هیجان پاشنه آشیل بورس می‌شود؟
بهمن فلاح کارشناس بازار سرمایه
پس از سال‌ها کم توجهی، بازار سرمایه ایران بار دیگر مرکز توجه قرار گرفته است. افزایش توجه مدیران اقتصادی و مسوولان دولتی به این بخش، همراه با سیاست‌های همراستا در حوزه‌های ارزی و بودجه، موفقیت‌آمیز به نظر می‌رسد. مجلس، وزارت اقتصاد و بانک مرکزی هر کدام به نوبه خود حمایت‌های رسمی و تلویحی از بازار سرمایه را افزایش داده‌اند که نویدبخش تقویت و بازگشت دوران طلایی این بازار است. اما آیا این توجه جدید و تغییرات می‌توانند با موفقیت به رشد پایدار تبدیل شوند؟
در میان این تحولات مثبت، نگرانی‌هایی پیرامون هیجان‌زدگی و شتاب‌زدگی در بازار افزایش یافته است. چنین وضعیتی نه تنها در میان سهامداران حقیقی، بلکه در سطح سازمان بورس و حتی مدیریت کلان اقتصادی مشاهده می‌شود. رفتارهایی که در گذشته به ضعف‌های ساختاری منجر شده‌اند، اگر کنترل نشوند، می‌توانند بار دیگر به یک تهدید جدی تبدیل شوند.
سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و باتجربه به خوبی می‌دانند که چنین هیجاناتی می‌تواند به نوسانات شدید قیمت‌ها و دوره‌های ناپایدار رشد منجر شود که این امر نه تنها امیدواری‌ها برای پیشرفت پایدار بازار را تهدید می‌کند، بلکه اعتماد عمومی به بازار سرمایه را نیز زیر سوال می‌برد.
یکی از راهکارهای کلیدی برای مدیریت هیجانات، افزایش شفافیت و کارایی اطلاعات است. همچنین عرضه اولیه سهام جذاب می‌تواند جذابیت سرمایه‌گذاری را افزایش داده و به تعادل بازار کمک کند. متاسفانه این احتیاط‌های لازم در حال حاضر به شدت مورد نیاز است و باید سریعا به اجرا درآید.
به‌‌رغم ارزندگی بازار و پتانسیل‌های چشمگیر آن، اگر روند رفتارهای هیجانی مدیریت نشود، می‌تواند تبدیل به نقطه ضعفی بزرگ شده و آسیب‌های جدی به ساختار بازار وارد کند. در نتیجه، ضروری است تا سازمان بورس و سرمایه‌گذاران حقوقی و حقیقی به‌طور جمعی برای کاهش هیجانات و بهبود رفتار بازار همکاری کنند.
یکی از کمبودهای محسوس در ساختار بازار فعلی، نبود تقویم اقتصادی و عدم شفافیت در برنامه عرضه‌های اولیه است. تدوین و اعلام یک برنامه منظم و دقیق برای عرضه‌های اولیه و شفاف‌سازی اطلاعات شرکتی می‌تواند به کاهش نفوذ اطلاعات نهانی و شایعات مضر در بازار کمک کند. این امر نه تنها به افزایش کارایی بازار و کاهش رفتارهای هیجانی منجر می‌شود، بلکه اعتماد سرمایه‌گذاران را تقویت می‌کند.
در این مقطع زمانی حساس، اقداماتی همچون افزایش دامنه نوسان، ارایه گزارش‌های مالی شفاف و جذب و تقویت حمایت‌های سیاستی در بخش‌های مختلف اقتصادی می‌تواند به حفظ روند مثبت بازار کمک کند. همچنین استفاده از الگوهای مدیریتی پیشرفته و به‌روز رسا‌تر می‌تواند به بازگشت بازار سرمایه به جایگاه واقعی خود کمک کرده و بورس‌هراسی و بورس‌گریزی را در جامعه کاهش دهد. با امید به افزایش همدلی و هماهنگی در میان تمامی بازیگران این صحنه اقتصادی، می‌توانیم آینده‌ای روشن‌تر و پایدارتر برای بازار سرمایه کشور انتظار داشته باشیم.
