تولید از میدان رقابت کنار رفت
یک تولیدکننده گرده آلومینیومی گفت: تولیدکنندگان به جای اینکه متمرکز روی فرایندهای تولید و یافتن راهکارهایی برای افزایش بهرهوری و کسب درآمد بیشتر باشند، باید با مشکلات سادهای که دردسرهای بزرگی را برای آنها ایجاد میکند، دست به گریبان باشند؛ به همین دلیل اکنون تولید جای خود را به واسطهگری داده و در سالهای آینده برای رفع نیاز خود، به واردات وابسته خواهیم بود.
یک فعال صنعت آلومینیوم بیان کرد: متاسفانه به سبب وجود مشکلات فراوان در مسیر تولید، مجموعه از سال ۱۳۹۹ غیرفعال شده و ما دیگر فعالیت تولیدی نداریم؛ از جمله مشکلاتی که باعث شده تا دیگر قادر به ادامه فعالیت نباشیم، افزایش قیمت مواد اولیه، مسائل مالیاتی، کمبود نیروی انسانی، عدم حمایت دولت از تولیدکنندگان، کمبود نقدینگی، عدم اعطای وام و تسهیلات کمبهره و… بود. باید اذعان کنم که نیروی کار ایرانی تمایلی به فعالیت در مشاغل سخت نداشته و تنها به دنبال شغلی با شرایط کاری آسان و با درآمد بالا است؛ در این شرایط تولیدکنندگان به ناچار مجبور هستند تا برای رفع نیاز خود از نیروی کار خارجی استفاده کنند اما اگر کارشناسان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان بیمه تامین اجتماعی در بازدید از واحدهای صنعتی متوجه این موضوع شوند، کارفرما ملزم به پرداخت جریمههای سنگین شده و باید از نیروی کار ایرانی استفاده کند.
گفتنی است که ما هم در سال ۱۳۷۵ به دلیل عدم تمایل نیروی کار ایرانی، مجبور به بهکارگیری اتباع خارجی در خطوط تولید شدیم اما پس از بازرسی کارشناسان، جریمه شده و ملزم به استفاده از نیروی کار ایرانی به تعداد کافی در کارگاه شدیم. در این شرایط برای اثبات این موضوع که نیروی کار ایرانی تمایلی به فعالیت در واحدهای صنعتی ندارد، ۴۰ نفر را جذب کرده و با این تعداد که حتی فضای کافی برای فعالیت آنها به دلیل مساحت کوچک کارگاه وجود نداشت، به تولید ادامه دادیم اما همان طور که از قبل پیشبینی کرده بودیم، بعد از گذشت یک هفته به سرعت تمام این افراد منصرف شده و مجموعه را ترک کردند؛ این در حالی بود که قبل از جذب نیروهای جدید، حدود هشت نفر نیروی کار خارجی در مجموعه فعالیت داشتند که حتی دو نفر از آنها به صورت پاره وقت مشغول بهکار بودند.
به همین دلیل میتوان نتیجه گرفت که مشاغلی مانند ریختهگری، برشکاری، نوردکاری، دامداری و… که سختی کار بالایی دارند، نیازمند افراد سرسخت و با پشتکار هستند که در حال حاضر نیروی کار ایرانی مناسب برای فعالیت در این مشاغل نیست. اگرچه برخی از کارفرمایان در این زمینه اقدامات مناسبی انجام نداده و نیروی کار خارجی نیز رویهای مشابه نیروی کار ایرانی را در پیش گرفته است؛ در حالی که در گذشته نیروی کار خارجی برای حفظ شغل خود بسیار محتاطانه عمل میکرد و دائما نگران بود که مبادا سازمانهای مربوطه مانع ادامه فعالیت وی شوند.
پیشبینی که به حقیقت پیوست
وی با بیان اینکه شمش آلومینیوم مواد اولیه مورد استفاده در این مجموعه برای تولید محصولات بود، گفت: آخرین باری که ما قبل از تعطیل شدن مجموعه شمش آلومینیوم خریداری کردیم، قیمت آن ۳۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم بود اما اکنون شمش آلومینیوم با قیمتی حدود ۱۱۸ تا ۱۲۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش میرسد. به عنوان مثال اگر در آن زمان برای خرید مواد اولیه مورد نیاز خود به حدود یک تا دو میلیارد تومان سرمایه نیاز داشتیم، اکنون برای خریداری شمش آلومینیوم باید سرمایهای بیش از ۱۰ میلیارد تومان در اختیار داشته باشیم.
خزان تولید سر رسیده است!
این فعال صنعت آلومینیوم اذعان کرد: در حال حاضر ادامه فعالیتهای تولیدی امری دشوار بوده و افراد ترجیح میدهند با سپردهگذاری در بانکها و یا واسطهگری و سرمایهگذاری در حوزههایی که ریسک کمتری دارند، سود بیشتری به دست آورند. متاسفانه این اتفاق در سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۰ بسیار مشاهد میشد و تولیدکنندگان یکی پس از دیگری به فعالیت خود خاتمه میدادند و اکنون نیز مجددا این اتفاق در حال تکرار شدن است.
لازم به ذکر است که این مجموعه در شهرک صنعتی شمشآباد واقع شده و ما هر روز با طی کردن مسافت طولانی خود را به کارگاه میرساندیم تا دستگاهها را روشن کرده و به تولید بپردازیم اما طی این سالها هیچگاه دولت نه از ما و نه از سایر تولیدکنندگان که موتور محرکه صنعت کشور هستند، تقدیر نکرد؛ متاسفانه صنعتگران تلاش و زحمات فراوانی برای رشد تولید و تحقق اهداف تعیین شده میکشند اما در این بین فقط برخی از افراد از امتیازاتی برخوردار میشوند.
وی در رابطه با قطعات اصلی بهکار رفته در دستگاههای نورد، اظهار داشت: غلتکها جز اصلی دستگاههای نورد بوده و ما از غلتکهای آلمانی برای نورد ورق و تولید گرده استفاده میکردیم؛ در حال حاضر واردات غلتکهای آلمانی به کشور انجام نشده و در صورت خرابی این قطعه، تولیدکنندگان باید از غلتکهای دست دوم آلمانی استفاده کنند. اگر هم صنعتگران با وجود شرایط دشوار واردات به دنبال خرید یک جفت غلتک جدید آلمانی در اندازه یک متر و ۲۵ سانتیمتر باشند، باید حدود ۱۰ میلیارد تومان هزینه صرف کنند.
اگرچه غلتکهای ایرانی، اوکراینی و چینی در بازار وجود دارند اما کیفیت مناسبی نداشته و باعث ایجاد خطوطی روی سطح ورق و یا موجدار شدن آن میشوند؛ با افت کیفیت ورق، گرده آلومینیومی تولید شده نیز از کیفیت قابل قبولی برخوردار نبوده و باید مجددا با صرف هزینههای بیشتر ذوب شود.
گفتنی است که بدنه دستگاههای نورد در داخل تولید شده و ماشینسازان ایرانی ماشینآلات باکیفیتی را تولید میکنند اما مسئله اصلی اینجاست که قیمت قطعات یدکی بسیار افزایش پیدا کرده بود؛ به عنوان مثال اگر یکی از دندههای کوچک دستگاه دچار آسیب میشد، هزینه تراشکاری آن حدود ۱۵۰ میلیون تومان بود و یا هزینه تعویض قطعه شفت حدود ۸۰ میلیون تومان بود.