«روزگار معدن» گزارش می‌دهد:
پیچ‌و‌خم واردات ماشین‌آلات
بخش معدن برای تحقق شعار سال یعنی «افزایش تولید، مهار تورم» نیازمند تامین زیرساخت‌های مهم از جمله تامین ماشین‌آلات معدنی است که در یک سال گذشته یکی از پرچالش‌ترین موضوعات برای فعالان معدنی به ویژه فعالان معادن کوچک و متوسط مقیاس است. این در حالی است که وزارت صنعت، معدن و تجارت اصرار بر تامین نیاز از داخل را دارد اما این در حالی است که تولیدکننده داخلی چندان توانمندی لازم برای پاسخ به این نیاز را ندارد. البته واردات ماشین‌آلات در شرایط تحریمی و تامین ارز هم از دیگر مشکلات موجود است. اما با این حال تعمیر و نگهداری ماشین‌آلات معدنی هم از مشکلات دیگری است که معادن کوچک و متوسط با آن مواجه هستند. به گزارش «روزگار معدن»، تامین ماشین‌آلات معدنی یکی از پر چالش‌ترین موضوعاتی است که بخش معدن در سال‌های اخیر با آن مواجه است و عدم توجه به آن باعث شده تا بخش معدن در حوزه معادن کوچک و متوسط به گورستان ماشین‌آلات تبدیل شود.
از سویی دیگر عدم تامین ماشین‌آلات باعث می‌شود تا بخش معدن بهره‌وری لازم را نداشته باشند این در حالی است که تولید در بخش معدن باید رشد بیشتری به خود بگیرد تا بتواند بهره‌برداری بیشتری از ذخایر موجود داشته باشد. ذخایر فراوانی از مواد معدنی باعث شده تا شعار معدن به جای نفت از سوی مسئولان مطرح شود، هرچند میزان ذخایر تحقق این شعار را دست یافتنی کرده است اما متاسفانه زیرساخت‌های لازم برای توسعه بخش معدن چندان در اختیار نیست. در این بین واردات ماشین‌آلات نیز با چالش‌های زیادی همراه بود که بسیاری از فعالان بخش معدن را سر در گم کرد. وزارت صمت در سال گذشته به دلیل حمایت از تولید تصمیم بر واردات ماشین‌آلات معدنی گرفت، موضوعی که با انتقاد‌های زیادی همراه بود. اما این در حالی است که توان تولید داخل جوابگوی نیاز معادن نیست.
پس از عقب نشینی وزارت صمت، شروط دیگری برای واردات گذاشته شد که در عمل چندان نمی‌توان به حل مشکل امیدوار بود. این در حالی است که واردات ماشین‌آلات معدنی و تامین ارز مورد نیاز برای واردات آن هم در شرایط تحریم کار چندان آسانی نیست.
از سویی دیگر نرخ تمام شده تولید در معادن کوچک و متوسط نیز رو به افزایش است و این موارد می‌تواند بر تامین نقدینگی موثر باشد. اما در کنار این موارد تعمیر و نگه داری ماشین‌آلات معدنی خود از دیگر مشکلاتی است که تحریم دسترسی به قطعات مورد نیاز را سخت کرده است.
بابک اسماعیلی رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در گفت‌وگو با « روزگار معدن» درباره این موضوع اظهار کرد: فرود یک فروند هواپیمای مسافربری پهن پیکر روس در ایران برای تعمیر در هفته گذشته خبر ساز شد.
به گفته رسانه ها، به دلیل تحریمهای غرب و ایجاد محدودیت در استفاده از برخی خدمات برای شرکت‌های روس، بررسی امکانات ایران در این زمینه از ماه‌‌ها قبل شروع شده بود و اینک به شکل اجرایی مورد استفاده قرار گرفته است.
در میان اخبار
واضح است که تحریمهای طولانی کشور به ویژه در دسترسی به اقلام «های‌تک» در سال‌های اخیر موجب رشد توان و امکانات تعمیر و نگهداری در کشور شده است.
وی ادامه داد: یکی از حوزه‌هایی که از دیرباز به دلیل شرایط خاص کشور از سوی فعالان اقتصادی مورد توجه و توسعه قرار گرفته است، همین تعمیر و نگهداری ماشین‌آلات در حوزه معادن و صنایع معدنی است.
به گفته رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی خانه صنعت، معدن و تجارت ایران، درحال‌حاضر در بسیاری از معادن کشور، ماشین‌آلاتی با بیش از عمر معمول خود به شکل فعال وجود دارند. عیب یابی، تعمیر، بهینه‌‌سازی و ارتقای ماشین‌آلات فرسوده‌ی معدنی در کشور تبدیل به یک کسب و کار مفید شده است.
اسماعیلی تصریح کرد: از دیگر سو در کنار امتناع عرضه ماشین‌آلات نو از فروشندگان دست اول جهانی به دلیل تحریم ها، نرخ بالا و ارزبری بالای این ماشین‌آلات موجب شده حتی در صورت آزادی دسترسی، شاید استفاده از این اقلام برای بسیاری از معادن به صرفه نباشد. برای مثال بسیاری از ذخایر کوچک معدنی کشور تنها در صورتی قابل استخراج و بهره‌برداری هستند که هزینه‌‌های تولید در آنها به شدت کاهش یابد. ذکر این نکته ضروری است که بیش از ۷۰ درصد از هزینه‌‌های معدن کاری مربوط به ماشین‌آلات و تجهیزات است. پس چنانچه بتوانیم از این توان عظیم ایجاد شده در نوسازی ماشین‌آلات فرسوده استفاده کنیم، میتوانیم بخشی از معادن کشور را احیا کنیم.
وی ادامه داد: از سوی دیگر نوع سوخت تولیدی و در دسترس در کشور با بسیاری از ماشین‌آلات نو و به روز جهانی همخوان نیست و صد البته عدم امکان استفاده از تسهیلات ارزان و شرایط فروش مبتنی بر آن از دیگر عوامل مهمی است که تعمیر و نگهداری و بکارگیری ماشین‌آلات مستعمل در کشور را قابل قبول می‌سازد.
اسماعیلی اضافه کرد: باید توجه داشت در صورت واردات ماشین‌آلات دست دوم با هر طول عمر، عمده ارز مصرفی برای تأمین این ماشین‌آلات دارای ما‌به‌ازای قابل دسترس در مواد اولیه تشکیل دهنده‌ی ماشین است. به بیان ساده تر ما میتوانیم ماشین‌آلات را به نرخ آهن قراضه به کشور وارد کنیم، از توان تعمیر و ارتقای داخلی استفاده کنیم و با قیمتی بسیار پایین تر، مزیت رقابتی در تولید ایجاد و معادنی که در شرایط فعلی از نظر اقتصادی دارای صرفه نیستند را احیا کنیم.
وی اظهار کرد: همچنین بازار تعمیر و نگهداری ماشین‌آلات معدنی و صادرات مجدد آنها، چشم‌انداز یک فعالیت مفید و ارزآور برای کشور خواهد بود. بر این اساس رفع موانع واردات ماشین‌آلات مستعمل نخستین اقدام برای فعال‌‌سازی این ظرفیت در کشور است.
درواقع امروز باید برای واردات ماشین‌آلات دست دوم تدابیری در نظر گرفته شود تا معادن کوچک و متوسط بتوانند با شرایط فعلی نیاز خود را تامین کنند. همانطور که اشاره شد حتی در صورت رفع تحریم با توجه به قیمت‌های جهانی و ارز بری که برای کشور وجود دارد نمی‌توان انتظار داشت تا ماشین‌آلات نو از سوی برندهای برتر جهان خریداری شود. امروز دولت باید شرایط را برای توسعه بخش معدن مهیا کند درغیراین صورت نمی‌توان چندان امیدی به رشد تولید در بخش معادن کوچک و متوسط داشت.
