تنفس مصنوعی بازار سرمایه
بورس تهران همچنان بر مدار ترس قرار دارد و با نوسانهای بسیار زیاد معاملات خود را انجام میدهد و این شرایط درحالی رخ میدهد که بازار سهام پس از چهارسال نزول درحال ترمیم روزهای سخت خود بود که یکباره به واسطه افزایش فشارها تغییر مسیر داد و سرخ پوش شد.

درحال حاضر عواملی همچون ناترازی انرژی (قطعی برق و گاز در فصول سرد سال)، افزایش نرخ بهره، افزایش نرخ دلار در بازار آزاد و عدم واکنش نرخ در بازار توافقی، تحولات ژئوپلیتیک و امثال این موارد باعث شده که بورس روند نزولی به خود بگیرد. براساس آمار منتشر شده در سال جاری میزان ناترازی انرژی نسبت به سالهای گذشته روند افزایشی داشته و سال آتی این روند تقویت خواهد شد، در نتیجه این موضوع باعث شده که بازار سهام روند اصلاحی به خود بگیرد و شاهد زیانسازی در این صورت مالی صنایع و شرکتها باشیم.
مشکل اصلی بازار سهام در این روزها میتوان کاهش اعتماد و عدم کنترل بازار دانست. بهطور کلی نبود اعتماد در هر بازاری باعث میشود که خروج نقدینگی از آن بازار سرعت و قدرت بیشتری بگیرد و بازار سهام چهارسال است به این مشکل دچار شده و هر روز شاهد خروج نقدینگی و اعتماد از این بازار هستیم.
خروج نقدینگی و اعتماد باعث میشود که بازارها دیگر توان ادامه دادن نداشته باشند و تنها به صورت مصنوعی زندگی کنند. این شرایط درحالی رخ میدهد که بازار سهام همواره به عنوان یک بازار مولد و اینه تمام نمای اقتصاد کشور یاد میشد و اکنون به نظر می رسد که آینه تمام نمای اقتصاد کشور نیز شرایط خوبی ندارد و درحال تجربه روزگار تلخ است.
درست است در چهارمین روز کاری هفته شاخص کل بورس مثبت شده اما این مثبت بودن به معنای رشد بازار نیست وصرفا اعداد تغییر کرده است، مشکل اساسی در بازار سرمایه را میتوان عدم اعتماد دانست که باعث شده نسبت به تمامی اتفاقات و وقایع واکنش نشان دهد و منفی شود.
بورس تهران چهارسال روند نزولی و اصلاحی را طی کرد که علت آن دخالت و دستکاری و از بین رفتن اعتماد بود و هنوز پس از چهارسال و گذشته دو دولت همچنان زمان ترمیم بورس نرسیده است. وزیر اقتصاد در وهله نخست وعده ترمیم بورس را داده بود و برای این کار نیز در گام نخست رییس سازمان بورس را تغییر داد اما در نهایت شاهد این موضوع بودیم که بازار سهام تا حدودی مثبت بود؛ اما یکباره مسیر شاخصها را تغییر کرد و بازار مجدد نزولی شد و به همین واسطه اعتماد و نقدینگی نیز از بازار سهام خارج شدند.
البته باید به این نکته توجه داشت که در این روزها به واسطه شروع اسفند ماه و سنت بازار سرمایه شاخص سرخ پوش میشود و خروج نقدینگی از بازار رخ میدهد در نتیجه نباید این روزها انتظار سبزپوشی و مثبت شدن از بازار را داشت. هر سال در اسفند ماه بازار سرخپوش میشود و پس از آن با شروع سال و فصل جدید روند بازار سهام تا حدود زیادی تغییر میکند و در نهایت شاخصهای بازار مثبت میشود. تجربه نشان داده است در اولین هفته کاری فروردین ماه و ثقبل از شروع رسمی سال جدید شاخصهای بازار سرمایه مثبت میشود و روورد نقدینگی به بازار سهام رخ میکند. حال نباید تا پایان ماه جاری انتظار مثبتهای سنگین و قابل قبول را از بازار سهام داشت و احتمالا این روزها همچنان روند بورس نوسانی باقی بماند.
بورس در انتظار فصل جدید
ولید هلالات، کارشناس بازار سرمایه در خصوص شرایط بازار نوشت: « ارزش دلاری بازار در حال حاضر، نسبت p/s و p/e بازار تا فصل مجامع در محدودهای قرار میگیرد که حمایت جدی بازار است و چشماندازی برای قرار گرفتن بازار در پایینتر از آن محدودهها وجود ندارد. به لحاظ بازاری، سرانه خرید و فروش کوتاهمدت در حال نزدیک شدن به همدیگر است. هرچند ارزش معاملات، تعداد کدهای خریدار و سرانه خرید و فروش میان مدت بازار علائمی از آغاز یک رالی صعودی ندارد اما از طرف دیگر در پروسه کوتاهمدت به سمت یک تعادل میرویم اما همچنان بازار به خبرهای منفی واکنش بیشتری نسبت به اخبار مثبت دارد.
در سال ۱۴۰۲ بازار از ابتدای دی ماه وارد رکود شد اما از هفته دوم اسفند ماه یک رالی صعودی قوی را پیگیری نمود. دی و بهمن ۱۴۰۱ نیز معاملات ضعیف بوده اما اسفند تا اردیبهشت آن رالی خاص صعودی رقم خورد. این اتفاق در سال ۱۴۰۰ هم تکرار شده و حتی اسفند ۱۳۹۹ هم شرایط خوب بود اما در میانه فروردین با انتشار اخبار سیاسی بازار دچار شوک شد. بنابراین بهطور سنتی، دی و بهمن ضعیف اما اسفند، فروردین و نیمی از اردیبهشت حال بازار خوب بوده است.»
به گفته امیرعباس باقری، سیاستهای دولت امریکا به رهبری دونالد ترامپ نسبت به ایران، بار دیگر فضای اقتصادی کشور را تحت تأثیر قرار داده و باعث افزایش بیاعتمادی سرمایهگذاران شده است؛ علاوه بر این، گمانهزنیها درباره استیضاح وزیر اقتصاد نیز بر جو منفی بازار دامن زده و موجب احتیاط بیشتر سرمایهگذاران شده است. در چنین شرایطی، تمایل مردم به سرمایهگذاری در بازارهای جایگزین مانند ارز و طلا افزایش یافته است. به گفته باقری؛ در هفته اخیر، قیمت دلار در بازار آزاد به بیش از ۹۲ هزار تومان رسید، در حالی که نرخ توافقی دلار همچنان در محدوده ۶۸ هزار تومان باقی مانده است؛ این اختلاف چشمگیر میان نرخ بازار آزاد و توافقی، باعث شده بسیاری از معاملهگران نسبت به ورود به بازارسرمایه مردد باشند و ترجیح دهند سرمایه خود را به سمت بازارهای امنتر، مانند طلا و ارز، سوق دهند.