جایگاه ضعیف اتوماسیون در محیط معدن
در حادثه معدن طبس اگر بخواهیم به دنبال مقصر بگردیم باید گفت که همه مقصرند و همه باید برای تغییر تلاش کنند. از دست دادن ۵۱ انسان زحمتکش که برای نان حلال جان خود را از دست دادند اتفاق کمی نیست. حالا به تازگی شاهد حادثه دیگری در معدن هستیم؛ این‌بار در دامغان!
هرچند در این حادثه به دلیل واژگونی واگن تنها یک نفر جان خود را از دست داده اما مساله این است چه کنیم که در معادن دیگر شاهد چنین حوادثی نباشیم و جان تک‌تک انسان‌ها را نجات دهیم.برای تحقق این هدف در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، به عنوان مسوول حوادث ناشی از کار، از انجمن‌های کارفرمایی، دستگاه‌های اجرایی، تشکل‌های کارگری و همه عدالتخواهان درخواست می‌شود چنین حوادث تلخی را به نقطه عطفی در حفظ جان کارگران تبدیل کنند.خطرات مرتبط با ایمنی در صنعت معدن ممکن است بیش از هر محیط کاری دیگری شایع باشد. با این حال، اقدامات پیشگیرانه از استخراج‌کنندگان و عملیات تولیدی محافظت میکند. فناوری‌های دیجیتالی مانند پوشیدنی‌ها و سیستم‌‌های جلوگیری از برخورد میتوانند در دستیابی به ایمنی استخراج و برتری عملیاتی کمک کنند، بنابراین افزایش ایمنی و بهرهوری معدن باید در اولویت قرار گیرد. در نتیجه، نهادهای دولتی استانداردها و مقررات ایمنی معدن را اجرا می‌کنند تا ضمن افزایش بهرهوری در معدن، خطرات را کاهش دهند.معدنچیان مانند سایر مشاغل سختگیرانه فیزیکی، باید همیشه از وسایل حفاظتی استفاده کنند. داشتن تجهیزات مناسب برای محافظت از بدن آنها در برابر دمای شدید و مواد شیمیایی که اغلب در معادن یافت می‌شود، الزامی است. تجهیزات حفاظت فردی، از جمله کفش‌های پنجه فولادی و یک کلاه سخت محکم، باید به اندازه کافی قوی باشند تا از برخورد مواد جلوگیری کنند.اجرای دقیق قوانین ایمنی تضمین میکند که معدنچیان در امنیت هستند. داده‌های خودکار و الگوریتم‌های هوشمند چنین بررسی‌هایی را انجام داده و اقدامات ایمنی را افزایش می‌دهند. علاوه بر این، مدل‌های پیش‌بینی براساس داده‌های مناسب، میتوانند از حوادث قبل از وقوع و آسیب جلوگیری کنند و عملیات را روان نگه دارند.از آنجایی که استخراج‌کنندگان و ابزارهای پوشیدنی آنها مقادیر زیادی از داده‌های حسگر تولید می‌کنند، به تصویر دقیق‌تر و ثابت‌تری از آنچه در سایت روی می‌دهد، کمک می‌کنند. تعبیه تعداد زیادی حسگر در تجهیزات و ماشین‌آلات، داده‌های موجود را افزایش داده و دقت پیش‌بینی‌ها را بهبود می‌دهد. در ادامه سیستم ارتباطات سیار بسیار مهم است. هر فرد در معدن می‌تواند از طریق یک رادیوی دستی با همکاران خود ارتباط برقرار کند. این در ترکیب با یک فرستنده پوشیدنی، به طور چشمگیری شانس قرار گرفتن در صورت وقوع حادثه در زیرزمین را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، ارتباط دو طرفه به شما این امکان را می‌دهد که اطلاعات را برای دیگران ارسال کنید.هر چه تعداد انسان‌ها کمتر باشد، احتمال صدمات و تلفات کمتر است، بنابراین اتوماسیون می‌تواند یک تغییر‌دهنده بازی در ایمنی محیط کار باشد. کنترل از راه دور و بی‌سیم به جلوگیری از قرار گرفتن انسان در یک مکان خطرناک و انجام کار خود از فاصله ایمن کمک میکند.گونه‌ای از ماشین‌های کنترل از راه دور پهپادها هستند. پهپادها نه‌تنها موارد خطرناک برای انسان و تقریبا غیرقابل دسترس را اسکن می‌کنند، بلکه هر اطلاعاتی که دریافت کنند را فورا منتقل می‌کنند.
حادثه این بار در طزره
یک فعال معدنی درباره جزئیات فوت کارگر معدن در طزره که به تازگی اتفاق افتاده است، گفت: این کارگر ۵۳ساله بر اثر واژگونی واگن جان خود را از دست داده و علت حادثه از سوی پزشکی قانونی و بازرسان در دست بررسی است.سیداحمد ابوالقاسمی‌فرد ضمن اشاره به بروز حادثه در معدن طزره دامغان از جمله معادن البرز شرقی که در اختیار پیمانکار است، بیان کرد: این کارگر ۵۳ساله، دارای ۶سال و دو ماه سابقه کار به دلیل واژگونی واگن حمل زغال جان خود را از دست داده است.وی درباره وضعیت حمل‌و‌نقل زغال با واگن و عامل اصلی این حادثه توضیح داد: در معدن ریلی واگن‌هایی وجود دارد که زغال استخراج شده را به سطح زمین آورده و سپس به صورت خالی به عمق زمین بازمی‌گردند بنابراین اصلا نباید هیچ فردی در درون این واگن‌ها قرار گیرد زیرا این واگن‌ها فقط برای حمل زغال است.این فعال معدنی با بیان اینکه فردی به نام «پازنگ» متصدی اطلاع‌رسانی درباره شرایط ایمن تردد واگن در معدن است، تاکید کرد: این فرد که متصدی آن در معدن طزره همان کارگر مرحوم است، در شرایطی که منطقه را برای تردد واگن‌ها ایمن می‌بیند زنگی را به صدا درمی‌آورد و اپراتور واگن‌ها را راه می‌اندازد و طبق پروتکل‌های خود همین فرد پازنگ هم باید در جان پناه قرار بگیرد.ابوالقاسمی‌فرد با بیان اینکه به درستی مشخص نیست که چطور این فرد با وجود اینکه می‌دانسته در زمانی که زنگ را فشار می‌دهد نباید در محل باشد، تاکید کرد: این کارگر باید در جان‌پناه می‌بود تا واگن‌ها عبور کنند، بنابراین بازرسان اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی و صنعت، معدن و تجارت و همچنین نظام مهندسی معدن روی کار درباره علت حادثه هستند تا نقطه نظر نهایی و دقیق را مطرح کنند.وی با بیان اینکه این کارگر ۶سال و سه ماه سابقه کار داشته، افزود: کارگران معدن برای قرار گرفتن در این نوع محیط‌ها کاملا آموزش‌های لازم را می‌بینند. این کارگر نیز در بخش ترانسپورت ماده معدنی مشغول به فعالیت بوده و آموزش‌های لازم را دیده و حتی گواهی آموزشی نیز داشته، حتی کارگران ما که می‌خواهند به کارگاه استخراج بروند هم باید آموزش ببیند و تا آموزش نبینند امکان ورود به قسمت‌های خودشان را ندارند.این فعال معدنی درباره امکان سرگیجه یا اتفاقی که امکان حضور در جان‌پناه را از این فرد گرفته باشد، گفت: این موضوع باید از سوی پزشکی قانونی اعلام شود زیرا ممکن است این فرد ایست قلبی کرده باشد یا دچار سرگیجه شده باشد بنابراین تاکنون پزشکی قانونی چیزی به ما اعلام نکرده است اما گزارش رخ دادن حادثه که آیا بی‌دقتی کارگر بوده یا پیمانکار و کارفرما، باید توسط بازرسان تهیه و اعلام شود.ابوالقاسمی‌فرد با بیان اینکه این بازرسان به هر جمع‌بندی برسند همان برای ما هم قانونی خواهد بود، تاکید کرد: با توجه به حادثه‌ای که سال قبل در رزمجاه غربی داشتیم و موجب فوت ۶نفر شد، ارتقای تجهیزات و ایمنی در اولویت البرز شرقی قرار گرفته است.وی با بیان اینکه رسما اعلام کرده‌ایم هر معدنی که ایمنی آن فراهم نمی‌شود یا پیمانکار نمی‌تواند ایمنی آن را فراهم کند باید تعطیل شود، ابراز داشت: نمونه این امر معدنی در استان گلستان بود که دستور تعطیلی آن صادر شد و یک معدن هم در طزره به مدت ۴۸ساعت تعطیل شد تا الزامات ایمنی در آن رعایت شود بنابراین پیمانکار باید تحت هر شرایطی ایمنی را برای کارگران تامین کند.این فعال معدنی با بیان اینکه مجوز دو مشاور ایمنی موسوم به اچ‌اس‌ای گرفته شده است، تاکید کرد: این موضوع با وجود آن است که نمی‌توانیم عملا به جز در زمینه مالی و حقوقی مشاور داشته باشیم اما این مجوز را گرفته‌ایم زیرا عقیده داریم یک کارشناس از بیرون باید کار ما را ممیزی کند تا اگر ایرادی وجود دارد نسبت به رفع آن اقدام کنیم و این امر برای نخستین‌بار صورت می‌گیرد.
ابوالقاسمی‌فرد با بیان اینکه مسائلی که توسط این مشاوران به ما بیان شده بلافاصله انتقال داده می‌شود تا نسبت به رفع مشکلات اقدام گردد، گفت: در زمینه تجهیزات باید گفت همین حالا دستگاه‌هایی مانند گازسنج‌های ما بهترین نوع خودشان هستند اما باز هم اعلام کرده‌ایم که ۴۰ گازسنج جدید خریداری شود و مقرر شده این گازسنج‌ها با اعتبار ۳میلیارد تومان به صورت ماهی ۱۰ عدد، خریداری شود و در اختیار کارگاه‌ها قرار گیرد.وی با بیان اینکه کمبودی در معادن ما وجود ندارد و مدل‌های روز دنیا برای آن تامین شده است، افزود: اعتقاد داریم هرقدر تجهیزات ما به‌روز باشد درصد اعتماد ما به محیط بیشتر می‌شود و از سوی دیگر یک دستگاه آمبولانس نیز از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان به معدن طزره تحویل داده شده و قرار است یک ایستگاه آتش‌نشانی هم در منطقه طزره راه‌اندازی شود، از سوی دیگر ۲۰۰ کپسول خودنجات نیز خریداری شده که ۱۰۰ مورد آن هفته گذشته تحویل شده و ۱۰۰ مورد هم به زودی تحویل خواهد شد.
او همچنین از حضور عوامل این شرکت در منزل کارگر ۵۳ساله مرحوم خبر داد و گفت: کمک‌هایی به این خانواده صورت گرفته است همچنین دیه کامل ۶ کارگری که سال قبل در حادثه رزمجاه جان خود را از دست دادند پرداخت شد و از هر کدام یک فرزند هم در استخدام البرز شرقی در آمده تا بتوانیم کار بچه‌های این کارگران را هم تامین کنیم.
ایمنی و نظارت بر معادن را با جدیت پیگیری می‌کنیم
رییس خانه معدن خراسان رضوی گفت: ایمنی و نظارت بر معادن را با جدیت پیگیری می‌کنیم و آموزش‌های ایمنی به تناسب خطرپذیری برای معادن استان ارائه می‌شود. غلامرضا نازپرور اظهار کرد: بیشتر معادن استان روباز هستند و تعداد کمی معادن زیرزمینی وجود دارد، اما باز هم موضوع ایمنی و نظارت بر معادن را با جدیت پیگیری می‌کنیم.
وی با اظهار تاسف از حادثه معدنجو طبس بیان کرد: در استان خراسان رضوی تعداد هفت معدن زیرزمینی زغال داریم و معدن آق دربند مهم‌ترین آنهاست. در سال‌های گذشته یکی، دو حادثه کوچک در این معدن روی داد و همین حوادث، زنگ خطری شد تا سازمان صمت استان با توجه بیشتر به موضوع ایمنی و نظارت بر معادن، مواردی را به خانه معدن و نظام مهندسی معدن تفویض اختیار کند و آموزش‌های لازم درخصوص ایمنی معادن ارائه شود.
نازپرور با بیان اینکه باید کنترل و نظارت بر معادن به خوبی انجام شود، گفت: ایمنی معادن شوخی‌بردار نبوده و کوچک‌ترین وقفه‌ای برای انجام بازدیدهای نظارتی معادن جایز نیست. بنابراین معادن به تناسب خطرپذیری طبقه‌بندی شده‌اند و براساس آن، ارائه آموزش‌ها به صورت جدی صورت می‌گیرد
وی افزود: خانه معدن استان از ابتدای امسال لیست معادن خطرپذیر را طبقه‌بندی کرده و در دو ماه اخیر ۱۶ مورد دوره آموزشی در معادن برگزار شده است، به طوری که به اساتید متبحر از سوی خانه معدن استان ماموریت دادیم تا در معادن حضور یابند و با بازدید از آنها، متناسب با نحوه فعالیت معدن، مخاطرات آنها اعلام و مسائل ایمنی ارائه شود، زیرا موضوع آموزش بسیار جدی است و باید این آموزش‌ها تکرار شود. چه‌بسا در این مورد کوچک‌ترین حادثه می‌تواند منجر به از دست رفتن جان انسانی شود.نازپرور با تاکید بر اینکه باید ارائه آموزش‌های ایمنی در معادن جدی گرفته شود، تکنولوژی، دانش روز، نوسازی ماشین‌آلات و تزریق بودجه باید درست انجام شود، گفت: باید ۱۵درصد حقوق دولتی استان‌ها به خودشان بازگردد و هزینه شود و زیرساخت‌ها ایجاد و بسترسازی لازم صورت گیرد تا هم سرمایه‌گذاران رغبت کنند در معادن با رعایت اصول و مقررات ایمنی درست کار کنند و هم دولتمردان و تشکل‌های تخصصی تلاش کنند از بروز چنین حوادثی جلوگیری شود.وی با انتقاد از نگاه عده‌ای که معادن را صرفا از نگاه محیط‌زیستی تخریب‌کننده می‌بینند، گفت: وجود یک معدن در یک منطقه و استفاده از پتانسیل‌های معدن برای رسیدن به توسعه پایدار، عدم وابستگی کشور، ایجاد فضای کار، اشتغال، ارزآوری و عدم مهاجرت از شهرهای کوچک، مزایای انجام فعالیت‌های معدنی به شمار می‌رود که از دید عده‌ای پنهان مانده است.رییس خانه معدن خراسان‌رضوی با تاکید بر اینکه اعتقاد داریم، به هر قیمتی هم نباید معدنکاری صورت گیرد، اظهار کرد: باید طبق قانون اولویت‌ها را در نظر بگیریم، زیرا در برخی مناطق پتانسیل‌های معدنی وجود دارد که کار روی معادن آنها بر محیط‌زیست ارجحیت دارد، بنابراین نباید در برخی مناطق معادن تعطیل شوند اما باید در نحوه برداشت برابر استانداردها کار کرد تا هم از منابع استفاده شود و هم محیط‌زیست حفظ شود.
وی افزود: باید اولویت‌ها را در نظر گرفت و با رعایت دستورالعمل‌ها به معدندار و بهره‌بردار که با حداقل امکانات در سخت‌ترین شرایط کار میکند، کمک کنیم. باید کارگرانی که در معادن کار می‌کنند، حمایت شوند و سختی کار برای آنها در نظر گرفته شود تا مهاجرت افراد از شهرهای کوچک به بزرگ کم شود و از معادن کشور حداکثر و بهینه استفاده شود.
نازپرور بیان کرد: در خراسان‌رضوی ۱۰۴۲ معدن وجود دارد. ۴۸ نوع ماده معدنی با ارزش فلزی و غیرفلزی در این استان شامل طلا، مس، کرومیت، سنگ‌آهن، سیلیس، زغال‌سنگ و سنگ‌های قیمتی مانند فیروزه شناسایی شده‌اند.
تصویب گزارش مقدماتی حادثه معدن زغال‌سنگ طبس در کمیسیون معادن
در ادامه سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: گزارش مقدماتی حادثه معدن طبس که توسط کمیته معدن و صنایع معدنی آماده شده در نشست کمیسیون صنایع و معادن پس از بررسی لازم توسط اعضای کمیسیون به تصویب رسید.
زهرا سعیدی مبارکه در تشریح نشست کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی گفت: به واسطه دغدغه‌های نمایندگان عضو کمیسیون صنایع و معادن در زمینه اولویت نمایندگان برای چهار سال آینده مباحثی مطرح شد.
وی با اشاره به اینکه برخی قوانین مانند حداکثر استفاده از توان تولید داخل نیاز به اصلاح دارد زیرا اثربخشی آن زیر ۲۰درصد است، ادامه داد: ابهامات و موانع اجرای کامل قانون حداکثر استفاده از توان تولید داخل باید مشخص شود تا در صورت نیاز اصلاح شود.
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در نشست کمیسیون صنایع و معادن اصلاح قانون مدیریت شهرک‌های صنعتی مورد بررسی قرار گرفت و درخصوص حاکمیت شهرک‌های خصوصی و دولتی مباحثی مطرح شد که ابهاماتی دارد، گفت: پیشنهاد دادم بررسی اساسنامه سازمان‌های توسعه مانند ایدرو و صنایع پتروشیمی در روزهای آینده در دستورکار کمیسیون قرار بگیرد تا در صورت نیاز پس از دریافت گزارش آن را اصلاح کنیم.تلاش کمیسیون، نظارت بر قانون ساماندهی بازار خودرو بوده و مقرر شد این موضوع در دستورکار قرار بگیرد و گزارش نظارتی آن را تدوین کنیم تا در صحن علنی ارائه شود. سعیدی‌مبارکه عنوان کرد: گزارش مقدماتی حادثه معدن طبس که توسط کمیته معدن و صنایع معدنی آماده شده در نشست کمیسیون صنایع و معادن پس از بررسی لازم توسط اعضا به تصویب رسید.نماینده مردم مبارکه در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در نشست کمیسیون یکی از نخبگان کشور که در ۱۱سالگی مدرک دیپلم رشته ریاضی فیزیک را دریافت کرده، حاضر شد، تصریح کرد: باید از ظرفیت این نخبگان در حوزه‌های مختلف از جمله هوش مصنوعی استفاده شود. مقرر شد نمایندگان همت عالی خود را برای حمایت از اینگونه نخبگان که در حوزه هوش مصنوعی به کشور کمک می‌کنند، داشته باشند.
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس برای استماع گزارش‌ها و برنامه‌ها وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و معاونان وی در این وزارتخانه حاضر شدند، ادامه داد: مباحثی درخصوص تقویت اینترنت، آنتن‌دهی، هوش مصنوعی، فیلترینگ، فضای مجازی و تاکید بر مدیریت فضای مجازی مطرح شد.
