صادرات، شرط توسعه صنعت سنگ ساختمانی ایران
صنعت سنگ ساختمانی در ایران به دلیل تنوع بالای منابع معدنی و کیفیت منحصر به فرد سنگهای استخراج‌شده، پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به یکی از ارکان اصلی اقتصاد غیرنفتی دارد. در همین راستا، تدوین سند توسعه سنگ ساختمانی ایران به‌منظور تبیین استراتژی‌های کلان، اهداف اجرایی و تعیین مسیر پیشرفت این صنعت ضرورت پیدا کرده است. این سند میتواند با تاکید بر توسعه صادرات محصولات فرآوری‌شده، نه‌تنها به دنبال افزایش تولید و اشتغال‌زایی شود، بلکه بر رشد ارزش افزوده محصولات داخلی و کاهش صادرات خام‌فروشی تمرکز نماید.تحقق ایجاد ثروت از سرمایه.
اهمیت فرآوری سنگهای ساختمانی
یکی از مشکلات اساسی صنعت سنگ ساختمانی در ایران، گرایش عمده به خام‌فروشی و فقدان یا کمبود اراده توسعه ظرفیت‌های فرآوری پیشرفته بوده است. یعنی شاید اصلا هدف گذاری نشده است .ایران، با وجود دارا بودن یکی از بزرگ‌ترین ذخایر سنگهای ساختمانی در جهان، همچنان در بخش صادرات محصولات فرآوری‌شده جایگاه مطلوبی ندارد. بر اساس این سند، تمرکز بر تقویت بخش فرآوری سنگ‌ها، نه تنها میتواند ارزش افزوده‌ی بالاتری برای محصولات داخلی ایجاد کند، بلکه امکان ورود به بازارهای جهانی با محصولات نهایی و رقابت با کشورهایی همچون ایتالیا و ترکیه را فراهم می‌سازد.
تبیین حمایت از تجمیع قوا به صورت ترکیب معدن - کارخانه و بازرگانی به شکل مشارکت همکاری یا جوینت ونچر همچنین تقویت تاسیس شرکتهای صادرات محور خدماتی برای برند سازی و سرمایه گزذاری در بازارهای هدف - همچنین رویکرد حمایت از حضور فیزیکی شرکتهای تولیدی در بازارهای هدف جهت تحقق ایجاد دسترسی آسان و توزیع توام با پشتیبانی فنی در همان بازارها - زیرا مادامی که زنجیره چیدمان صادراتی برای بازارسازی و بازاریابی از نزدیک تحقق نیابد و این دسترسی ایجاد نگردد مجموعه معدنی سنگهای ساختمانی همچنان به فروش سنگ خام وابسته خواهند بود و این گره کاهش ارزش افزوده گشوده نخواهد شد. در حال حاضر، اکثر سنگهای ساختمانی ایران به‌صورت خام یا نیمه‌فرآوری‌شده صادر می‌شوند که این مسئله منجر به از دست رفتن سود و ارزش اقتصادی بسیار بالایی در این حوزه می‌شود. فرآوری سنگ‌ها شامل مراحلی چون برش، صیقل‌دهی و بسته‌بندی است که هر یک از این مراحل میتواند با افزایش دقت تکنولوژی و به‌کارگیری تجهیزات مدرن، ارزش افزوده‌ی قابل‌توجهی برای این محصولات ایجاد کند. ناگفته نماند که در حال حاضر در مورد ساخت ماشین آلات فرآوری در ایران ما در سطح مطلوبی هستیم و نیازسنجی ما مانند کشور ترکیه است که آنها نیز در همین مسیر پیشروی داشتند تکیه بر توان داخلی البته با رعایت مدیریت کیفیت و دقت در تولید.
صادرات به عنوان رکن اصلی توسعه صنعت سنگ ساختمانی
یکی از ارکان اساسی سند توسعه سنگ ساختمانی ایران، تمرکز بر توسعه صادرات به‌ویژه در حوزه محصولات فرآوری‌شده است. بر این اساس، هدف اصلی این سند، افزایش سهم ایران در بازارهای بین‌المللی از طریق بهبود کیفیت و استانداردسازی محصولات تولیدی است. با توجه به ظرفیت‌های بالای ایران در تولید انواع سنگهای ساختمانی مانند مرمریت،مرمر، تراورتن و گرانیت، یکی از نقاط قوت این صنعت، دسترسی به بازارهای جهانی به ویژه بازارهای منطقه‌ای است. کشورهای همسایه نظیر آسیای میانه، کویت -عراق، قطر و امارات، عربستان ...و حوزه منا به دلیل روند رو به رشد صنعت ساختمان‌سازی در این کشورها، بازارهای بسیار جذابی برای صادرات محصولات فرآوری‌شده ایران به شمار می‌روند. علاوه بر این، بازارهای اروپا و شرق آسیا نیز به عنوان مقاصد مهم صادراتی برای محصولات ایرانی تعریف شده‌اند. در این بازارها، محصولات سنگی با استانداردهای بین‌المللی و فرآوری پیشرفته، جایگاه ویژه‌ای دارند و می‌توانند موجب ارتقاء جایگاه ایران در بازارهای جهانی شوند. به همین دلیل، سند توسعه سنگ ساختمانی ایران بر به‌کارگیری فناوری‌های نوین و همکاری با شرکتهای بین‌المللی برای تولید محصولات با کیفیت بالا تاکید ویژه‌ای دارد.یکی از مشکلاتی که تاکنون منجر به توسعه صادرات سنگهای ایران در اروپا و نقاط دیگر نشده عدم سرمایه گذاری و حضور فیزیکی به صورت توزیع کننده ثابت در اینگونه بازارهاست. صاحبان پروژه در این بازارها اکثرا روی منابع نزدیک و اسان و در دسترس که مطمئن هستند سرمایه گذاری و حساب باز می‌کنند.
توسعه زیرساخت‌ها و حمایت‌های دولتی
یکی دیگر از ارکان سند توسعه سنگ ساختمانی ایران، تمرکز بر بهبود زیرساخت‌های تولید و فرآوری است و سیاستهایی که منجبر به افزایش سهم صادرات محصولات فرآوری شده بشود در این راستا، ایجاد و تجهیز یا بهبود وضعیت شهرک‌های تخصصی سنگ و فرآوری در کشور ، به منظور تجمیع فعالیت‌ها و کاهش هزینه‌های تولید، در دستور کار قرار داشته باشد . دولت نیز میتواند از طریق ارائه تسهیلات مالی، بهبود قوانین تجاری و گمرکی، و تسهیل فرآیند صادرات، نقش حمایتی مهمی در تحقق این اهداف ایفا کند.تدوین سیاستهای حمل و نقل ریلی به پایانه های صادراتی یکی از مهمترین برنامه های بلند مدتی است که جهت کاهش هزینه تولید در صادرات و سرعت عمل در نقل و انتقال عمال تعیین کننده هستند این زیر ساخت حیاتی در سند توسعه میتواند چشم انداز آینده روشنی را پیش روی توسعه صادرات روشن نماید.
از سوی دیگر، آموزش نیروی انسانی متخصص در حوزه فرآوری سنگهای ساختمانی، از دیگر الزامات این سند است. بدون نیروی کار ماهر و آموزش‌دیده، صنعت سنگ نمی‌تواند به جایگاه مطلوب خود در بازارهای بین‌المللی دست یابد. همچنین، تعامل با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی برای ارتقای سطح دانش و فناوری‌های به‌روز در زمینه استخراج و فرآوری سنگ، بخش مهمی از اهداف این سند را تشکیل می‌دهد.
