مدیریت بحرانهای پیاپی و راهکار پیشنهادی
سیمین شایقیان؛ کارشناس ارشد بازار سرمایه
با توجه به اتفاقات، متغیرها و عوامل جغرافیایی و برون‌مرزی اخیر و تنش‌های منطقه‌ای، بازار سرمایه کشور به طور طبیعی، یک روند نزولی را طی کرد. با پایان تعطیلات آخر هفته و برگشت بازار سرمایه به حالت عادی، در صورتی که تنش‌های سیاسی، و بحرانهای منطقه‌ای و برون‌مرزی کاهش یابد یا اخبار مثبتی به نفع بازار سرمایه منتشر شود، ممکن است بازار به یک ثبات نسبی برسد. درهرحال، به نظر می‌رسد اکنون رویکرد فعلی ایران برای مقابله با تنش‌های موجود منطقه، یک رویکرد صلح‌طلبانه و تعامل‌جویانه با فضای بین‌المللی است و نیتی جهت مقابله مستقیم وجود ندارد. چنانچه این رویکرد تعامل‌محور و صلح‌طلبانه ادامه پیدا کند، می‌توان به بهبود فضای معاملاتی، ارزش معاملات و روند بازار هفته جاری امیدوار بود.
اقدام کاهش دامنه نوسان توسط سازمان بورس و اوراق بهادار به مثبت و منفی یک و تثبیت آن در روز چهارشنبه هفته گذشته، پس از انتشار خبر شهادت سید حسن نصرالله، اگرچه در کوتاه‌مدت از ریزش‌های سنگین جلوگیری کرد، اما کاهش نقدشوندگی و خروج پول از بازار سرمایه را به دنبال خواهد داشت. به همین دلیل، تصور می‌شود بازگشت به دامنه نوسان بزرگ‌تر در این شرایط به بهبود وضعیت کمک کند. اولا دامنه نوسان وسیع‌تر به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد با آزادی بیشتری نسبت به خرید و فروش نمادها، سهام و محصولات سرمایه‌گذاری کنند. دامنه نوسان بزرگ‌تر، مانع قفل شدن معاملات می‌شود.
حتی به نظر می‌رسد دامنه نوسان نامتقارن با سمت مثبت وسیع‌تر، برای شرایط حال حاضر بازار مفید باشد و تصور می‌شود به عنوان یک راه‌حل در کوتاه‌مدت، باعث ایجاد یک شوک مثبت، تقویت سمت تقاضای بازار سرمایه و ورود پول و نقدینگی خواهد شد. در این صورت سرمایه‌گذاران در صورت مشاهده فرصت‌های رشد، کمتر به فروش هیجانی سهم‌ها و نمادهای خود روی خواهند آورد و اعتماد بیشتری به بازار خواهند داشت.
با شروع اولین روز معاملاتی هفته جاری، یعنی ۱۴مهر، در صورتی که تنش‌های سیاسی و نظامی برون‌مرزی کاهش پیدا کند، یا اخبار مثبتی به نفع بازار سرمایه منتشر شود و تصمیماتی به حمایت از بورس تهران اتخاذ شود، ممکن است بازار به یک ثبات نسبی و تعادل مناسب برسد. لازم است جهت احتیاط بیشتر برای سرمایه‌گذاری، خرید و ورود به نمادها از اواسط هفته جاری شروع شود.
مهم‌ترین توصیه‌ای که می‌توان به سهامداران، فعالان بازار سرمایه و سرمایه‌گذاران داشت، این است که به سطوح حمایتی و مقاومتی قیمت نمادها توجه کنند. اخبار اقتصادی و سیاسی داخلی و بین‌المللی را به دقت رصد کنند و با توجه به داده‌های موجود تصمیم‌گیری کنند و از معاملات بر اساس هیجان و احساسات پرهیز کنند. به معامله‌گران و سرمایه‌گذاران پیشنهاد می‌شود بخشی از سرمایه خود را به صورت نقد نگه دارند تا در صورت به وجود آمدن فرصت‌های ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی، بتوانند از آن فرصت‌ها بهره‌برداری کنند و بازدهی مناسبی کسب کنند.
اگرچه بورس در کوتاه‌مدت، تحت فشار تنش‌های سیاسی و برخی متغیرهای برون‌مرزی و جغرافیایی قرار دارد، اما به نظر می‌رسد در نیمه دوم سال، با یک نگاه نسبتا خوشبینانه به مساعدت‌ها، تصمیمات و سیاست‌های دولت، سازمان بورس و اوراق بهادار و تغییر ریل در سیاستگذاری و امکان بهبود در تعاملات سیاسی با سایر کشورها و دنیا، وضعیت بورس هم در نتیجه آن بهبود پیدا کند. درهرحال برای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز، طلا و سکه همیشه به عنوان یک سرمایه‌گذاری امن باقی خواهد ماند و انتخاب هر یک از این دو، بسته به ترجیحات سرمایه‌گذاران دارد که چگونه قصد دارند ریسک‌های خود را پوشش دهند.
نباید فراموش شود سطح عمومی پذیرش ریسک سرمایه‌گذاری در بازارها تابع میزان ثبات و امنیت سیاسی و اقتصادی است که بخش قابل توجهی از آن به رویکرد تعاملی با فضای بین‌الملل و تجارت با دنیا و انتظارات تورمی ناشی از افزایش بی رویه نرخ دلار و یا رشد خزنده و منطقی آن، وابسته است.
به دلیل تغییر ریل سیاستگذاری در اقتصاد و بازار سرمایه به همراه تغییر نگاه به سیاست خارجه با آمدن تیم جدید در وزارت امور خارجه و دولت، نگاه خوشبینانه به عدم تهییج بازار ارز در کوتاه‌مدت، ترجیح عمومی بازار سرمایه نسبت به بازارهای موازی مانند طلا و ارز، بیش از پیش، افزایش یافته است و به نظر می‌رسد با بهبود فضای سیاسی در خارج از کشور و ورود نقدینگی به این بازار، شاهد اقبال فعالان بازارهای مالی به بورس خواهیم بود. این امید وجود دارد که نهادهای بالادستی از این بازار به عنوان فضای نسبتا بهینه‌ای جهت کنترل نقدینگی، ابزار غیرمستقیم برای افزایش تولید ثروت، افزایش تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی، حمایت کنند تا فعالان بازارهای مالی و عامه مردم جهت سرمایه‌گذاری و ورود به این بازار تشویق شوند.
