ریسک‌های نو، را‌ه‌حل‌های نو و کارآیی‌های نو
پرویز خسروشاهی رئیس کل بیمه مرکزی
تحول دیجیتال در ایجاد ارزش توسط بنگاهها و بخش‌ها انقلابی به پا کرده است و این برای کسب‌و‌کار بیمه منشأ رشد جدید، پرتفوهای جدید ریسک و کارآیی‌های جدید در زنجیره ارزش آن خواهد بود. باوجود پیشرفت‌های تکنولوژیک و جار و جنجال زیاد در خصوص هوش مصنوعی، اثر آن بر رشد بهرهوری در سرتاسر اقتصاد ضعیف بوده است و متوسط سالانه رشد آن در کشورهای عضو OECD طی دو دهه اخیر ۱.۱درصد است. ما روی این پارادوکس بهرهوری تحقیق می‌کنیم و اینکه چگونه تحول دیجیتال احتمال دارد روی رشد اقتصادی، بهرهوری نیروی کار و تورم و همچنین صنعت بیمه در آینده تاثیر بگذارد.
ما معیارهای تحول دیجیتال را که برای صنعت بیمه از جهت همبستگی آن با نفوذ بیمه مهم است تجزیه و تحلیل می‌کنیم. رتبه‌بندی جدید از شاخص تحول دیجیتال بیمه، نشانه‌هایی از پیشرفت در کشورهای مختلف در ارتباط با تحول دیجیتال در این صنعت ارائه می‌کند. بازارهای پیشرفته که در آن زیرساخت‌های فیزیکی نسبتا قوی هستند و بخش بیشتری از افراد به ارتباط آنلاین دسترسی دارند دارای بالاترین رتبه هستند. کره‌جنوبی، سوئد و فنلاند سه جایگاه اول را در اختیار دارند. بازارهای نوظهور رتبه‌های نسبتا پایین‌تری دارند اما در طول ۱۰ سال اخیر دیجیتا‌ل‌تر و سریع‌تر شد‌ه‌اند. برای مثال چین از این نظر ۱۰ پله طی دوره ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ صعود کرده است.
تحول دیجیتال برای بیمه‌گران این را که چگونه بتوانند ریسک را با دادههای ریزدانه‌تر و جدیدتر ارزیابی کنند و کاهش دهند تغییر می‌دهد. این اتفاق، صدور بیمه‌نامه‌های زندگی را از طریق قیمت‌گذاری جامع‌تر و دقیق‌تر ریسک با استفاده از دادههای سلامتی الکترونیکی که از طریق پوشیدنی‌های مجهز به ابزارهای دریافت داده جمع‌آوری می‌شود بهبود می‌بخشد. این اتفاق همچنین می‌تواند به کاهش ریسک، شبیه آنچه در صنعت خودرو به مدد سیستم‌های پیشرفته کمک به راننده صورت می‌پذیرد کمک کند. به جهت افزایش مستمر در سهم دارایی‌های ناملموس از دارایی بنگاهها، دادههای دیجیتال به یک منبع مزیت و ثروت رقابتی برای بیمه‌ها تبدیل شده است چون تنها ۱۷درصد آن دارایی‌ها بیمه هستند.
اما توسعه سریع و گسترده تکنولوژی دیجیتال منجر به خلق ریسک‌های جدید و ایجاد پتانسیل بروز زیان‌های بزرگ نیز می‌شود. همزمان با رشد اکوسیستم‌های دیجیتال، اثرات شبکه‌ای آن توقف کسب‌و‌کارها و آسیب‌پذیری‌های سایبری را افزایش می‌دهد. بیمه‌گران راه‌حل‌هایی را برای پوشش چنین ریسک‌هایی که در جریانات نقدی و درآمدی بنگاهها بروز می‌کند توسعه داد‌ه‌اند. به‌خصوص در ارتباط با ریسک سایبری، پاسخگویان تحت بررسی می‌گویند امروزه حملات سایبری عمد‌ه‌ترین ریسک مبتلابه کسب‌و‌کارهاست و این خود را در رشد سریع تقاضا برای بیمه سایبری نشان می‌دهد. برآورد می‌شود حق بیمه سایبری در سال ۲۰۲۳ در سطح جهان به ۱۶ میلیارد دلار برسد که نسبت به ۲۰۲۱ معادل ۶۰درصد بالاتر است. پیش‌بینی برای سال ۲۰۲۶ معادل ۲۵میلیارد دلار است. در این میان، گسترش استفاده از هوش مصنوعی در سراسر اقتصاد همچنین ممکن است نگرانی نسبت به برخی مسوولیت‌ها را افزایش دهد. فقدان شفافیت در ارتباط با سیستم‌هایی که به‌صورت جعبه‌سیاه عمل می‌کنند می‌تواند چالش‌ها را در زمینه درک اینکه مسوولیت ریسک‌ها با کیست افزایش دهد.
یافته‌ها نشان می‌دهد تحول دیجیتال در صنعت بیمه هنوز در مراحل اولیه خود است و برای تحقق آن باید منتظر تصمیمات و اقدامات آتی بود. به‌طور کلی بر اساس شاخص تحول دیجیتال تعریف‌شده در این گزارش، منافع حاصل از تحول دیجیتال در صنعت بیمه حتی در کشورهای دارای بالاترین رتبه هنوز از سطح مطلوب فاصله زیادی دارد.
در عین حال شکاف بین کشورهای عقب‌مانده عموما بازارهای نوظهور و کشورهای پیشرو نیز بالاست. برای کسب نتیجه مثبت، بیمه‌گران لازم است فرآیندهای کاری خود را بازمهندسی کنند و روی توانایی‌های خود برای مهندسی دادهها، سرمایه‌گذاری کنند تا قابلیت بنگاه خود را در زمینه الگوریتم‌ها و دادههای دیجیتال حداکثرکنند و خود را با الزامات رگولاتوری در زمینه تجزیه و تحلیل دادهها و محرمانگی آن وفق دهند.
سنجش تحول دیجیتال یا دیجیتالی‌سازی اقتصادها
الف) آثار تحول دیجیتال بر اقتصاد کلان:
1) سرانه تولید ناخالص داخلی: تحول دیجیتال از طریق ایجاد تغییرات در شدت تحقیق و توسعه سبب رشد تولید ناخالص داخلی شده و بر رشد تولید ناخالص داخلی اثر مثبت می‌گذارد. اما پیامدهای این موضوع به‌خاطر تفاوت در توانایی‌های مدیریتی در میان کسب‌و‌کارها، به سرعت قابل مشاهده نیست.
2)تورم: تحول دیجیتال روی تورم اثر کاهشی دارد چون بازارهای آنلاین سبب افزایش در شفافیت قیمت و کاهش در هزینه‌های تحقیق و بررسی برای مصرف‌کننده در زمینه امر خرید می‌شود، همچنین با شبکه‌های فروش متعارف و چهره به چهره، تفاوت قیمتی ایجاد می‌کند. کالاها و خدمات دیجیتال همچنین با کاهش در هزینه نهاده‌ها توام بوده و بنابراین هزینه را برای مشتریان کاهش می‌دهد.
3) اشتغال: تحول دیجیتال از جهت اشتغال بسته به بازار، اثرات متفاوتی دارد. تحول دیجیتال در اقتصادهای پیشرفته احتمالا سبب زیان به اشتغال می‌شود چون منجر به افزایش بهرهوری شده و این امکان برو‌ن‌سپاری برخی مشاغل را فراهم می‌کند. در حالی که بازارهای نوظهور به جهت هضم فعالیت‌های کاربر و دارای ارز‌ش‌افزوده پایین‌تر، از تحول دیجیتال نفع می‌برند.
ب) شاخص تحول دیجیتال در صنعت بیمه:
معیارهای سنتی نظیر تولید ناخالص داخلی آثار اقتصادی فناور‌ی‌های جدید دیجیتال را به حد کافی پوشش نمی‌دهند. به منظور انداز‌ه‌گیری بهتر اثر تحول دیجیتال بر ظرفیت‌های آینده، در این گزارش یک شاخص تحول دیجیتال بیمه مبتنی بر آن دسته از متغیرهای دیجیتالی شدن که نفوذ بیمه را تسهیل می‌کند تعریف کرد‌ه‌ایم.
در هند سهم حق بیمه بیمه‌های زندگی که از طریق پلتفرم‌های دیجیتال کسب می‌شود همچنان پایین است و از0.52درصد در 2016 به 1.55درصد در 2022 افزایش یافته است. نهاد ناظر بیمه هند یا ایردا برای کمک به تحول دیجیتال در صنعت بیمه این کشور، اخیرا هفت تغییر را به کار گرفته است. یکی آن است که ایردا اجازه خواهد داد بیمه‌گذاران بیمه‌های زندگی، درمان و خودرو بیمه خود را به‌صورت مستقیم خریداری کنند و از واسطه‌های درگیر در فرآیندهای خرید حضوری خواهد کاست. برای مثال بیماسوگان که یک پلتفرم آنلاین است و توسط رگولاتور بیمه هند در حال ایجاد و توسعه است یک پلتفرم دیجیتال چند‌منظوره برای بیمه‌گذاران خواهد بود تا بیمه خود را به‌صورت آنلاین خریداری کنند، نماینده‌های بیمه خود را تغییر دهند و خسارت‌های خود را گزارش کنند.
