بورس در مسیر اعتمادسازی
هلن عصمت‌پناه کارشناس بازار سرمایه
در شرایطی که فضای کشور درگیر ریسک‌های سیستماتیک است، اولین اثر مستقیم آن گریبانگیر اقتصاد کشور و بازارهای مالی می‌باشد. بورس ایران هم از این قاعده مستثنی نیست. شرکت‌هایی که در بورس ایران فعالیت می‌کنند به دلیل عدم مدیریت متغیرهای اقتصادی ازجمله تورم و تحریم، دستخوش تغییرات در سود عملیاتی خواهند شد. همین موضوع اثر مستقیم بر بورس ایران می‌گذارد، چراکه بازار سهام هر کشور باید محل سرمایه‌گذاری امن باشد اما مدت‌هاست از این فضا دور شده است و هیچ تدبیری برای آن اندیشیده نمی‌شود. این روزها به دلیل مقابله با شرایط اضطراری حاصل از ریسک‌های متنوع، از جمله ریسک سیستماتیک جنگ، مدیریت بازار سرمایه جهت کنترل هیجان و نظارت، تصمیم به محدودیت دامنه نوسان گرفته است، این تصمیم در شرایط اضطراری اتخاذ شده است اما متاسفانه تداوم پیدا کرده و باید فکری به حال آن اندیشیده شود.
اکثر سهام شرکت‌های فعال در بورس در نقاط ارزانی قرار دارند حتی در رکود ناشی از محدودیت نوسان باز هم رغبتی برای فروش سهام وجود ندارد و سهامدار نقاط قیمتی مناسب برای ورود به بازار را هدف قرار داده است. از منظر بنیادی، توجه به ارزش ذاتی سهام شرکت‌ها، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، چراکه بخش مهمی از محاسبه این ارزش مربوط به وضعیت سوددهی شرکت‌های مذکور است که متاسفانه این روزها شاهد افت عملکرد شرکت‌ها می‌باشیم. اکثر متغیرهای اقتصادی و ریسک‌های سیستماتیک اثر منفی بر بهای تمام شده، سایر هزینه‌های عملیاتی و سایر هزینه‌های غیرعملیاتی شرکت‌ها به خصوص صنایع مولد گذاشته و از طرفی با توجه به اینکه به دلیل فشار هزینه‌ها، توسعه عملیات و بهره‌وری کاهش یافته باعث افت تولید و فروش شده است، بنابراین شرکت‌ها شاهد رشد درآمد ناشی از نرخ فروش به دلیل تورم شده‌اند نه حجم فروش و عملا سودآوری آنها واقعی یا اقتصادی نیست، لذا این موضوع که این روزها در گزارش‌های شرکت‌ها آشکار است باید در اولویت بهبود از طرف مدیران قرار گیرد، به دلیل اینکه اکثر این شرکت‌ها به ویژه تولیدی‌ها در بورس ایران فعالند، لذا در صورت بهبود سودآوری این شرکت‌ها، بورس ایران خود به خود رو به بهبود می‌رود و اعتماد سرمایه‌گذاران را به خود جلب می‌کند.
متاسفانه مدت‌هاست روند حرکتی بازار سرمایه به نحو مختلف در دست کنترل است و اگر این روند هر چه سریع‌تر بر وزن عرضه و تقاضا پیش برود نه دخالت و محدودیت، شفافیت در بازار ایجاد می‌شود و در شرایط هیجان زیاد بازار هم، آن را آرام‌آرام به سمت متعادل شدن هدایت می‌کند. ناگفته نماند بعد از هموار شدن ریسک جنگ، هر نوع مداخله‌ای در قوانین بازار اشتباه است و بهترین مکان سرمایه‌گذاری در نقاط ارزنده قیمتی، سهام همین بازار است ، بنابراین اگر ریسک جنگ نباشد نیازی به اتخاذ هیچ‌گونه تصمیمی درخصوص محدودیت دامنه نوسان یا تغییر حجم مبنا یا دستکاری قوانین بازار نیست و بازار باید روند طبیعی خود را طی کند. یادمان باشد بازار سرمایه ایران جهت اعتمادسازی به شفافیت نیاز دارد.
