صنعت سیمان، طلایهدار عمران و آبادانی است. شاخص مصرف سیمان ارتباط مستقیمی با رشد اقتصادی دارد. بنابراین اگر این صنعت در مسیر بالندگی قرار گیرد و از رشد، ارتقا و پویایی برخوردار شود، به نوعی میتوان گفت کشور در مسیر توسعه قرار گرفته است. مقام معظم رهبری نیز طی سالهای اخیر شعارهای «حمایت از تولید» را به عنوان مسیر راه صنعت و اقتصاد کشور طرح کرده و به طور مکرر بر حمایت از تولید و برچیدن موانع از پیش پای آن تاکید داشتهاند. لیکن به نظر میرسد در عمل و برعکس آن، لایههایی از بدنه حکمرانی درصدد افزایش موانع هستند.امروزه بخشی از فشارهای وارده بر صنعت ناشی از تحریمهای ظالمانه و موانع بینالمللی است و البته لازم است صنعت تدابیر مناسبی برای آن اتخاذ کند؛ هرچند عموما هزینههایی ناشی از تحریم بر صنعت مترتب است، لیکن صنعت با اتخاذ روشهایی مانند داخلیسازی، ارتقای صنایع دانشبنیان، تنوعبخشی به تامینکنندگان قطعات، بهرهگیری از پتانسیل تکنولوژی سایر کشورها و حتی دور زدن تحریمها، مسیر خود را ادامه داده است اما مساله اصلی موانع داخلی است که طی سالهای اخیر و بهطور روزمره بیشتر میشود.لیست بلندی از این موانع داخلیساز که در سالهای اخیر اضافه شدهاند، قابل طرح است. به عنوان نمونه در پی کمبود گاز در کشور طی ماههای سرد سال که خود از موانع بزرگ صنعت محسوب میشود، صنعت سیمان به ناچار و ناگزیر از مصرف مازوت برای حفظ تولید است. اما در مقابل دستاندرکاران وزارت نفت که از قضا مشکل کمبود گاز نیز ناشی از همین وزارتخانه است، در لایههای اجرایی هر ساله و هر روزه مانعی در تامین و مصرف مازوت ایجاد میکنند. مروری بر شرایط تامین مازوت در سالهای اخیر، خود موید این موضوع است که حلقه فشار بر صنعت سیمان تا چه حدی تنگتر شده است.برخی از شرایط مشکلزا در تامین سوخت مازوت به جای گاز، به عنوان بررسی موردی در اینجا مرور میشود.
۱- پرداخت هزینه گاز پس از مصرف آن و با ارائه قبض عموما یک ماه پس از مصرف صورت میگیرد اما عزیزان شرکت پخش فرآوردههای نفتی مصر بر پرداخت هزینه مازوت به صورت پیش پرداخت، آن هم در تابستان برای مازوت مصرفی زمستان هستند. یعنی صنعت سیمان باید حدود ۶ ماه هزینه مازوت را پیشپرداخت کند که فشار بسیاری بر نقدینگی این صنعت وارد میکند.
۲- هزینه بسیار بالای حمل مازوت بر عهده صنعت است. این هزینه بعضا با تدابیر نامناسب شرکت پخش فرآوردههای نفتی که مبادی تامین مازوت در فواصل دورتری تعیین میشود، حتی بالاتر از نرخ سوخت تمام میشود؛ در حالی که گاز تحویلی شامل هزینه حمل جداگانهای نیست.
۳- بهرغم پیش پرداخت مشروح در بند ۱ بالا برای هزینههای مازوت، مابهالتفاوت نرخ آن در زمان مصرف مجددا از صنعت دریافت میشود. به طور مثال اگر حواله مازوت تحویلی در تابستان با هر نرخی صادر شود، در صورت تغییر نرخ مازوت در زمستان و در زمان مصرف یا برای موجودی مازوت مخازن باقیمانده از سال گذشته، مجددا میزان افزایش بهصورت مابهالتفاوت دریافت میشود.همچنین تحویل مازوت در مبادی پالایشگاهی بدون هرگونه ارزیابی و دخالت صنعت سیمان و بدون فراهم بودن هرگونه امکانی برای بررسی آن صورت میگیرد و تانکرهای حمل مازوت به صورت پلمب شده به مراکز مصرف اعزام میشوند، اما صنعت باید مسوولیت چیزی که در آن دخالتی ندارد را بر دوش بکشد و حتی در اثر آلودگی و ناخالصی مازوت تحویلی به کارخانههای سیمان، بعضا آسیبهای جدی به تولید و تجهیزات کارخانههای سیمان وارد شده است.با آنچه در شرح تحقیق صورت گرفته ارائه شد، وزارت نفت بهجای استقبال از همکاری و همراهی صنعت سیمان در مساعدت به این وزارتخانه که ناتوان از تامین گاز موردنیاز تولید شده، حجم عظیمی از موانع را بر سر راه این صنعت گذاشته است و به عبارتی در لایههای اجرایی برخلاف تاکیدات مقام معظم رهبری، اقدام به طراحی و اجرای انواع موانع شده و حتی روش کار را بهگونهای تعیین کردهاند که بعضا اعضایی از شرکت پخش فرآوردههای نفتی دارای امضای طلایی و اختیاراتی ویژه شوند که این موضوع امکان اعمال نظرهای شخصی، عملکردهای مخرب عناصر معاند و حتی سوءاستفادههای شخصی را فراهم میآورد.امید است با بازنگری در این شیوهها، همانگونه که در فرمایشات رهبری و مسوولان ارشد نظام متبادر است، حمایت واقعی از تولید به جای مانعتراشی برای آن، سرلوحه تمامی ردههای اجرایی و حاکمیتی قرار گیرد.