حمید نوروزی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» در پاسخ به این سوال که صنعت سرب و روی کشور در سال ۱۴۰۲ چه روندی را طی کرد و شرایط فعالان این صنعت چگونه بود، بیان کرد: متاسفانه شرایط و اوضاع تولیدکنندگان تعریفی ندارد و همواره چالش‌ها و معضلات جدیدی برای آن‌ها به وجود می‌آید. در حال حاضر، سال ۱۴۰۲ به اتمام رسیده و تولیدکنندگان به دنبال تحقق برنامه‌های خود در سال جاری هستند اما دولت با اصلاح و تعدیل بهای انرژی (برق و گاز)، درصدد اخذ هزینه‌های بیشتر از تولیدکنندگان است. به عنوان مثال هزینه برق مصرفی این مجموعه در سه ماه پایانی سال گذشته تعدیل یافت و با افزایش چشمگیری از دو میلیارد تومان به چهار میلیارد تومان رسید. این در حالی است که شرکت محصولات خود را در سال ۱۴۰۲ با قیمت‌های قبلی به فروش رسانده و اکنون توانایی پرداخت مجموع تعدیل هفت میلیارد تومانی را ندارد. باید گفت که هزینه انرژی در ایران، برابر و یا بیشتر از کشورهای اروپایی و سایر کشورهایی است که بهای بالایی را برای انرژی در نظر گرفته‌اند. به همین دلیل، وضعیت این واحد تولیدی نامعلوم بوده و ادامه فعالیت آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد؛ البته باید توجه داشت که چالش‌های مربوط به حوزه انرژی، مختص به این شرکت نیست و سایر واحدهای صنعتی نیز با این مسئله دست به گریبان هستند.
وی در رابطه با شرایط حاکم بر صنعت سرب و روی، ادامه داد: علاوه‌ بر چالش مذکور، به تولیدکنندگان شمش روی اعلام می‌شود که محصولات خود را در بورس کالای ایران با قیمت تعیین شده عرضه کنند و در صورت صادرات باید ارز حاصل از آن را با بهای پایینی به فروش برسانند. باید اذعان کنم، این موارد باعث شده‌اند که عرصه بر تولیدکنندگان به تنگ بیاید و ما با وجود ۴۰۰ نفر نیروی فعال در مجموعه، به سختی امکان پرداخت هزینه‌های خود را داشته باشیم. متاسفانه با وجود اینکه فعالان صنعت سرب و روی از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده و سرنوشت اکثر واحدهای تولیدی به تعطیلی ختم شده است، نهادهای بالادستی مربوطه هیچ توجهی به آن‌ها در این برهه زمانی حساس ندارند؛ به عنوان مثال، اقدامات سازمان امور مالیاتی کشور به یکی از معضلات بزرگ ما تبدیل شده است. همان طور که پیش‌تر به آن اشاره شد، وضعیت صنعت سرب و روی و شرکت ذوب روی سدید زنجان مشخص نیست اما در صورت ادامه شرایط کنونی، این احتمال می‌رود که آینده روشنی در انتظار این شرکت که سرمایه‌گذاری‌های زیادی برای تاسیس و راه‌اندازی آن انجام شده است، نباشد. طبیعتا در چنین شرایطی نمی‌توان انتظار داشت سرمایه‌‌گذاری‌های جدید برای احداث واحدهایی نظیر شرکت ذوب روی سدید زنجان که زمینه اشتغال افراد زیادی را فراهم کرده است، صورت بگیرد. به همین دلیل مجددا تاکید می‌کنم که چالش‌ها و معضلات، مسیر حرکت تولید را مسدود کرده‌اند و از مشاهده نتایج اقدامات سازمان‌های دولتی، چنین برمی‌آید که آن‌ها به دنبال حفظ واحدهای تولیدی و افزایش اشتغال‌زایی در کشور نیستند.
تیشه به ریشه صنعت
مدیرعامل شرکت ذوب روی سدید زنجان با گلایه از وجود موانع متعدد در مسیر تولیدکنندگان، عنوان کرد: در حال حاضر قیمت تمام شده شمش روی، ۱۵۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است اما تولیدکنندگان باید آن را با قیمت ۱۱۰ تا ۱۱۵ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم در بورس کالا عرضه کنند. لازم به ذکر است که قیمت جهانی روی تا چند هفته گذشته پایین بود اما در روزهای اخیر با تغییر جهت آن و حرکت در مدار صعودی به دو هزار و ۸۳۳ دلار در هر تن (۳۱ فروردین ۱۴۰۳) رسیده است؛ با این حال علی‌رغم افزایش قیمت‌های جهانی و نرخ ارز، قیمت شمش روی در بازار داخل دستخوش تغییرات چشمگیری نشده است و هفته گذشته (۲۶ فروردین ۱۴۰۳) یک هزار و ۱۰۰ تن شمش با قیمت‌های تعیین شده قبلی در بورس کالای ایران عرضه شد. شایان ذکر است که با توجه به بهای پایین شمش روی و قیمت‌ بسیار بالای خاک معدنی در تالار صنعتی نامبرده، تمایلی به خرید خاک از این کانال رسمی نداریم و خوراک مورد نیاز خود را از طریق ورود موقت و صادرات شمش تامین می‌کنیم؛ در نتیجه بخش بزرگی از مواد اولیه از این روش تامین می‌شود که در صورت قطع فرایند واردات، تولید محصولات هم متوقف خواهد شد. البته در زمینه صادرات هم با مسائل مالیاتی روبه‌رو هستیم و سازمان امور مالیاتی کشور به بهانه‌ اینکه رفع تعهد ارزی را به طور کامل و یا در موعد مقرر انجام نداده‌ایم، ۲۳ میلیارد تومان مالیات بر صادرات برای ما تعیین کرده است.نوروزی در خصوص واردات خاک معدنی، تصریح کرد: معدن انگوران یکی از بزرگ‌ترین معادن سرب و روی کشور به شمار می‌آید که اکثر واحدهای تولیدی، خاک معدنی مورد نیاز خود را از این معدن تامین می‌کردند اما با تغییر فرمول قیمت‌گذاری (بر اساس قیمت‌های جهانی و نرخ ارز آزاد) و نحوه عرضه آن، بهایی که تولیدکنندگان باید برای خرید خاک از این معدن و سایر تامین‌کنندگان داخلی بپردازند به بالاتر از قیمت خاک وارداتی رسیده است؛ در حالی که اگر مواد اولیه به راحتی و با قیمت مناسب در دسترس واحدهای صنعتی قرار می‌گرفت، تولیدکنندگان برای ادامه فعالیت‌های خود نسبت به واردات خاک اقدام نمی‌کردند. در این میان باید به نکته مهمی اشاره کنم که دولت برای جلوگیری از خام‌فروشی، عوارض صادراتی بالایی را برای صادرات مواد خام معدنی مانند سنگ‌آهن وضع کرده است‌ اما در سمت مقابل به جای تشویق و حمایت از تولیدکنندگان شمش روی که مواد خام را وارد کرده و با تولید محصولات سبب ایجاد ارزش افزوده و اشتغال‌زایی شده‌اند، به مانع‌تراشی در مسیر فعالیت آن‌ها می‌پردازد.
توفیق اجباری
وی در پاسخ به این سوال که انگیزه شما برای ورود به این صنعت چه بود، اظهار داشت: ما با هدف اعتلای صنعت کشور و خدمت‌رسانی به جامعه در سال ۱۳۸۰ فعالیت خود را در حوزه تولید آغاز کردیم. در آن زمان سهمیه مواد اولیه به فعالان صنعت سرب و روی تعلق می‌گرفت و نیازی به واردات نبود اما با ریزش پله‌های معدن انگوران، شرایط تغییر کرد و اکنون خاک این معدن در بورس کالای ایران عرضه می‌شود. در سال‌های گذشته شرایط تولیدکنندگان مناسب‌تر از امروز بود و ما احتمال نمی‌دادیم که روزی شیب افزایش قیمت‌ها بسیار تند و صنعت سرب و روی کشور به این شرایط دچار شود. شایان ذکر است که این مجموعه در ابتدا فقط در زمینه تولید شمش روی فعالیت داشت و ما به دنبال تولید کنسانتره و یا انجام فعالیت در بخش معدن نبودیم اما چالش تامین مواد اولیه باعث شد تا برای بقای مجموعه، از ۱۵ سال پیش بهره‌برداری از معادن کوچک‌مقیاس با خاک معدنی کم‌عیار را آغاز کنیم.مدیرعامل شرکت ذوب روی سدید زنجان در رابطه با اینکه ابلاغ جزئیات دستورالعمل واردات ماشین‌آلات معدنی توسط وزارت صمت، چه تاثیری بر روند واردات ماشین‌آلات معدنی خواهد داشت، ابراز کرد: بخش‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های فراوانی در این زمینه ابلاغ شده است که تاکنون عملی نشده‌اند و پیگیری‌های تولیدکنندگان به منظور اخذ مجوزهای‌ لازم برای واردات، بی‌نتیجه مانده است. با توجه به فرسودگی ماشین‌آلات معدنی کشور و عدم تولید آن‌ها نسبت به نیاز بخش معدن، واردات باید در اولویت کار قرار بگیرد تا هرچه سریع‌تر چالش معادن در این خصوص برطرف شود. باید اضافه کنم که وجود موانع متعدد در بخش معدن و صنایع معدنی باعث شده است که شاهد ریزش نیروی‌های متخصص در این حوزه باشیم.