همه رخدادهایی که در بازارها محتمل است
محسن عباسی کارشناس بازار سرمایه
وقتی یادداشتها و مطالب ۲ماه قبل مورد بررسی قرار میگیرند، مشخص میشود که بسیاری از تحلیلگران پیشبینی شرایط امروز اقتصاد ایران را کرده بودند. اگر متولیان به آن توجه میکردند اوضاع اقتصادی قطعا بهتر از امروز بود. هشدار شکلگیری روند نزولی را در محدوده یاد شده طی یادداشتی مطرح کردم. بعد از یادداشت ذکر شده هم فکر میکنم نوسانات ظهور کردند و بعضی سهام ۱۰-۱۲ درصد رشد کردند اما در نهایت از قیمتهای بالاتر ریجکت شدند و بعد هم حدود دو ماه است بازار در اصلاح میانه قرار دارد.
کسی اگر بازار سال ۹۷ و ۹۸ را به یاد داشته باشد خوب به یاد میآورد که چگونه بازار به همه آیتمهای ارزندگی سهام از جمله p.e پایین بازار، رشد بازارهای موازی، رشد دلار و رشد مسکن و... بیاعتنا بود و در نهایت از اواخر سال ۹۸ تا مرداد ۹۹ چگونه بغض بورس ترکید و بازدهیاش را با سایر بازارها بالانس کرد. هماکنون نیز در محدوده زمانی بازگشت بازار هستیم و حالا بازار ممکن است کمی نوسان داشته باشد و شاید چند درصد هم افت کند ولی من به شخصه به هیچ عنوان حاضر نیستم بورس را در اینجا رها کنم و به دنبال بازارهای سوداگرانه مانند ارز و سکهای بروم که نقل همه مجالس است، تجربه به من میگوید بازاری که تبلیغ و آگهی خریدش روی در و دیوار زده شده است و کوچک و بزرگ جامعه راجع به آن صحبت میکنند جای سرمایهگذاری نیست! البته بازار سهام هم گیج و منگ است و آنقدر دادههای متناقض وارد این بازار شده است که توان تصمیمگیری از فعالان آن گرفته شده است و به نظر من در این شرایط بهترین راهنما برای من تجربههای قبلی در شرایط مشابه است. اما در خصوص بازارهای کشور در روزهای پایانی سال تقریبا یک سناریوی مشخص شکل میگیرد. بعدا هم همین شرایط محتمل است. البته در هر سال متغیرهای اختصاصی هم ممکن است وجود داشته باشد. بهطور کلی با نزدیک شدن به پایان سال و عید نوروز، به صورت سنتی، پول، کمکم از حسابهای بانکی خارج میشود و باعث تحرک در برخی بازارهای کالایی و سرمایهای میشود. خرید خودرو، طلا و پوشاک و... از جمله این موارد هستند. بازار شب عید بزرگترین بازاری است که در طول سال شکل میگیرد و گاهی فروش کالاها و خدمات چندین برابر ماههای دیگر است.
در ماههای پایانی سال تقاضا برای ارز نیز به دلیل مسافرتهای نوروزی افزایش مییابد. با نزدیکی به پایان سال ارز و خودرو دو واکنش افزایشی نشان دادهاند، افزایشی که توسط عموم مردم حس شد. این افزایش میتواند مقطعی باشد و هم میتواند شروع یک سیگنال دیگر برای رشد قیمتها تقی شود. در واقع اولین جرقه زده شده است و شعله کوچکی شکل گرفته است حالا اگر تصمیمسازان تا پایان سال به گونهای رفتار کنند که بر نوسانات افزوده شود برنامههای عدم ثبات و استیضاحها کلید بخورد و در کل بنزین، روی این شعله عدم ثبات بازارها ریخته شود دوباره بازارها را وارد یک مسابقه تورمی خواهند کرد. اگرچه دولت سعی دارد بدون هزینه تنور بورس را گرم کند اما با توجه به چماق مالیاتی-بودجهای که بلند شده، نقدینگی محتاطانه سراغ ارز و خودرو رفته است و هشدارها را در آستانه عید نوروز به صدا درآورده است! نقدینگی که حتما باید از کانال بورس به سمت تولید برود نباید بازارهای دیگر را انتخاب کند. اگر دولت قصد گرم کردن بورس را دارد باید از ابزار بودجهای استفاده کند و از فشارآوردن بیهوده و اخذ مالیاتهای مندرآوردی از شرکتها و مردم دست بردارد تا نقدینگی خودش بورس را امنترین بازار سرمایهگذاری بداند بورسی که شرکتهایش تحت شدیدترین نظارتها قرار دارند و شفافترین عملکرد اقتصادی را دارند. لازم به ذکر است بازار از منظر تکنیکالی نیز پتانسیل یک صعود خوب را تا پایان سال نشان میدهد! فعلا درِ دیگ جوشان نقدینگی بسته شده اما دیر یا زود این دیگ ممکن است فوران کند و نقدینگی سرگردان وارد بازارهای دیگر شود . در این صورت از رکود وارد تورمی دیگر خواهیم شد و این رکود تداوم خواهد داشت.