حرکت در مسیر افزایش ظرفیت تولید آلومینیوم کشور
بی‌تردید آلومینیوم به دلیل مزایای متعددی نظیر وزن سبک، خواص مکانیکی (مقاومت بالا در برابر ضربه و خوردگی)، قابلیت بازیافت، نسبت استحکام به وزن، هدایت الکتریکی و حرارتی بالا، اتصال آسان، شکل‌پذیری و… پس از فولاد پرکاربردترین فلز در جهان به شمار می‌آید. در حال حاضر با توجه به سرعت بالای پیشرفت تکنولوژی در دنیا، شاهد رشد روزافزون مصرف آلومینیوم در صنایع مختلف و رشد چشمگیر تقاضای بازار برای تولید این فلز استراتژیک هستیم؛ به طوری که پیش‌بینی شده است بازار جهانی آلومینیوم در افق ۲۰۲۵ حدود ۳ درصد رشد پیدا کند و سرانه مصرف این فلز در ایران با احتساب جمعیت ۸۷ میلیون نفری به ۱۱ کیلوگرم برسد.
در نتیجه می‌توان تولید و مصرف آلومینیوم را به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه صنعتی کشورها به خصوص ایران برشمرد. خوشبختانه در کشور با توجه به اهمیت بالای صنعت آلومینیوم، سرمایه‌گذاری‌های مناسبی انجام شده و میزان تولید شمش آلومینیوم ایران طی سال ۱۴۰۲ برابر با ۶۳۵ هزار و ۵۹۷ تن بود. ازاین‌رو، شرکت مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب نیز با هدف تامین نیاز بازار داخلی، توسعه پایدار صنایع انرژی‌بر کشور، ارتقای توان عملیاتی و سطح فناوری صنعت آلومینیوم ایران و کسب درآمد ارزی در سال ۱۳۹۹ وارد مدار شد. در همین راستا خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» به منظور بررسی دستاوردها و برنامه‌های پیش روی شرکت مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب به عنوان یکی از بنگا‌ه‌های اقتصادی تاثیرگذار بر صنعت آلومینیوم کشور، گفت‌وگویی با مهدی زحمتکش، مدیرعامل این مجموعه تدارک دیده است که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند:
نقش شرکت مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب را در زنجیره آلومینیوم کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب به عنوان بزرگ‌ترین و مدرن‌ترین واحد تولید آلومینیوم کشور هم‌اکنون علاوه بر تامین نیاز صنایع پایین‌دستی در کشور، نسبت به صادرات محصول تولیدی خود نیز اقدام می‌کند و با فعالیت این مجموعه امکان تامین مواد اولیه مورد نیاز تولید انواع آلیاژهای آلومینیوم برای تولیدکنندگان پایین‌دست به وجود آمده است؛ همچنین افزایش عرضه محصولات مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب باعث ایجاد تعادل بیشتر در عرضه‌های صورت گرفته در بورس کالای ایران نسبت به قبل از حضور سالکو و افزایش رضایتمندی شرکت‌های تولیدکننده با توجه به قیمت عرضه و کیفیت محصول در مقایسه با زمان‌های قبل از فعالیت مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب شده است.
عملکرد شرکت مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب در زمینه تولید و فروش داخلی و صادراتی در سال گذشته به چه شکل بوده و این شرکت طی چهار ماه ابتدایی سال ۱۴۰۳ چه عملکردی را از خود بر جای گذاشته است؟
در بازارهای داخلی، شرکت مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب طی چهار ماهه نخست سال جاری توانست با فروش تقریبا ۳۲ هزار تن، سهم ۳۲ درصدی از کل بازار آلومینیوم کشور را به خود اختصاص دهد و در زمینه صادرات نیز با فروش ۵۵ هزار تن که عمدتا به صورت تهاتر با مواد اولیه بوده است، نقش مهمی در صادرات غیرنفتی کشور داشته باشد. شایان ذکر است که بر اساس آمار منتشره شده از سوی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، چهار شرکت بزرگ آلومینیومی کشور طی سه ماهه نخست سال ۱۴۰۳ با ثبت رکورد جدیدی، ۱۶۹ هزار و ۱۴۱ تن شمش آلومینیوم تولید کردند که مجموعه ما با تولید ۷۱ هزار و ۳۶۳ تن شمش، بیشترین سهم را نسبت به سایر شرکت‌ها برابر با ۴۲ درصد به خود اختصاص داد.
با توجه به اینکه انرژی برق جزو مواد اولیه آلومینیوم محسوب می‌شود، سالکو در این خصوص با چه چالش‌هایی مواجه بوده و چه استراتژی‌هایی را برای حل این معضلات در نظر گرفته است؟
باید توجه داشت که یکی از اصلی‌ترین نهاده‌های تولید در توسعه و تولید طیف گسترده‌ای از صنایع به خصوص آلومینیوم، انرژی برق است که برای تولید هر تن آلومینیوم حدود ۱۴ مگاوات ساعت انرژی الکتریکی مصرف می‌شود. ضمن اینکه این صنعت در شمار بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان برق در جهان که مصرف حدود ۲ درصد از کل انرژی اولیه را به خود اختصاص داده است، پس از صنایع نفت و گاز، آهن و فولاد، مواد شیمیایی و سیمان در رتبه پنجم قرار دارد؛ به همین دلیل بدیهی است که بخش بزرگی از هزینه‌های تولید کل این صنعت شامل هزینه‌های انرژی شود. با این وجود، صنعت آلومینیوم کشور به عنوان یکی از صنایعی که به طور مستقیم با مصرف برق سروکار دارد، با چالش تامین انرژی مورد نیاز خود دست به گریبان است. البته در حال حاضر ایجاد نیروگاه جهت تامین برق مصرفی با کمک هلدینگ‌های برق و انرژی وابسته به شرکت‌های سرمایه‌گذاری غدیر به عنوان سهام‌دار عمده سالکو (۵۱ درصد سهم) در دستور کار قرار دارد که به امید خدا هرچه سریع‌تر محقق می‌شود. لازم به ذکر است که با توجه به استفاده از به‌روزترین تکنولوژی‌های تولید آلومینیوم در جهان توسط مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب، مصرف برق در این مجتمع به ازای تولید هر تن آلومینیوم در مقایسه با سایر رقبای داخلی کمتر بوده و همتراز با شرکت‌های اصلی تولیدکننده آلومینیوم در جهان است. به طوری که مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب برخلاف سایر شرکت‌های فعال در صنایع بالادستی آلومینیوم ایران که از تکنولوژی‌های ۷۰، ۱۷۰، ۲۰۰ و ۲۳۰ کیلو آمپری استفاده می‌کنند، مجهز به تکنولوژی ۴۳۰ کیلو آمپری با بازدهی بیش از ۹۴ درصد است و استفاده از آمپراژ بالا در خطوط تولید آلومینیوم مزیت‌هایی همچون کاهش میزان سرمایه‌گذاری، افزایش تولید در واحد زمان و تحقق تولید اقتصادی‌تر را به همراه دارد.
با توجه به چشم‌انداز روشن این صنعت در جهان، سرمایه‌گذاری در صنعت آلومینیوم کشور تا به امروز به چه شکل بوده است؟
متاسفانه در این مورد با توجه به برنامه‌ها و چشم‌اندازها، علی‌رغم تلاش‌ها و بهره‌برداری از مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب باز هم از برنامه تولید یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن شمش آلومینیوم در افق ۱۴۰۴ عقب‌تر هستیم و باید با سرمایه‌گذاری خارجی و استفاده از سرمایه‌های داخلی، ظرفیت را در تولید شمش افزایش دهیم؛ همچنین به موازات در صنایع سودآور پایین‌دستی با نگاه به صادرات و نیز سایر صنایع بالادستی سرمایه‌گذاری کنیم.
به نظر جناب‌عالی بر اساس افق ۱۴۰۴، آیا ایران موفق به تولید یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن شمش آلومینیوم خواهد شد؟
متاسفانه همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره شد، علی‌رغم تلاش‌ها به دلیل عدم جذب سرمایه، مسائل مربوط به تحریم‌ها و سایر موارد دیگر از جمله عدم سرمایه‌گذاری مناسب در تامین پایدار برق مورد نیاز تولید آلومینیوم، کشور به این میزان تولید دست نخواهد یافت اما امیدواریم با توسعه زیرساخت‌ها و فراهم شدن شرایط مدنظر، طی سه تا چهار سال آینده به این مهم دست پیدا کنیم.
شرکت مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب در سال ۱۴۰۳ چه طرح‌های توسعه‌ای را در دست اقدام دارد و برنامه‌ریزی‌های این شرکت برای اجرای آن‌ها چیست؟
مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب (سالکو) در نظر دارد با اجرای پروژه‌های توسعه‌ای سالن تولید شمش ۱۰۰۰ پوندی و نیز تولید بیلت آلیاژی با قطرهای ۶، ۷و ۸ اینچ نسبت به ارتقای توان تولیدی خود اقدام کند. ضمن اینکه اهداف و چشم‌انداز توسعه‌ای این مجموعه در بلندمدت شامل افزایش ظرفیت تولید و دستیابی به یک میلیون تن تولید در سال، کمک به احداث شهرک صنایع پایین‌دستی آلوم شهر در کنار مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب به منظور ایجاد ارزش افزوده بیشتر در زنجیره تولید آلومینیوم و صرفه‌جویی در مصرف انرژی و تبدیل شدن به یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در صنعت آلومینیوم منطقه می‌شود.
