تعطیلی، بهتر از دامنه‌نوسان محدود
مریم محبی؛تحلیلگر بازار سرمایه
ایجاد تغییرات در دامنه‌نوسان اتفاقی است که سال‌های اخیر بازار سرمایه ایران بارها آن را تجربه کرده‌است. اعمال دامنه‌نوسان نامتقارن در شرایط ایجاد هیجانات منفی در بازار سرمایه را یکبار در سال۱۴۰۰ تجربه کردیم، اما در سال۱۴۰۳ به دلیل ریسک‌های سیستماتیک متعددی که به کشور و همچنین بازار سرمایه تحمیل شد، محدودیت دامنه‌نوسان را بارها تجربه کردیم و دستکاری در دامنه‌نوسان در این سال رکورد زد.
البته ایجاد محدودیت‌ها و اعمال تغییرات صرفا مربوط به بازار سرمایه ایران نیست و در سایر بازارهای سرمایه در جهان نیز مشاهده می‌شود، اما اتفاقی که در بازار ایران افتاد و زیاد مطلوب نبود؛ این بود که بعد از ترور آقای هنیه در تهران شاید بهتر بود که در روز بعد دامنه محدود می‌شد، نه با دو روز تاخیر و زمانی‌که دیگر بازار منفی‌های خود را خورده و هیجان و ترس تاثیر خود را روی بازار گذاشته بود. در حال‌حاضر هم همچنان شاهد ادامه‌دار‌بودن محدودیت دامنه‌نوسان هستیم که به‌نظر می‌رسد خود باعث ایجاد فشار فزاینده ترس و ماندگاری سایه ابهامات بر سر بازار سرمایه است، بنابراین به‌رغم اینکه اعمال تغییرات می‌تواند در شرایط بسیار خاص رفتار درست و مناسبی باشد اما ادامه‌دار‌بودن محدود‌شدن دامنه‌نوسان می‌تواند به آزادی بازار سرمایه اخلال وارد کرده و شرایط نامطلوبی را برای این بازار ایجاد کند، بنابراین به‌نظر می‌رسد ادامه‌دار‌بودن این وضعیت به صلاح بازار سرمایه و سهامداران نیست.
علاوه‌بر موارد بالا شاهد بودیم آقای صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار تهران در نشستی که ۱۶مهرماه با مدیران‌عامل شرکت‌های تامین سرمایه و شرکت‌های گروه خدمات بازار سرمایه داشت، اعلام کرد؛ با توجه به شرایط سیاسی موجود اعمال محدودیت دامنه‌نوسان یک قدم احتیاطی چند روزه است و اگر شرایط عادی شود به وضع قبل برمی‌گردیم. با لحاظ اظهارنظر ایشان می‌توان چنین برداشتی داشت که بیم‌ها و نگرانی‌های حاکم بر بازار سرمایه همچنان به قوت خود باقی است و این اظهارنظر در کنار ادامه‌دار‌بودن کنترل‌کردن دامنه‌نوسان می‌تواند باعث افزایش ترس فشار فروش و خروج پول از بازار سرمایه شود. در کنار تمامی عوامل ذکرشده با درنظرگرفتن فضای مثبتی که در بازارهای موازی مانند طلا و دلار یا حتی بازارهای جذابی مانند صندوق‌های طلای بورسی ایجادشده، ادامه‌دار‌بودن روند محدودیت را در کل به نفع بازار سرمایه نمی‌بینیم و اینجاست که شاهد تداوم افزایش ارزش معاملات صندوق‌های طلای بورسی و کاهش ارزش معاملات بورس هستیم. همین‌رویکرد محدود‌بودن دامنه‌نوسان علاوه‌بر تزریق ترس به بازار سرمایه جذابیت لازم برای معاملات روزانه را از معاملات بورس می‌گیرد.
در حال‌حاضر حتی معامله‌گران هیجانی که با هدف خرید ریسک بیشتر در بازار فعالیت می‌کنند از این شرایط راضی نیستند. در کل ادامه‌دار‌بودن محدودیت یک‌درصدی برای دامنه‌نوسان از منظرهای مختلف بنیادی، تکنیکال، تابلوخوانی، مالی رفتاری و... به نفع بازار سرمایه نیست و امید می‌رود هرچه سریع‌تر این شرایط عادی شود. حتی اگر رئیس سازمان بورس و مسوولان فکر می‌کنند ابهامات هنوز ادامه‌دار است، به‌نظرمی‌رسد تعطیلی محدود و یکی دو روزه بازار سرمایه پیشنهادی بهتر از محدود ماندن دامنه‌نوسان باشد.
