بحران خاموشی در افق ۱۴۰۴ ؛ آیا برق به تاریکی می‌رود؟
در حالی که به تابستان سال ۱۴۰۴ نزدیک می‌شویم، سایه‌ای از نگرانی بر سر شبکه برق کشور گسترده شده است. گزارش‌ها نشان می‌دهند که ناترازی برق به نقطه بحرانی خواهد رسید و احتمال خاموشی‌های گسترده در تابستان آینده قوت گرفته است.
آیا می‌توان از این بحران عبور کرد، یا باید برای روزهای تاریک آماده شد؟در سال‌های اخیر، صنعت برق ایران با چالش‌های جدی مواجه شده است. افزایش تقاضا، کمبود سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌ها و وابستگی به منابع انرژی سنتی، منجر به ناترازی بین تولید و مصرف برق شده است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که این ناترازی در سال ۱۴۰۴ به اوج خود خواهد رسید و تأثیرات گسترده‌ای بر بخش‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی کشور خواهد داشت.
طبق گزارش‌های موجود، در سال ۱۴۰۲ کشور با کسری ۱۳ هزار مگاواتی برق مواجه بود. این عدد در سال ۱۴۰۳ به ۱۸ هزار مگاوات رسید و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۱۴۰۴ این کسری به ۲۵ هزار مگاوات افزایش یابد. این بدان معناست که تأمین حدود یک‌سوم نیاز برق کشور در سال ۱۴۰۴ امکان‌پذیر نخواهد بود. رشد جمعیت و توسعه صنایع منجر به افزایش سالانه ۶ تا ۷ درصدی تقاضای برق شده است.
عدم سرمایه‌گذاری کافی در ساخت نیروگاه‌های جدید و به‌روزرسانی نیروگاه‌های موجود، ظرفیت تولید را محدود کرده است. تکیه بر سوخت‌های فسیلی و عدم توسعه مناسب انرژی‌های تجدیدپذیر، پایداری تأمین برق را تحت تأثیر قرار داده است.
توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر: سرمایه‌گذاری در انرژی‌های خورشیدی و بادی می‌تواند به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و افزایش ظرفیت تولید برق کمک کند. اجرای برنامه‌های مدیریت مصرف و تشویق صنایع و خانوارها به استفاده بهینه از برق می‌تواند تقاضا را کاهش دهد. تأمین منابع مالی برای ساخت و به‌روزرسانی نیروگاه‌ها و شبکه‌های انتقال و توزیع برق ضروری است. تعیین قیمت‌های واقعی برای برق می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید و کاهش مصرف غیرضروری کمک کند. تشویق سرمایه‌گذاران خصوصی به مشارکت در پروژه‌های تولید و توزیع برق می‌تواند به افزایش ظرفیت تولید و بهبود کارایی منجر شود.
در حال حاضر، ایران با ناترازی ۱۸ هزار مگاواتی در سال ۱۴۰۳ روبرو بوده و این عدد برای سال ۱۴۰۴ احتمالاً به ۲۵ هزار مگاوات خواهد رسید. به بیان ساده، یک‌سوم نیاز برقی کشور تأمین نخواهد شد و احتمال خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده افزایش می‌یابد. رشد سریع صنایع و افزایش مصرف، تقاضای برق را سالانه ۶ تا ۷ درصد افزایش داده است. بسیاری از نیروگاه‌های کشور فرسوده‌اند و بازدهی پایینی دارند. توسعه تجدیدپذیرها به‌کندی پیش می‌رود و هنوز نتوانسته‌اند سهم قابل‌توجهی در سبد انرژی کشور داشته باشند.
