بورس در انتظار تغییر شرایط
شاخص کل بورس تهران باز هم سرخ پوش شد و همچنان درحال ناامید کردن سرمایهگذاران است؛ این درحالی که نمایشگاه بورس، بانک، بیمه و خصوصیسازی (کیشاینوکس ۲۰۲۴) درحال برگزاری است و برخی از فعالان بازار سرمایه انتظار داشتند که این نمایشگاه بتواند شرایط بازار سرمایه را تغییر دهد.
بهطور کلی بازار سرمایه به هیچ یک از سیگنالهای مثبت واکنش نشان نمیدهد و هر روز بیش از روز گذشته سرخ میشود. این روند درحالی است که مسوولان وعده ترمیم بورس و رشد این بازار را داده بودند؛ اما تالار شیشهای معاملات تنها چند روز ابتدایی شروع به کار دولت و رییس سازمان جدید توانست سبزپوش باشد و پس از آن مجددا به بهانههای مختلف روند سرخ پوشی به خود گرفت.
به گفته برخی از کارشناسان انتظار میرفت که معاملات روز دوشنبه از نمایشگاه کیش اینوکس تاثیربپذیرد و روند معاملات بازارسرمایه تغییر کند و تا حدودی مثبت شود؛ اما تالار شیشهای معاملات نسبت به برگزاری نمایشگاه واکنش نشان نداد و روند منفی به خود گرفت.
به عقیده بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه به علت فشار ناشی از ریسکهای سیستماتیک سرخپوش است و مسوولان یا حتی فعالان بازار سرمایه نباید انتظار دیگری از بازار سرمایه داشته باشند. بازار زمانی تغییر روند میدهد که دولت و مسوولان به نیازهای بازار توجه کنند و در وهله دوم نیز ریسکها و فشارهای وارد به بورس برداشته شود.
نوید فرهادی، کارشناس بازار سرمایه درباره شرایط بورس در صفحه خود نوشت: «ریسکهای سیستماتیک در بازار سرمایه وجود دارد و بازار تحتالشعاع قرار میگیرد. یکی از مهمترین این موارد را میتوان حواشی خاورمیانه دانست، هر لحظه ممکن است ایران از حق خود دفاع کند و واکنشی نشان دهد، ممکن است این واکنش دامنگیر بازار سرمایه شود.افزایش فشار عرضهها در بازار سرمایه نیز به همین علت بود. روز چهارشنبه نتیجه انتخابات امریکا مشخص میشود و این مولفه نیز روی بازار سهام تاثیرگذار است.
تا زمانی که نتیجه ریسکها مشخص نشود، بازار سرمایه نیز تکان خاصی نمیخورد. چالشهای دیگری نیز در بازار سرمایه وجود دارد، نخست نرخ بهره بدون ریسک است که در صندوقهای درآمد ثابت تا ۳۴ الی ۳۵ درصد نیز رفته است. این نرخ در واحدهای عادی صندوقها ۳۵ درصد است و نرخ بالایی است.
گپ میان دلار نیما و بازار آزاد افزایشی است. با هرچه افرایشی شدن دلار نیما، دلار بازار آزاد نیز صعود میکند و همان حالت گذشته برقرار است. تا زمانی که این مولفهها حل نشود، نمیتوان به روند صعودی بازار سرمایه خوشبین بود. به ترتیب ریسکهای بازار سرمایه را میتوان نرخ بهره، گپ دلار نیما و آزاد، انتخابات امریکا و در نهایت حواشی خاورمیانه است.
تاثیر انتخابات روی بورس
همانطور که گفته شد بورس تهران این هفته تحت تاثیر اخبار مختلف است که یکی از مهمترین این موارد را میتوان انتخابات امریکا دانست که روز چهارشنبه نتایج آن مشخص میشود.
در شرایط فعلی، مهمترین عاملی که میتواند در وضعیت کوتاهمدت بازار اثرگذار باشد، انتخابات امریکا است. بازار در کوتاهمدت به انتخاب ترامپ خوشبین نیست و خوشبینی به انتخاب کامالا هریس نسبت به ترامپ بیشتر است؛ چراکه انتظار دارد با روی کار آمدن ترامپ تنشهای سیاسی افزایش یابند، به تبع آن فروش نفت ایران دچار مشکل شود و این عوامل سبب تشدید ریسک بازار سرمایه گردند.
به گفته کارشناسان هر شخصی که در انتخابات امریکا پیروز شود، اثری کوتاهمدت بر بازار خواهد گذاشت. انتخاب ترامپ سبب ایجاد شوک کوتاهمدت و در مقابل انتخاب کامالا هریس نیز منجر به مثبت شدن بازار صرفا در کوتاهمدت خواهد شد و پس از آن بازار به عوامل بنیادینی که بر آن اثر گذاشتهاند، همچون فاصله دلار نیما و آزاد، سیاستهای بانک مرکزی و نرخ بهره و بیاعتمادی سرمایهگذاران نسبت به فضای ایجاد شده، باز خواهد گشت.
بورس مثبت میشود؟
تا زمانی که تزریق نقدینگی از سوی نهادهای حمایتی بازار وجود ندارد، افزایش یا کاهش دامنه نوسان به صلاح نخواهد بود. تغییر در دامنه نوسان باید با پشتوانه منابع باشد؛ زمانی که منابع کافی برای حمایت از بازار وجود ندارد و بازار نیز در وضعیت ثبات به سر نمیبرد، تغییر در دامنه نوسان منطقی نیست.مهمترین عاملی که در بلندمدت برای بازار سرمایه اهمیت دارد، شرایط کلان اقتصادی است. تاثیرپذیری از انتخابات امریکا نیز به وضعیت اقتصاد کلان مربوط میشود. بیثباتی و غیرقابل پیش بینی بودن وضعیت اقتصاد کلان، سبب بیاعتمادی سهامداران شده و اتخاذ تصمیماتی علیه بازار را محتمل میسازد.
پیش بینی پذیر بودن بازار از مهمترین مطالبات سرمایهگذاران است. این پیش بینی پذیر بودن در قیمتگذاری دستوری نمود خواهد یافت. قیمتگذاری دستوری که علیه بازار باشد و به جیب شرکتها دست درازی کند باید حذف شود. مشخص بودن حد فاصل دلار آزاد و نیما نیز اثر بسیاری بر بازار سرمایه دارد. همچنین اینکه نرخ بهره در کانال مشخصی باشد تا سرمایهگذاران بتوانند بر یک رقم معین برنامهریزی کنند یکی از پارامترهای دیگر است. همچنین مشخص شدن وضعیت دلار نیما، نرخ بهره و قیمتگذاری دستوری، مهمترین خواستههای سرمایهگذاران جهت تعادل و صعود بلندمدت بازار سرمایه هستند؛ در کنار این عوامل ثبات قوانین حائز اهمیت بسیار است. قوانین و مصوبات باید به ثبات برسند تا فرهنگ اعتمادسازی در بازار شکل بگیرد.