ضرورت نگاه حمایتی دولت به بخش تولید
با توجه به پیشرفت روزافزون تولید و صادرات محصولات خاص و ارزش‌افزای فولادی در شرکت‌های پیشرو و مطرح فولادی جهان، ضرورت دارد این مهم در دستور کار فولادسازان ایرانی به عنوان یکی از ۱۰ تولیدکننده برتر فولاد جهان قرار بگیرد. رشد تولید و صادرات محصولات فولادی همچون میلگرد توسط شرکت‌های داخلی علاوه بر تامین نیاز بازار، نقش بسزایی در ارزآوری به کشور در شرایط تحریم و دشوار اقتصادی ایفا خواهد کرد و بدون شک با رفع چالش‌های موجود در بخش پایین‌دست زنجیره فولاد همچون محدودیت‌های تامین انرژی، افزایش قیمت حامل‌های انرژی و وضع مقررات و دستورالعمل‌های خلق‌الساعه صادراتی، می‌توان آینده روشنی را پیش روی فعالان این بخش متصور شد.
طبق آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، از ابتدای فروردین ماه تا پایان بهمن ماه سال ۱۴۰۲، به میزان ۹ میلیون و ۵۳۸ هزار تن میلگرد در داخل تولید شده است که دو میلیون و ۳۴۴ هزار تن از آن در بازارهای صادراتی عرضه شده و هفت میلیون و ۱۹۴ هزار تن صرف مصارف داخلی شده است. با هدف بررسی شرایط و چالش‌های موجود در تولید میلگرد در کارخانه‌های نورد، این گفتگو با محمد جابریان محمود، رئیس هیئت مدیره مجتمع فولاد روهینا جنوب به عنوان یکی از برجسته‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان میلگرد در کشور تدارک دیده است که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند:
مجتمع فولاد روهینا جنوب به طور مشخص در حال تولید چه محصولاتی بوده و چه عملکردی از خود در سال ۱۴۰۲ بر جای گذاشته است؟
میلگردهای ساده و میلگردهای آجدار (آج دوکی و آج یکنواخت) از سایز هشت تا ۴۰ میلی‌متر با هدف استفاده در صنعت ساختمان‌سازی در واحد نورد مجتمع به نام «ریبار» با ظرفیت تولید ۵۰۰ هزار تن در سال و فولادهای صنعتی آلیاژی از سایز ۱۲ تا ۸۰ میلی‌متر شامل شمش آلیاژی سایز ۱۶۰/۱۶۰/۱۲۰۰۰، فولادهای بلبرینگ گرید ۱/۳۵۰۵_۱/۲۰۰۷، فولادهای عملیات حرارتی‌پذیر گرید ۱/۷۰۳۵_۱/۷۲۲۵، فولادهای فنر گرید ۱/۷۱۷۶_۱/۵۰۲۳، فولادهای سخت‌شونده سطحی گرید ۱/۷۱۴۹_۱/۷۱۳۱_۱/۰۴۱۶، فولادهای خوش‌تراش گرید ۱/۰۷۲۷ و فولادهای کربنی گرید ۱/۱۱۴۱_۱/۱۱۹۱_۱/۱۱۸۱_۱/۱۱۶۵ با هدف استفاده در صنایع ماشین‌سازی، قطعه‌سازی، نفت و گاز، کشتی‌سازی، خودروسازی و پتروشیمی در واحد ذوب و نورد پیوسته به نام «میدا» با ظرفیت تولید ۴۵۰ هزار تن در سال تولید می‌شوند. این محصولات با استفاده از مواد اولیه مرغوب و به‌کارگیری نیروی انسانی خبره و متخصص به علاوه تکنولوژی روز و ماشین‌آلات پیشرفته در واحدهای مختلف مجتمع تولید شده و در اختیار مشتریان داخلی و صادراتی قرار می‌گیرند.
در سالی که گذشت، ما با مدیریت هدفمند چالش‌های حوزه تولید و برنامه‌ریزی مناسب در واحدهای مختلف مجتمع، با ثبت رشد ۱۰ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱، موفق به تولید ۶۵۰ هزار تن محصول آجدار ساختمانی و ساده آلیاژی شدیم. یکی از مهم‌ترین رویکردهای مجتمع فولاد روهینا جنوب طی سالیان اخیر، حضور موفق و ادامه‌دار در بازارهای صادراتی بوده است؛ به نحوی که در بیست و هفتمین سالروز ملی صادرات ایران که مهر ماه سال گذشته به همت وزارت صنعت، معدن و تجارت برگزار شد، در میان ۴۰ صادرکننده نمونه ملی قرار گرفتیم و در تلاش هستیم با گفت‌وگوهای مستمر با مشتریان خارجی و بازاریابی‌های گسترده‌ای که در سطح بین‌المللی انجام داده‌ایم، صادرات خود را در سال ۱۴۰۳ افزایش دهیم.
فعالان بخش پایین‌دستی فولاد به طور مشخص تولیدکنندگان میلگرد با چه چالش‌هایی طی سالیان اخیر مواجه بوده‌اند؟
عدم توسعه متوازن زنجیره فولاد در کشور، یکی از مهم‌ترین معضلاتی است که فعالان این صنعت در سال‌های قبل با آن مواجه بوده‌اند؛ به نحوی که عمده سرمایه‌گذاری‌های جدید در زنجیره در بخش بالادست شامل احداث کارخانه‌های کنسانتره‌سازی، گندله‌سازی و آهن اسفنجی صورت می‌پذیرد و متاسفانه سرمایه‌گذاری در صنایع پایین‌دستی همچون تولید میلگرد و تیرآهن مهجور واقع شده است؛ اگرچه تامین به موقع و پایدار خوراک (سنگ‌آهن) مورد نیاز کارخانه‌های فولادسازی یک ضرورت اساسی به حساب می‌آید که باید در دستور کار متولیان صنعت فولاد قرار بگیرد اما در این میان نباید از توسعه تولید و صادرات محصولات فولادی غافل شد و باید توجه داشت که شرکت‌های برجسته و مطرح فولادی جهان، در حال حرکت به سمت تولید محصولات خاص و ارزش‌افزای فولادی جهت حضور هرچه پررنگ‌تر در بازارهای جهانی هستند.
در حال حاضر کشور ما در میان ۱۰ تولیدکننده برتر فولاد خام جهان قرار دارد و از این رو باید تلاش کنیم با ایجاد توسعه متوازن در زنجیره فولاد، در میان برترین تولیدکنندگان محصولات فولادی نیز قرار بگیریم.
یکی دیگر از مهم‌ترین چالش‌هایی که نه تنها فولادسازان کشور بلکه تمامی صنایع با آن در سال‌های گذشته دست و پنجه نرم کرده‌اند، محدودیت‌های تامین انرژی اعم از برق و گاز در روزهای گرم و سرد سال بوده است.
در حالی که بخش عمده مصارف انرژی در این روزها مرتبط با بخش خانگی است اما متاسفانه تامین برق و گاز بخش خانگی به بخش صنعتی ترجیح داده می‌شود و علی‌رغم نقش بالای تولید در رشد و توسعه اقتصادی، صنعتگران چاره‌ای جز توقف تولید خود در زمان‌های قطعی برق و گاز ندارند. از سوی دیگر، افزایش هزینه‌های مربوط به تعرفه برق که به یک‌باره قبض جدید در پایان سال به عنوان مابه‌التفاوت سوخت صادر می‌شود، تولید مقاطع طویل فولادی در کارخانه‌های نورد که انرژی برق نقش بسزایی در این واحدها دارد را با چالش مواجه کرده است؛ در حالی که کالا از قبل تولید شده و به فروش رفته است و این مسئله که مابه التفاوت را پایان سال و درست در زمانی تعیین می‌کنند که کالای تولید شده فروخته شده است، در مبلغ بهای تعیین شده کالا موثر خواهد بود. وضع مقررات و دستورالعمل‌های خلق‌الساعه صادراتی، از دیگر موانع موجود پیش روی تولیدکنندگان محصولات فولادی در کشور به شمار می‌آید که عملکرد آن‌ها در حوزه صادرات را تحت تاثیر قرار داده است.
وضع عوارض صادراتی و الزام به عرضه ۱۰۰ درصدی ارز حاصل از صادرات در سامانه نیمایی، شرایط صادرات را دشوار ساخته و متاسفانه انگیزه تولیدکنندگان برای عرضه محصولات خود در بازارهای خارجی را کاهش داده است.
راهکارهای پیشنهادی شما جهت رفع معضلات مذکور در سال ۱۴۰۳ چیست و چه عواملی را در این زمینه تاثیرگذار می‌دانید؟
عرضه‌های مکفی مواد اولیه مصرفی تولیدکنندگان میلگرد در بورس کالای ایران، با قیمت عادلانه حاصل از ضرایب مناسب از فروش میلگرد و همچنین اولویت قراردادن تامین تولیدکنندگان و جلوگیری از ورود واسطه‌ها و سفته‌بازی، قطعا در توازن زنجیره فولاد کشور موثر خواهد بود؛ ضمن اینکه صادرات فولادهای با ارزش افزوده بالا، از جهات مختلف از جمله ارزآوری بالاتر ناشی از دانش فنی تولید این محصولات حائز اهمیت است. از طرفی، تامین تجهیزات تکمیلی خطوط تولید و افزایش سطح انبارهای سرپوشیده، می‌تواند در راستای جلوگیری از هدرفت و از بین رفتن حاشیه سود محصولات ساختمانی ناشی از محدودیت‌های انرژی موثر واقع شود.
در یک نگاه کلی، به نظر می‌رسد با نگاه حمایتی دولت به بخش تولید و همچنین همکاری با تشکل‌ها و انجمن‌های تخصصی در این حوزه به جای تصمیم‌های یک‌جانبه، بسیاری از چالش‌های صنعت فولاد رفع خواهد شد و امیدواریم این مهم در سال ۱۴۰۳ بیش از پیش در دستور کار دولت و سازمان‌های ذی‌ربط قرار بگیرد.
مجتمع فولاد روهینا جنوب چه برنامه‌هایی را برای سال ۱۴۰۳ در دستور کار خود قرار داده است؟
مجتمع فولاد روهینا جنوب برنامه‌های خود را در هفت حوزه «تولید و عرضه محصولات متنوع و باکیفیت فولادی»، «پویایی در مسیر توسعه»، «حضور موفق در بازارهای داخلی و خارجی»، «تولید اقتصادی انواع محصولات فولادی»، «کسب رضایتمندی مشتریان»، «پایبندی به مدیریت صحیح تولید و بهره‌وری» و «تحویل به موقع محصولات به مشتریان داخلی و خارجی» هدف‌گذاری کرده است.
در همین راستا، تهیه ماشین‌آلات تکمیل کاری و کنترلی کیفیت در راستای توسعه کمی و کیفی محصولات، از برنامه‌های مجتمع در سال جاری است؛ ضمن اینکه ما همواره نگاه ویژه‌ای به حفظ محیط زیست پیرامون خود با هدف ایفای مسئولیت‌های اجتماعی داشته‌ایم و از این رو به دنبال عقد تفاهم‌نامه همکاری با اداره کل منابع طبیعی استان خوزستان جهت تهیه و تامین پنج میلیون اصله نهال برای احداث نهالستان در محل مجتمع در سال ۱۴۰۳ هستیم.
منبع: فلزات آنلاین
