجارت، از اتاق مشترک ایران و آفریقا خواست تا برای حضور موثرتر در این بازار همکاری بیشتری داشته‌باشد. باغبان از تلاش برای بر‌‌گزاری سه کمیسیون مشترک با غرب‌آفریقا خبر داد و گفت: تلاش می‌شود بهمن ماه این سه کمیسیون برگزار شوند. وی از تشکیل ستاد آفریقا با حضور معاون اول رئیس‌‌‌‌‌‌جمهور طی روزهای آینده خبر داد که در آن درباره مشکلات رایزنی خواهدشد. معاون دفتر آفریقای سازمان توسعه‌تجارت از تلاش برای بر‌‌گزاری اجلاس اقتصادی در همین زمینه در سال‌آینده خبر داد. در ادامه این نشست، آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی نیز با بیان اینکه بدون برنامهریزی کلان و مشارکت‌دادن همه ذی‌نفعان ورود به این عرصه ناموفق خواهد بود، گفت: اینکه بعد از ۵۰سال‌تجارت با کشورهای آفریقایی هنوز حرفی برای گفتن نداریم، نشان‌دهنده همین نبود برنامه جامع است. نجفی به لزوم تهیه نقشه‌راه منطقی پیش از ورود به این کشورها اشاره کرد و گفت؛ کمیسیون انرژی آمادگی لازم برای تامین مالی مطالعات اولیه این اقدام را دارد.
رقابت سخت در آفریقا
همچنین در این نشست، فریدون اسعدی دبیرکل اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی به رقابت با کشورهای بزرگی مانند آمریکا، چین و فرانسه در آفریقا اشاره کرد و گفت: ۸۳میلیارد دلار در آفریقا سرمایه‌گذاری صورت‌گرفته که بخش بزرگی از آن از سوی چین و آمریکا بوده، از همین‌رو ورود ما به این کشورها همراه با رقابت با این کشورهای بزرگ است؛ این در حالی است که به گفته او ایران حتی در بسیاری از این کشورها سفارتخانه ندارد. اسعدی گفت: در این مسیر لازم است دولت زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری را فراهم کندتا بخش خصوصی بتواند روی این بسترها فعالیت کند.
