مصرف انرژی در ایران ۳.۵ برابر میانگین جهانی
سعید توکلی مدیرعامل شرکت ملی گاز
با توجه به همه محدودیتها و تلاش مجموعههای مختلف گازی، وضعیت گاز کشور پایدار است. همچنین میزان گازی که به شبکه تحویل داده میشود مناسب است. مصرف کنندگان اصلی شامل بخش خانگی، صنایع غیر عمده، حمل نقل و کشاورزی میشود که مصرف این بخش در پیک مصرف ۸۵ درصد گاز تحویلی به شبکه است.
پس از آن گاز صنایع عمده مانند پتروشیمی، فولاد و… را تأمین میکنیم که در این بخش نزدیک به ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون متر مکعب ناترازی وجود دارد که باید سوخت جایگزین برای آن در نظر گرفت اما صنایع رغبتی به دریافت آن ندارند. در زمستان مصرف گاز بخشهای اولویت دار از ۲۳۰ میلیون مترمکعب به ۷۰۰ میلیون مترمکعب میرسد.
ضمن اینکه در هیچ کجای دنیا سبد انرژی وابستگی ۷۰ درصدی به گاز ندارد، همین امر موجب شده میزان گاز تحویلی ما و کشور چین برابری کند که دو دلیل دارد یکی تنوع سبد انرژی و دیگری بهینه سازی.
اکنون توده هوای سرد استانهای شمالی را تحت تأثیر قرار داده است، تفاوتی که این توده با سایر تودههای سرد دارد تحت تأثیر قرار دادن ۱۱ استان شمالی کشور است. برآورد شده هر یک درجه کاهش دما از طرف مشترکین خانگی ۲۵ میلیون متر مکعب در کاهش مصرف گاز تأثیر میگذارد یعنی با یک فاز عسلویه برابری میکند.
همچنین ۷۵ درصد از منابع تولید گاز کشور در جنوب است و اکنون برودت هوا در شمال کشور است که باید گاز به این بخش انتقال یابد. زمانی که صنایع به علت محدودیت انرژی دچار خسران میشوند مردم نیز باید کمک کنند تا مصرف ما در حد نرم جهانی باشد زیرا مصرف انرژی در کشور ما ۳.۵ برابر میزان جهانی است. گاز تحویلی ما گاز مشخصی است و سومین تولید کننده دنیا هستیم اما ۷۲ درصد از سبد مصرفی انرژی متعلق به گاز است.
در مورد چگونگی وضعیت واردات و سوآپ گاز با کشورهای همسایه نیز باید اظهار کرد که برای زمستان امسال حتماً یکی از مباحثی که دنبال میکنیم بحث واردات گاز است، در مرحله نهایی شدن یک قرارداد در این زمینه هستیم که البته حجم بالایی ندارد. لازم به ذکر است که در حال حاضر هیچ واردات یا سوآپ گازی نداریم.
بر اساس پیشبینی سازمان هواشناسی که از ابتدای آبان هم مشاهده شد، زمستان امسال نزدیک به ۴ درجه سردتر خواهد بود و این به معنای افزایش ۱۰۰ میلیون مترمکعبی مصرف روزانه گاز کشور است.
همچنین اجرای خط لوله گاز از کریدور دریایی هنوز بین ایران و روسیه بررسی و تعیینتکلیف نشده و حتی ممکن است اولویت نخست نباشد و انتقال گاز از طریق خشکی انجام شود.
درباره اجرای طرح انتقال گاز ایران به پاکستان نیز باید بیان کرد اینکه در پاکستان چه ارادهای برای اجرای این طرح وجود دارد در حوزه اختیار بنده نیست که نظر بدهم، اما ایران تعهد خود را در اجرای این خط لوله انجام داده است. سال ۱۴۰۲ مقدار گازی که باید تحویل مبادی صادراتی میشد، از سوی طرف مقابل دریافت نشد و از سویی سال گرمتری بود، همین موضوع سبب شد گاز بیشتری در شبکه بماند و سوخت بیشتری هم تحویل نیروگاهها شود، به همین دلیل گفته میشود تحویل گاز به نیروگاهها در نیمه نخست امسال کمتر از پارسال بوده اما نباید ملاک گازرسانی به نیروگاهها، حجم تحویلی در سال ۱۴۰۲ باشد، زیرا در همین زمان امسال، ۸۳ درصد سبد گاز، به نیروگاهها داده شده است
حفظ حقوق مردم صرفاً در تأمین گاز خانگی نیست، وقتی در تابستان برق صنایع به دلیل هدر رفت انرژی قطع شود و یا در زمستان هم صنایع از لحاظ مصرف گاز محدود شوند این موضوع به نوعی تضییع حقوق مردم است چرا که اثر کلی بر اقتصاد کشور دارد پس لازم است این آگاهی بخشی صورت پذیرد که بدمصرفی مستقیم بر اقتصاد کشور تأثیرگذار است.
همچنین مذاکرات جدی بین ایران و روسیه در خصوص تجارت گازی دو کشور آغاز شده است اما هنوز جزئیات میزان واردات گاز از روسیه و نحوه انتقال و تحویل آن نهایی نشده است، اما با توجه به تاکید برنامه هفتم و اسناد بالادستی، برای تبدیل ایران به هاب ترانزیت و تجارت گاز منطقه، توسعه تجارت گازی با روسیه در دستور کار است و دو طرف نیز در این زمینه عزم و اراده دارند. از ابتدای استخراج تا مصرف پرتی انرژی وجود دارد تا حدی در دنیا پذیرفته شده است که عدد آن در کشورهای مختلف متفاوت و در کشور ما زیر ۴ درصد است نزدیک به ۳۰ میلیون مشترک گاز در کشور وجود دارد که تا زمان رسیدن گاز به مشترکان بخشی از آن هدر میرود.