آغاز نصب تجهیزات کارخانه گندله‌سازی بیجار
ایران به عنوان دومین کشور دارنده ذخایر گاز طبیعی در جهان محسوب می‌شود و این یک مزیت مهم برای صنایع مختلف کشور به ویژه صنعت استراتژیک و پرکاربرد فولاد به شمار می‌آید. بر همین اساس بیش از ۹۰ درصد فولاد کشور به روش کوره قوس الکتریکی تولید می‌شود. در این روش از گاز به عنوان ماده اولیه اصلی تولید آهن اسفنجی در واحدهای احیای مستقیم استفاده می‌شود و این روش به مراتب از آلایندگی زیست‌محیطی و انتشار کربن کمتری نسبت به روش کوره بلند که در آن از زغا‌ل‌سنگ برای تولید فولاد استفاده می‌شود، برخوردار است.
با توجه به اینکه تولید فولاد با آلایندگی کمتر، به یک الزام تا سال ۲۰۵۰ میلادی تبدیل خواهد شد، ضرورت دارد که ایران به عنوان یکی از فولادسازان برتر جهان که در منطقه سبزتر تولید فولاد قرار دارد، احداث کارخانه‌های گندله‌سازی و افزایش تولید گندله آهن به عنوان ماده اولیه مورد نیاز تولید آهن اسفنجی را بیش از پیش در دستور کار قرار دهد. از جمله پروژه‌هایی که در این زمینه در حال اجراست، می‌توان به احداث بزرگ‌ترین کارخانه گندله‌سازی غرب کشور با ظرفیت تولید یک میلیون تن در فاز نخست و دو میلیون و ۵۰۰ هزار تن در فاز دوم توسط شرکت صبا امید غرب خاورمیانه در بخش کرانی شهرستان بیجار اشاره کرد. این پروژه هم‌اکنون از پیشرفت فیزیکی حدود ۶۰٫۰۲ درصدی برخوردار است و حمل و نصب تجهیزات آن با سرعت قابل‌قبولی در حال انجام است. پیش‌بینی می‌شود پروژه گندله‌سازی شرکت صبا امید غرب خاورمیانه تا بهمن ماه ۱۴۰۴ به بهره‌برداری برسد. خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» با هدف بررسی وضعیت کنونی و مزایا و برتری‌های این پروژه، گفت‌وگویی را با ابوالقاسم مختاری اردکانی، مدیرعامل شرکت صبا امید غرب خاورمیانه تدارک دیده است که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند:
در خصوص وضعیت پروژه گندله‌سازی شرکت صبا امید غرب خاورمیانه توضیحاتی ارائه بفرمایید.
شرکت صبا امید غرب خاورمیانه، مجری احداث بزرگ‌ترین کارخانه گندله‌سازی غرب کشور با ظرفیت تولید یک میلیون تن در فاز نخست و دو میلیون و ۵۰۰ هزار تن در فاز دوم (در مجموع سه میلیون و ۵۰۰ هزار تن) است. پیشرفت فیزیکی این پروژه که در بخش کرانی شهرستان بیجار واقع شده، به حدود ۶۰٫۰۲ درصد می‌رسد و بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده، در پایان سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری خواهد رسید. این پروژه ملی، یکی از ۴۸ پروژه پیشران پیشرفت اقتصادی کشور به شمار می‌رود و با بهره‌برداری از آن، گام مهمی در جهت عمران و آبادانی استان کردستان و افزایش آمار اشتغال در این استان برداشته خواهد شد. در حال حاضر دو محموله از تجهیزات خارجی به محل کارخانه حمل شده و خوشبختانه از هفته نخست آبان ماه، عملیات نصب آن آغاز شده است. از این رو امیدواریم که با حمل و نصب باقی تجهیزات، بتوانیم احداث کارخانه را طبق برنامه زمان‌بندی شده به پایان برسانیم و به دنبال آن، شاهد بهره‌برداری از بزرگ‌ترین کارخانه گندله‌سازی غرب کشور باشیم.
در حال حاضر این پروژه پیشران اقتصادی از لحاظ زیرساختی در چه شرایطی قرار دارد؟
در حوزه برق، دیماند لازم برای فاز اول پروژه به میزان ۹ مگاوات خریداری و فرایند خط انتقال آن انجام شده است. هم‌اکنون پست برق داخلی کارخانه در حال ساخت بوده و پیشرفت فیزیکی آن به حدود ۷۵ درصد رسیده است که در آینده نزدیک، به بهره‌برداری خواهد رسید. در حوزه گاز، ظرفیت لازم خریداری شده و ایستگاه تقلیل فشار آن در دست طراحی است. در حوزه آب، قراردادی با شرکت آب و فاضلاب استان کردستان منعقد شده تا آب مورد نیاز از محل پساب فاضلاب شهرحسن‌آباد یاسوکند که در مجاورت کارخانه قرار دارد، تامین شود و کمترین استفاده از منابع آب‌های روسطحی و زیرسطحی منطقه انجام شود.
به طور مشخص در اجرای این پروژه با چه چالش‌هایی مواجه بوده‌اید و چه راهکارهایی جهت رفع آن‌ها اندیشیده‌اید؟
زمان‌بر شدن ساخت تجهیزات خارجی به دنبال مشکلاتی که با پیمانکار خارجی (تکنولوگ چینی) ایجاد شده بود، از جمله مهم‌ترین چالش‌های این پروژه است که خوشبختانه با پیگیری‌های مداوم و برگزاری جلسات توانستیم بر آن چیره شویم؛ البته مشکلاتی با پیمانکار داخلی (شرکت فولاد تکنیک) نیز داشتیم که الحمدالله طی پنج تا ۶ ماه اخیر تمامی موانع را رفع کردیم. در حال حاضر با چالش دیگری به نام کمبود نقدینگی مواجهیم که خوشبختانه شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور به عنوان سهام‌دار اصلی، قول مساعدت‌های لازم در این زمینه را داده است؛ اگرچه ما به این مسئله بسنده نکرده‌ایم و به دنبال تامین نقدینگی از طریق بازار سرمایه نیز هستیم. در حوزه تامین زیرساخت‌های پروژه، جدای از اینکه ما ۹ مگاوات برق مورد نیاز کارخانه را از شرکت برق منطقه‌ای خریداری کرده‌ایم، این شرکت باید یک پست برق بالادستی را به صورت مشارکتی اجرا می‌کرد اما علی‌رغم اینکه ما حق‌السهم خود را پرداخت کرده‌ایم، متاسفانه شرکت برق منطقه‌ای هنوز به تعهدات خود عمل نکرده است که امیدواریم در ادامه با مساعدت مدیران شرکت برق و اجرای کامل تعهدات، برق مورد نیاز پروژه تامین شود.
پروژه گندله‌سازی شرکت صبا امید غرب خاورمیانه از چه مزایا و برتری‌های برخوردار است؟
با توجه به اینکه معدن سنگ‌آهن شهرک (متعلق به شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور به عنوان سهام‌دار اصلی شرکت صبا امید غرب خاورمیانه) در نزدیکی این کارخانه قراردارد، ما با چالش تامین خوراک اولیه مواجه نخواهیم شد؛ همچنین از آنجایی که واحد احیای مستقیم شرکت صنایع فولاد کردستان در نزدیکی محل کارخانه گندله‌سازی صبا امید واقع شده است، مشکلی در حوزه فروش گندله نیز نخواهیم داشت. از طرفی، با عنایت به اینکه معادن سنگ‌آهن استان کردستان جوان و نوپا است، تامین پایدار خوراک مورد نیاز کارخانه گندله‌سازی صبا امید تضمین شده خواهد بود. با راه اندازی کارخانه‌های گندله‌سازی و آهن اسفنجی و به تبع آن با تکمیل زنجیره فولاد در سطح استان کردستان، ارزش افزوده حاصل از آن به خود استان تعلق پیدا خواهد کرد و در جهت بهبود شرایط اقتصادی منطقه و استان، ثمربخش خواهد بود. اشتغال‌زایی پایدار، یکی دیگر از مزایای پروژه گندله‌سازی شرکت صبا امید غرب خاورمیانه به شمار می‌آید که میزان اشتغال‌زایی در فاز اول کارخانه، به ۲۰۰ نفر به صورت مستقیم و ۵۰۰ نفر به صورت غیرمستقیم خواهد رسید و پس از تکمیل و بهره‌برداری از فاز دوم، افراد بیشتری در مجموعه استخدام و به کار گرفته خواهند شد. در واقع رویکرد و اولویت اصلی ما، استخدام و به‌کارگیری نیروهای بومی در این پروژه است و بر این اساس، مذاکراتی با مراکز آموزش عالی استان انجام خواهیم داد تا نیروی انسانی و خبره مورد نیاز خود را از میان جوانان تحصیل‌کرده منطقه تامین کنیم. شرکت صبا امید غرب خاورمیانه مقابله با خام‌فروشی و تولید محصول با ارزش افزوده را از جمله مهم‌ترین اهداف خود می‌داند و با توجه به اینکه کارخانه در نزدیکی معدن قرار دارد، از لحاظ اقتصادی تولید گندله این کارخانه مقرون به صرفه خواهد بود. این پروژه را می‌توان یکی از پراهمیت‌ترین و پربازده‌ترین طرح‌های پیشران اقتصادی در کشور، به ویژه در راستای محرومیت‌زدایی و ایجاد ارزش افزوده برشمرد که بی‌شک از بخشی از مشکلات موجود در سطح استان و کشور گره‌گشایی خواهد کرد.
ارزیابی جنابعالی از آینده صنعت فولاد در ایران به عنوان یکی از ۱۰ تولیدکننده برتر فولاد جهان چیست؟
در حال حاضر پروژه‌های صنعتی و معدنی در مکان‌هایی در دست احداث قرار دارند که دسترسی آن‌ها به معدن، آب، برق، گاز و… چالش‌برانگیز است و از این رو معتقدیم که پراکندگی کارخانه‌های فولادی، یک آسیب جدی به بدنه این صنعت مهم و استراتژیک وارد خواهد کرد. باید توجه داشت که بنگاه‌های فولادی در آینده در حالی توان تولید رقابتی و اقتصادی با رقبای خود را خواهند داشت که محصولات تولیدی از کیفیت مناسب برخوردار باشد.
