گردش چرخ بازار در صورت وجود نقدینگی
مدیرعامل شرکت آلیاژریزان برتر برنز ری، تولیدکننده قطعات ریختگی برنزی گفت: متاسفانه طی سال‌های گذشته برخلاف روند نزولی حاشیه سود تولیدکنندگان، سرمایه مورد نیاز برای تامین مواد اولیه رشد یافته است. ازاین‌رو، صنعتگران برای سر پا نگه داشتن مجموعه، پرداخت هزینه‌ها و حفظ کارکنان باید بخش بزرگی از درآمد خود را مجددا روی فرایند تولید سرمایه‌گذاری کنند. از سوی دیگر به مرور زمان با کاهش پروژههای عمرانی و زیرساختی، تقاضا برای ریخته‌گری قطعات کاهشی بوده و اکنون نیز به سبب کمبود نقدینگی، بازار مصرف دچار رکود شدیدی شده است.
حمید زارع بیان کرد: متاسفانه شرایط بازار مصرف قطعات برنزی و تقاضای مشتریان در سال جاری در وضعیت مطلوبی قرار ندارد؛ به طوری که میزان سفارشات بازار طی پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۳ افت ۲۰ درصدی (یک پنجم) را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده است و بر این اساس می‌توان گفت که اکنون در شرایط رکود به سر می‌بریم. سر منشا اصلی این اتفاق را می‌توان به عدم وجود نقدینگی نسبت داد زیرا در صورت نبود گردش مالی و خرید و فروش محصولات، به صورت زنجیره‌وار بازار مصرف صنایع مرتبط با یکدیگر با رکود مواجه می‌شود. به عبارت دیگر، حتی با گذشت پنج ماه از شروع سال جاری و مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایران، مسیر حرکت بازار همچنان نامعلوم بوده و معامله‌گران دست نگه داشته‌اند که به همین دلیل، شرایط بازار در نیمه اول سال ۱۴۰۳ دستخوش تغییر نشده است.
تولید منتظر اتفاقات آینده
وی در پاسخ به این سوال که آیا سرازیر شدن سرمایه‌ها به بازارهای دیگر همانند بازار سرمایه و خرید ارزهای دیجیتال سبب کمبود نقدینگی در حوزه تولید و صنعت شده است، عنوان کرد: در پاسخ به این پرسش باید گفت که سرمایه‌گذاران به شرایط فعلی بازارها اعتماد نداشته و تمایلی به سرمایه‌گذاری ندارند زیرا اکنون بازدهی منابع سرمایه‌گذاری شده نسبت به میزان سرمایه مناسب نیست. همچنین به دلیل تغییرات قیمت‌ها و نگرانی از تحمیل خسارات مالی، سرمایه‌گذاران نمی‌توانند منبع سرمایه‌گذاری مورد نظر خود را انتخاب کنند و منتظر مانده‌اند. از سوی دیگر باید این نکته را هم در نظر داشت که رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا هنوز مشخص نشده و نتیجه این کارزار انتخاباتی روی شرایط بازار داخلی تاثیر بسزایی دارد؛ به طوری که اگر تعاملات مناسبی نداشته باشیم، قیمت‌ها روند صعودی به خود خواهند گرفت و اگر روابط مناسبی برقرار شود، ممکن است بازار در جهت مثبتی حرکت کند. به این ترتیب تا انتخاب رئیس جمهور آینده آمریکا، وضعیت بازار کشور همچنان در شرایط رکود باقی خواهد ماند.
مدیرعامل شرکت آلیاژریزان برتر برنز ری با اشاره به طیف مصرف‌کنندگان محصولات این شرکت، تصریح کرد: قطعات تولیدی ما در صنایع مختلفی همانند نفت، گاز و پتروشیمی، صنایع تجهیزات آتش‌نشانی و اطفای حریق و… کاربرد دارند. در این میان مجددا تاکید می‌کنم که رکود بازار مصرف قطعات و اتصالات برنجی ناشی از اشباع و عرضه بیشتر محصولات نیست و اگر همانند سال گذشته نقدینگی به مقدار کافی در جریان باشد، تقاضا برای تولید نیز وجود دارد؛ به همین دلیل می‌توان نتیجه گرفت که نقدینگی یکی از محرکه‌های اصلی رونق بازار است.
زارع در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا سیاست انقباضی دولت به منظور جلوگیری از رشد نقدینگی از طریق عدم اعطای وام و تسهیلات، تاثیری بر شرایط بازار قطعات برنزی داشته است، ابراز کرد: این اقدام نیز تاثیراتی بر شرایط بازار دارد اما میزان تاثیرگذاری آن برابر با سایر متغیرها نیست؛ به طوری که در سال گذشته نرخ تورم بیشتر از امروز بود اما میزان معاملات در بازار، مناسب و خرید و فروش انجام می‌شد. ازاین‌رو می‌توان گفت که رفتار مصرف‌کننده در ایران برخلاف سایر کشورهاست و در صورت رشد نرخ تورم، تمایل به خرید و تقاضا برای تولید محصولات افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، در سال گذشته مشتریان برای خرید محصولات پیش‌پرداختی را به تولیدکنندگان پرداخت می‌کردند اما اکنون بازگشت سرمایه واحدهای تولیدی بسیار دشوار شده است. لازم به ذکر است که در سال ۱۴۰۲ به دلیل اینکه قیمت‌ها از مهر ماه به بعد هر روز شامل تورم می‌شدند، بازار قطعات برنزی از رونق خوبی برخوردار بود؛ به این ترتیب بر اساس تجربیات خود در حوزه تولید پیش‌بینی می‌کنیم که شرایط بازار در نیمه دوم سال تا حدودی بهبود یابد.
وی در خصوص مواد اولیه مورد استفاده در شرکت آلیاژریزان برتر برنز ری و بهای آن‌ها توضیحاتی ارائه داد و افزود: ما در این مجموعه مس را خریداری کرده و آلیاژسازی آن را انجام می‌دهیم که در مرداد ماه امسال قیمت این فلز از ثبات نسبی برخوردار بود. به طوری که ضایعات مس در این مدت حدود ۵۱۰ تا ۵۲۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش می‌رسید. البته بهای سایر مواد اولیه مورد نیاز مجموعه که شامل قلع و نیکل شده و از طریق واردات تامین می‌شوند، در مدار صعودی قرار داشت. قیمت هر کدام از این فلزات به ترتیب حدود دو میلیون و ۶۰۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم (قلع) و یک میلیون و ۳۰۰ تا یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم (نیکل) بود. شایان ذکر است که بهای این دو فلز نامبرده در صورت افزایش قیمت‌های جهانی و نرخ ارز رشد می‌یابند اما با افت این مولفه‌های تاثیرگذار، قیمت‌ها در داخل حالت چسبندگی داشته و ممکن کاهش جزئی را تجربه کنند؛ همچنین در برخی موارد به دلیل نوسان شدید نرخ ارز، عده‌ای از تامین‌کنندگان تمایلی به عرضه و فروش این مواد در بازار ندارند.
در خصوص بازار ضایعات مسی هم باید گفت که این بازار متولی خاصی نداشته و فروشندگان بر اساس فرمول مشخصی قیمت‌گذاری ضایعات را انجام نمی‌دهند؛ در نتیجه قیمت تعیین شده سلیقه‌ای بوده و نوسان نرخ ارز نیز در روند قیمت‌گذاری فلزات رنگین دخیل است.
صادراتی که مفید فایده نیست
مدیرعامل شرکت آلیاژریزان برتر برنز ری در رابطه با تاثیر افزایش تولید کاتد مس در ایران روی فعالیت صنایع پایین‌دستی، اذعان کرد: بدون شک رشد تولید کاتد مس اقدام مناسبی در جهت رفع چالش تولیدکنندگان برای تامین مواد اولیه و کنترل قیمت‌ها است اما در صورتی تاثیرات مثبتی به دنبال خواهد داشت که میزان عرضه در داخل نیز به تناسب آن رشد یابد.
در نتیجه اگر همچنان شاهد صادرات (خام‌فروشی مواد اولیه) و واردات محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر باشیم، دستیابی به هدف‌گذاری‌های صورت گرفته تغییر مثبتی در فعالیت صنایع پایین‌دستی مس ایجاد نخواهد کرد. البته اگر تولیدکنندگان از سهمیه خرید کاتد مس بهر‌مند شده و دیگر از واسطه‌گران مواد اولیه مورد نیاز خود را تامین نکنند، بهای تمام شده محصول نیز افزایش نخواهد یافت. باید توجه داشت که صنایع پایین‌دستی نقش بسزایی در اشتغال‌زایی و رشد اقتصادی کشور به واسطه تولید محصولاتی با ارزش افزوده بالا دارند و دولت باید حمایت‌های لازم را از آن‌ها به عمل آورده تا مانع از خام‌فروشی مواد اولیه شود.
زارع در پاسخ به این سوال که به دلیل افزایش تعداد واحدهای ریخته‌گری غیرمجاز آیا افرادی به صورت غیررسمی در زمینه ریخته‌گری قطعات برنزی نیز فعالیت دارند، گفت: با توجه به اینکه تولید قطعات برنزی به سرمایه بالایی نیاز داشته و بازگشت سرمایه و تسویه‌حساب‌ها پس از چندین ماه صورت می‌گیرد، احتمال فعالیت کارگاه‌های غیرمجاز در این زمینه پایین است. همچنین حاشیه سود فعالان صنعت ریخته‌گری تناسبی با سرمایه‌گذاری صورت گرفته ندارد و آن‌ها به سبب زمان و هزینه صرف شده در مسیر تولید و امرار معاش کارکنان خود به فعالیت ادامه می‌دهند. این در حالی است که در دهه ۶۰ و ۷۰ به دلیل پروژههای عمرانی و زیرساختی که در حال انجام بود، بازار مصرف قطعات برنزی تکاپوی بالایی داشت و حاشیه سود صنعتگران بسیار مناسب بود. لازم به ذکر است که در این مجموعه به صورت روزانه حداقل حدود یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان صرف خرید مواد اولیه (ضایعات مس، آهن و سایر مواد مورد نیاز) شده و مجموع قطعات برنزی، فولادی و چدنی تولیدی در هر ماه به حدود ۱۵۰ تن می‌رسد که توانایی ما بیش از این مقدار است. باید توجه داشت که یکی از مولفه‌های تاثیرگذار روی حاشیه سود فعالان صنعت ریخته‌گری، تیراژ قطعات تولید شده است که در صورت کاهش تعداد آن‌ها سود واحدهای ریخته‌گری به شدت افت پیدا می‌کند.
وی در پایان با اشاره به درخواست خود از نهادهای بالادستی و مسئولان، خاطرنشان کرد: با توجه به دستگاه‌ها و کوره‌های القایی که در این مجموعه مورد استفاده قرار می‌گیرند، خواستار رفع چالش محدودیت انرژی هستیم؛ به عبارت دیگر، ما به دنبال اخذ وام و تسهیلات نبوده و نیاز به حمایت دولت در سایر زمینه‌ها همانند مبحث تامین انرژی داریم. باید اذعان کنم که تولیدکنندگان در مقابل پرداخت تمام هزینه‌های دولتی از امتیاز و مزیت خاصی برخوردار نبوده و با سرمایه‌گذاری و تلاش خود به اهداف مدنظر رسیده‌اند. این در حالی است که همتایان خارجی آن‌ها از حمایت‌های دولتی بهره می‌برند و به جای دست و پنجه نرم کردن با مشکلات متعدد، روی توسعه تولید و کارآفرینی متمرکز هستند.
