بورس بر مدار حمایت
شاخص کل بورس تهران که در روز ابتدایی هفته درحال استراحت بود در سومین روز کاری هفته توانست شرایط بهتری را تجربه کند و سبزپوش شود. تالار شیشهای این سبزپوشی را درحالی تجربه میکند که بازارهای موازی همانند ارز و طلا رشد بسیار خوبی را تجربه کردند.
برخی از کارشناسان عقیده دارند که مثبت شدن بورس ناشی از حمایت وزیر اقتصاد از بازار سرمایه بوده است. به نوعی حمایتهای همتی توانسته تالار شیشهای معاملات را مثبت سازد و شرایط بهتری را تجربه کند.
عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی در برنامه صدا و سیما در رابطه با بازار سرمایه عنوان کرد که دولت قصد حمایت همهجانبه از بازار سرمایه را دارد.
وی در ادامه بیان کرد که بحث دیگری که برداشت اشتباهی از اظهارات بنده در رسانهها شد، این بود که گفته شده میخواهیم بنگاهداری را از بانکها گرفته و منابع آن را برای بنگاهسازی به کار بگیریم، بعضیها فکر کرده بودند، منظور بنده این است که بانکها مجددا سرمایهگذاری کنند اما بحث من این بود که قانون تامین مالی تولید اجازه میدهد که بانکها بتوانند از طریق شرکت پروژهها تامین مالی کنند یعنی در بورس شرکتهایی میآیند میخواهند فعالیت و سرمایهگذاری کنند، شرکت پروژهها با سرمایه مردم شکل میگیرد، بانکها میتوانند تعهد تامین سرمایه کنند و بانکها این تعهد را انجام دهند و در آن مشارکت میکنند ولی بعد باید واگذار کنند یعنی هدف این نیست که بانکها بیایند بنگاهداری بکنند و بشینند روی بنگاه همان کاری که الان میکنند. ما میگوییم منابعت را بیاور استفاده کن، ارزش افزوده ات را به دست بیاور ولی واگذار کن و این برنامه ماست و بهطور جدی دنبالش هستیم. به نظر من بخش مهمی از رشد تولید را ما در این مسیر میتوانیم بهش برسیم. این یک هماهنگی خیلی جدی بین بانکها و سازمان بورس یعنی بازار سرمایه و بانکی ایجاد خواهد کرد. انشاءالله بانک مرکزی هم کمک میکند. امید میرود، با همراهی بانک مرکزی و سازمان بورس بتوانیم تامین مالی را به سمت جهش تولید هدایت کنیم.
این مسوول ادامه داد: تاکنون این مهم محقق نشده، از زمان حضور در وزارت اقتصاد، چندین بار جلسه شورای تأمین مالی برگزار شده و آییننامههای آن در حال تدوین است و به تدریج تصویب میشود. در حال حاضر، استفاده از اعتبارات اسنادی برای تأمین مالی زنجیره تولید آغاز شده و سازمان بورس نیز آمادگی دارد، از طریق اسنادی چون گام، برات الکترونیک، ال سی داخلی زنجیره تولید را تأمین کند. یعنی با استفاده از این سه سند اعتباری میتوان بدون نیاز به نقدینگی، کار تأمین مالی را انجام دهند. به تدریج فعالان اقتصادی و سرمایهگذاران خواهند دید که زمینههای خوبی برای رشد تولید ایجاد خواهد شد. به گفته وی وقتی تقویت شود صادرکننده هم به نرخ واقعی ارز خودش را میفروشد؛ بنابراین هم بورس ما درست میشود و هم بخشهای دیگر ما درست میشود. قیمتگذاری دستوری باید بیرون برود، برنامه هم گفته است قیمت دستوری ممنوع است، مگر جاهایی که شما به آنجا یارانه میدهید، اگر یارانه نمیدهید برای چه باید دستوری باشد.
همتی در نهایت گفت که فعالان بازار سرمایه مطمئن باشند که وزارت اقتصاد از بازار سرمایه حمایت میکند، همانطور که در این مدت از بازار حمایت کردهایم و در همین دو سه ماه، شاهد رشد ۱۶ درصدی بورس بودیم، از این به بعد هم از این بازار حمایت خواهیم کرد و کمک میکنیم تا منابع به بازار سرمایه وارد شود.
بازار سرمایه نسبت به حمایتهای وزیر اقتصاد واکنش مثبت نشان داد و روز گذشته تا حدود زیادی مثبت شد. این درحالی است که بازار سرمایه نسبت به دولتهای پیشین اعتماد چندانی نداشت و به نوعی نسبت به خبردرمانی واکنش نشان نمیداد اما اکنون صحبتهای متعدد نیز درخصوص بورس تاثیرگذار است و میتواند شرایط بازار سرمایه را تغییر دهد. اگر دولت چهاردهم حمایتهای خود را به صورت عملی از بازار سرمایه انجام دهد شاهد تحول عظیم در این بازار خواهیم بود و زیان ۴ ساله نیز به مرور جبران خواهد شد. بازار سرمایه این روزها روند صعودی خوبی داشته و هرگونه حمایت عملی میتواند آینده بازار سرمایه را تضمین کند و روزهای بهتری را برای سهامداران رقم بزند. اگر دولت چهاردهم براساس وعدههای خود از بورس حمایت کند بازار میتواند در میان مدت شرایط بهتری برای سرمایهگذاران رقم بزند و دوباره نقدینگی را به این بازار برگرداند.
در همین خصوص مریم محبی، کارشناس مالی نیز نوشت: همتی به عنوان وزیر اقتصاد و بالاترین مقام اجرایی اقتصادی صحبتهایی را مطرح کرد که با ذات بازار سرمایه همخوانی داشت و برای بورس ضروری بهشمار میآمد. قاعدتا در این رویکرد حتی اگر اقدامی هم اتفاق نیفتد به تنهایی میتواند شرایط کلی بازار سرمایه را مثبت کند.
قاعدتا اگر برنامههای وزیر اقتصاد عملی شود حتما اثرات مثبتی بر بازار خواهد داشت. وزیر اقتصاد روی نقاطی دست گذاشته که به نفع اقتصاد و بورس است. باید قبول کنیم که اقتصاد ایران با چالشهای جدی مواجه است. برای خروج اقتصاد ایران از وضع فعلی، مدیریت صحیح منابع باقی مانده اهمیت بسیاری دارد. بر این اساس منابع بانکها باید صرف تقویت و بهینهسازی بنگاههای تولیدی شود . همچنین قیمتگذاری دستوری میبایست لغو شود و بورس کالا بتواند به عنوان یکی از شفافترین بازارها در مسیر واقعیسازی قیمتها نقش بازی کند.
یکی دیگر از مسیرهای نجات اقتصاد ایران به سیاست خارجی برمیگردد. بر این اساس افزایش روابط تجاری بینالمللی ایران با سایر کشورهای جهان حتما میتواند موثر باشد، زیرا اقتصاد باید ورودی ارز داشته باشد. وزیر اقتصاد به درستی تاکید داشت که تامین مالی باید از طریق بازار سرمایه انجام شود، اما در کنار آن باید اقداماتی صورت بگیرد که شاهد ورود پول به واسطه گسترش روابط تجاری بینالمللی باشیم. در این مسیر، موضوع کاهش تحریمها و پیوستن به FATF و گسترش روابط تجاری همگی موثرند.