مزیتهای معدنکاری هوشمند
محسن ابوالفتحی - کارشناس ارشد فناوری اطلاعات
معدنکاری دیجیتال همچون اثرگذاری دیجیتالیشدن بر ارکان بسیاری از صنایع مختلف تاثیرگذار است اما اساسیترین نقطهای که میخواهیم با معدن کاری دیجیتال به آن ورود کنیم، مدیریت است و این مدیریت میتواند اعم از اثرگذاری بر منابع و مصارف مختلف همچون انرژی، حوزه مالی و... باشد.یکی دیگر از عمدهترین مزیتهای معدنکاری هوشمند ایجاد زیرساخت برای ارائه اطلاعات دقیق است تا این اطلاعات منجر به شناسایی ضعفها و مشکلات فرآیندی شود.از طرفی معدنکاری دیجیتال مواردی را که میتواند در این عملیات اخلال ایجاد کند، برای ما میسنجد که در این مرحله باید بتوانیم تجزیه و تحلیل کنیم که منجر به تصمیمگیری برای باید و نبایدها شود؛ بنابراین کاهش هزینه عملیاتی و تجهیزات ماشینآلات و هزینههای ایمنی، ضمن اینکه کمک میکند تا معدنکاری هوشمند شود، در راستای توسعه پایدار هم بسیار موثر است، در این باره بیراه نیست اگر بگوییم هدف نهایی، توسعه پایدار است.با اقدامات سختافزاری و نرمافزاری معدنکاری هوشمند میتوانیم از طریق پایش به کاهش زمان توقف عملیات، بهرهبرداری و همچنین رفع موانع و مشکلات، مانند ایمنی یا ضعفهای فناوری آگاه شویم؛ بنابراین به طور کل اتوماسیون هم در کلیه فرآیندها از جمله برنامهریزی، بهرهوری، پایش ماشینآلات و... تاثیر گذار است. اما شرکتهای دانشبنیان در برابر شرکتهایی که با مشکلات خاصی روبهرو هستند حرفهای بسیاری برای گفتن دارند.از یک طرف دانشی در دانشگاهها و موسسات علمی شکل گرفته و از طرفی صنعت به این دادهها نیاز دارد اما تکهای از این پازل به نام «تجاریسازی طرحهای هوشمندسازی» که باعث شده عمدتا طرحها روی کاغذ بمانند، به عنوان یک مانع وجود دارد و این مشکل باید از طریق واحدهای تحقیق و توسعه شرکتهای بزرگ رفع شود.معدنکاری دیجیتال در ایران به نوعی مهجور است و دولت هم سیاستگذاری خاصی در این خصوص ندارد. تنها اقدام دولت، حداکثر یک نگاه تشویقی است و هیچگاه نهادی به دنبال شکلگیری این اکوسیستم نبوده است؛ در حالی که دولت باید سیاستهایی را با عنوان پایه دستیابی به توسعه پایدار معدن وضع کند و در ادامه نقش ناظر را ایفا کند. اما در خصوص انتقال تکنولوژی؛ روند کنونی مطلوب نیست اما عملکرد چندان نامطلوبی هم نداشتهایم.در این باره معتقدم همزمان میتوان با استفاده از تکنولوژی کشورهای دیگر و تلاشی که توسط دانشبنیانها انجام میشود موضوع معدنکاری دیجیتال را پیش برد. به طور نمونه به خاطر موضوعات تحریم فقر برخی تجهیزات تخصصی احساس میشود و مجبوریم با یک پلتفرمی که بر اساس یک برند خاص طراحی شده است، در این مسیر حرکت کنیم.البته این نکته مطرح میشود که آیا با فرسودگی فعلی ماشینآلات، موضوعاتی همچون هوشمندسازی همخوانی دارد یا خیر. در این خصوص نکته مهم آن است که ماشینآلاتی که کار مکانیکی و فیزیکی انجام میدهند را میتوان با فناوریهای نوین تا حدودی تغییر داد؛ کما اینکه ساختمانهای ما بر اساس استانداردهای روز دنیا طراحی نمیشوند اما هوشمندسازی و مدیریت بهرهوری انرژی را در این ساختمانها پیاده میکنیم؛ بنابراین تا جایی که ماشینآلات توان تحقق هوشمندسازی را داشته باشند، میتوان اقداماتی را طراحی و اجرا کرد.در این میان مجموعههایی که در حال مدیریت نوآوری هستند، با برخی از گروههای تحقیقاتی و دانشگاهی ارتباط برقرار میکنند اما به دلیل اینکه امروز نیاز واقعی صنعت را در این کارهای تحقیقاتی نمیبینند، به کلی برنامه و ایده را کنار میگذارند، در حالی که همین ایدههایی که قطعا خالی از ایراد نیستند، میتوانند منبع الهامبخش خیلی از موارد دیگر باشند.