قطب تولید فولاد سبز در ایران خواهیم شد
صنعت فولاد ایران در تابستان سال جاری، به مراتب با محدودیت شدیدتری در زمینه تامین برق مواجه شد و فولادسازان کشور در حالی که رشد تولید فولاد را در سالی که به جهش تولید نام‌گذاری شده هدف‌گذاری کرده بودند، ناچار به توقف و کاهش تولید خود شدند. در ادامه و با وجود گذر از این بحران دشوار، محدودیت تامین گاز به سراغ شرکت‌های فولادی آمد و با توجه به اینکه گاز فرایندی به عنوان خوراک اصلی تولید در کارخانه‌های احیا مستقیم به شمار می‌آید، بی‌شک هرگونه محدودیت در تامین پایدار آن، تولید آهن اسفنجی و در نهایت تولید فولاد کشور را که بر پایه استفاده از همین محصول در کوره‌های قوس الکتریکی صورت می‌پذیرد، تحت تاثیر جدی قرار خواهد داد.
شرکت صنعت فولاد شادگان به عنوان یکی از شرکت‌های زیرمجموعه گروه فولاد خوزستان، از جمله تولیدکنندگان بزرگ آهن اسفنجی در کشور شناخته می‌شود که بنا بر گفته مدیرعامل این شرکت علی‌رغم مواجهه با محدودیت شدید تامین برق در فصل تابستان، تمهیدات لازم جهت تامین پایدار گاز در روزهای سرد پیش رو جهت ادامه تولید خود را اندیشیده و امیدوار است با تامین نقدینگی لازم، تولید فولاد سبز و همچنین اجرا و تکمیل طرح‌های توسعه‌ای خود را با سرعت بیشتری دنبال کند. در همین راستا، پایگاه خبری و تحلیلی فلزات‌آنلاین گفت‌وگویی با حسین کهزاد، مدیرعامل شرکت صنعت فولاد شادگان تدارک دیده است که متن کامل آن را در ادامه می‌خوانید:
در خصوص عملکرد شرکت صنعت فولاد شادگان در نیمه نخست سال ۱۴۰۳ توضیحاتی ارائه بفرمایید.
در نیمه ابتدایی سال جاری، ما موفق به تولید حدود ۳۸۰ هزار تن محصول شدیم و این در حالی بود که به دلیل محدودیت‌های شدید برق در این مدت، تولید حدود ۸۰ هزار تن آهن اسفنجی را از دست دادیم. در واقع اگر چالش قطعی برق گریبان‌گیر ما نمی‌شد، می‌توانستیم تولید خود را به بیش از ۴۵۰ هزار تن در بازه زمانی مذکور برسانیم. ناترازی انرژی و تشدید آن، به یکی از مهم‌ترین معضلات تولیدکنندگان فولاد کشور طی چهار تا پنج سال اخیر تبدیل شده است و بر این اساس نمی‌توان چشم‌انداز مناسبی را پیش روی این صنعت متصور شد. در حالی که محدودیت گاز صنایع در سال ۱۴۰۲ از نیمه دوم آذر ماه آغاز شد اما امسال به محض گذر از بحران قطعی برق و در نیمه دوم مهر ماه، محدودیت گاز کارخانه‌های فولادی به آن‌ها ابلاغ شد. از طرفی، با توجه به اینکه از گاز فرایندی به عنوان خوراک اصلی تولید آهن اسفنجی در واحدهای احیا مستقیم استفاده می‌شود، بنابراین هرگونه محدودیت در تامین پایدار آن عملکرد تولیدکنندگان آهن اسفنجی را تحت تاثیر قرار خواهد داد که این مسئله می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری را به بدنه صنعت فولاد کشور وارد کند.
با توجه به آغاز محدودیت گاز صنایع، شرکت صنعت فولاد شادگان چه تمهیداتی در راستای تامین پایدار گاز مورد نیاز خود اندیشیده است؟
ما چندین اقدام اساسی را با هدف تامین پایدار انرژی اعم از برق و گاز در برنامه خود قرار داده‌ایم. در حوزه برق، پروژه احداث نیروگاه سیکل ترکیبی با ظرفیت ۳۶۰ مگاوات را تعریف کرده‌ایم که این پروژه هم‌اکنون در مرحله برگزاری مناقصه قرار دارد. در حوزه گاز، علی‌رغم اینکه با شرایط دشوارتری مواجه بوده‌ایم اما هم‌زمان چند مسیر اساسی را دنبال می‌کنیم. در همین راستا، در مزایده‌ای که توسط شرکت ملی مناطق نفت‌خیر جنوب تحت عنوان استحصال گاز فلر «Gas Flare» برگزار شد، شرکت کردیم تا بتوانیم بخشی از گاز فرایندی مورد نیاز خود را از این طریق تامین کنیم. از طرفی، با توجه به اینکه هیدروژن در برخی از شرکت‌های پتروشیمی که اطراف کارخانه فولادسازی شادگان قرار دارند، به عنوان محصول جانبی «By-Product» تولید شده و به فروش می‌رسد، از این رو در تلاش هستیم با خرید هیدروژن از این شرکت‌ها و انتقال به واحد احیا، آن را جایگزین گاز طبیعی در خط تولید خود کنیم. فرآوری گاز مایع «LPG» با همکاری یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان، اقدام دیگری است که در دستور کار قرار داده‌ایم تا از این طریق بتوانیم گازهای متان و هیدروژن جهت جایگزینی با گاز طبیعی را تامین کنیم.
هم‌اکنون تولید فولاد سبز در ایران و جهان در چه مرحله‌ای قرار دارد و شرکت صنعت فولاد شادگان چه اقداماتی در این خصوص انجام داده است؟
با توجه به تغییرات اقلیمی و افزایش دمای کره زمین که به دنبال انتشار بیش از حد گازهای گلخانه‌ای طی سالیان اخیر رخ داده است، چاره‌ای جز تولید فولاد سبز برای فولادسازان جهان وجود ندارد و این مهم توسط برخی شرکت‌های فولادی عملیاتی شده است. در حال حاضر یک واحد احیا مستقیم بر پایه هیدروژن در کشور سوئد در شرف راه‌اندازی است که به زودی تولید فولاد سبز را به صورت آزمایشی آغاز می‌کند. نکته قابل توجه اینکه این پلنت فولادی، ۱۰۰ درصد بر پایه هیدروژن طراحی و احداث شده است. در حالی که امروز به طور عمده از دو تکنولوژی «MIDREX» و «HYL» در واحدهای احیا مستقیم استفاده می‌شود، پیشرفت‌های کامل‌تری در «HYL» نسبت به «MIDREX» جهت استفاده از هیدروژن و تولید فولاد سبز حاصل شده و بر همین اساس قرار است اولین پلنت فولادی بر پایه «HYL» توسط یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس احداث و راه‌اندازی شود. علاوه‌براین، اقدامات موثری در برخی کشورها مانند عمان و عربستان سعودی توسط کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های بزرگ فولادی جهان همچون واله، میتسوبیشی و… در حال انجام است تا به دنبال آن، یک واحد نیروگاهی جهت تولید هیدروژن سبز با ظرفیت بیش از ۲۵۰ مگاوات و پلنت فولادی با ظرفیت پنج میلیون تن در عمان و مشابه آن، پلنت فولادی با ظرفیت چهار میلیون تن در عربستان صعودی احداث و راه‌اندازی شود. لازم به ذکر است با توجه به تعرفه‌ها و جرائم در نظر گرفته که از سال ۲۰۲۶ آغاز و در سال ۲۰۳۰ تکمیل خواهد شد، تولید فولاد سبز با جدیت بیشتری توسط شرکت‌های فولادی جهان در حال انجام است. در ایران به عنوان دهمین فولادساز برتر جهان نیز فولاد سبز در سطح برگزاری سمپوزیوم و ارائه مقالات و گزارش‌های تخصصی پیگیری شده و البته گام‌های موثری توسط برخی فولادسازان کشور همچون شرکت صنعت فولاد شادگان در این زمینه برداشته شده است. مسئله حائز اهمیت دیگر اینکه باید بپذیریم تولید فولاد سبز تنها از طریق جایگزینی هیدروژن با گاز طبیعی محقق نمی‌شود؛ در واقع جایگزین کردن هیدروژن با گاز طبیعی، تنها بخشی از مسیر تولید فولاد سبز است که در کنار آن بازیافت ضایعات با هدف مصرف انرژی و مواد اولیه کمتر به علاوه کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای نیز می‌تواند گامی بلند در این مسیر تلقی شود. از طرفی، افزایش بهره‌وری در واحدهای فولادسازی نیز با مصرف انرژی کمتر و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای همراه است و بر همین اساس نباید تولید فولاد سبز در کشور را تنها به جایگزینی هیدروژن با گاز طبیعی در خطوط تولید خلاصه کرد.
طرح‌های توسعه‌ای شرکت صنعت فولاد شادگان به کجا رسیده‌اند و چه برنامه‌ای را پیش روی آینده این شرکت متصور هستید؟
محدودیت انرژی به علاوه دیگر چالش‌هایی که فولادسازان کشور در راستای تولید و فروش محصولات خود با آن‌ها مواجهند، منجر به ایجاد معضلاتی در زمینه تامین نقدینگی لازم برای شرکت‌های فولادی شده و عملکرد آن‌ها برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای را تحت تاثیر قرار داده است. علی‌رغم پیشرفت‌های قابل‌توجهی که تا به امروز در طرح‌های توسعه‌ای شرکت صنعت فولاد شادگان حاصل شده و برخی از این طرح‌ها به مرحله اجرای مهندسی، برگزاری مناقصه و… رسیده‌اند اما به دلیل عدم تامین نقدینگی لازم، عملیات اجرایی و تکمیل آن‌ها را متوقف کرده‌ایم و به محض اینکه نقدینگی مورد نیاز این پروژه‌ها تامین شود، اجرای آن‌ها را با قدرت دنبال خواهیم کرد. احداث کارخانه اسلب عریض با ظرفیت یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن، احداث واحد احیا مستقیم با ظرفیت یک میلیون و ۷۶۰ هزار تن، احداث کارخانه آهک‌سازی با ظرفیت ۲۰۰ هزار تن و احداث نیروگاه برق با ظرفیت ۳۶۰ مگاوات، از جمله طرح‌های توسعه‌ای شرکت صنعت فولاد شادگان به شمار می‌آیند که تکمیل و بهره‌برداری از هرکدام این پروژه‌ها، نتایجی شگرف را در زمینه اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی منطقه و استان خوزستان به همراه خواهد داشت.
